Tóm tắt luận văn Tiến sĩ Kinh tế: Nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành công nghiệp cơ khí Việt nam trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế

Luận án nghiên cứu cơ sở lý luận về năng lực cạnh tranh và xây dựng khung phân tích áp dụng cho ngành công nghiệp, thực trạng và đánh giá về tiềm năng lực cạnh tranh của ngành công nghiệp cơ khí; xác định nguyên nhân, các yếu tố làm hạn chế năng lực từ đó đưa ta các giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành công nghiệp cơ khí Việt Nam trong hội nhập kinh tế quốc tế.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt luận văn Tiến sĩ Kinh tế: Nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành công nghiệp cơ khí Việt nam trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế ViÖn khoa häc x∙ héi ViÖt nam Häc ViÖn khoa häc x∙ héi NguyÔn ThÕ Hïng n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña Ngμnh C«ng nghiÖp c¬ khÝ ViÖt nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ Chuyªn ngµnh: Qu¶n lý kinh tÕ M· sè : 62.34.01.01 Tãm t¾t LuËn ¸n tiÕn sü kinh tÕ Hµ Néi - 2010 C«ng tr×nh ®−îc hoµn thµnh t¹i: Häc viÖn Khoa häc X· héi, ViÖn Khoa häc X· héi ViÖt Nam Ng−êi h−íng dÉn khoa häc: 1. TS. NguyÔn Th¾ng 2. TS. §ç H÷u Hµo Ph¶n biÖn 1: GS.TS. NguyÔn §×nh Phan Ph¶n biÖn 2: PGS.TS. Bïi TÊt Th¾ng Ph¶n biÖn 3: GS.TS. NguyÔn KÕ TuÊn LuËn ¸n sÏ ®−îc b¶o vÖ tr−íc Héi ®ång chÊm luËn ¸n cÊp Häc viÖn, häp t¹i Héi tr−êng tÇng 1 Häc viÖn Khoa häc X· héi, 477 §−êng NguyÔn Tr·i, Thanh Xu©n, Hµ Néi. vµo håi ………giê ………ngµy……..th¸ng ……. n¨m 2010 Cã thÓ t×m hiÓu luËn ¸n t¹i: Th− viÖn Quèc gia Th− viÖn Häc viÖn Khoa häc X· héi 1 Më §Çuđ 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi : NÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang ë trong giai ®o¹n chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng víi nhiÒu c¬ héi vµ th¸ch thøc lín. Trong thêi gian qua, thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®æi míi, kinh tÕ ViÖt Nam ®· ®¹t ®−îc møc t¨ng tr−ëng kh¸ cao trong khu vùc. Mét sè ngµnh ®· cã c¸c mÆt hµng v−¬n lªn c¹nh tranh ®−îc víi hµng ngo¹i vµ cã chç ®øng trªn thÞ tr−êng n−íc ngoµi nh− g¹o, chÌ, cµ phª, hµng dÖt may, giµy da, hµng thuû s¶n, hµng thñ c«ng mü nghÖ. Tuy nhiªn, lîi thÕ c¹nh tranh cña c¸c mÆt hµng thuéc c«ng nghiÖp chÕ biÕn nh− gi¸ nh©n c«ng rÎ, hµm l−îng lao ®éng cao ®ang bÞ c¸c n−íc trong khu vùc nh− Trung quèc, Th¸i Lan c¹nh tranh gay g¾t. Chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay cßn cao so víi c¸c doanh nghiÖp trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Trong ®iÒu kiÖn khi ViÖt Nam cam kÕt héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ th«ng qua c¸c hiÖp ®Þnh khu vùc (AFTA), song ph−¬ng (hiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i ViÖt-Mü) vµ ®· chÝnh thøc trë thµnh thµnh viªn cña Tæ chøc th−¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) th× vÊn ®Ò cÊp thiÕt ®Æt ra ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam lµ ph¶i n©ng cao ®−îc n¨ng lùc c¹nh tranh ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trªn th−¬ng truêng, ®ñ søc c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp trong, ngoµi n−íc vµ tiÕp tôc ph¸t triÓn. Tuy ®· cã nh÷ng b−íc ph¸t triÓn nh−ng n¨ng lùc c¹nh tranh mét sè ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn cña ViÖt Nam vÉn cßn h¹n chÕ, ch−a thÓ ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cña héi nhËp kinh tÕ. C¬ khÝ lµ mét trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chñ chèt còng n»m trong t×nh tr¹ng chung ®ã. C«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc kh«ng thÓ t¸ch rêi sù ph¸t triÓn ngµnh c¬ khÝ. §©y lµ mét ngµnh ®−îc §¶ng vµ chÝnh phñ ViÖt Nam x¸c ®Þnh lµ ngµnh chiÕn l−îc quan träng cho sù nghiÖp ph¸t triÓn ®Êt n−íc. Tuy nhiªn, ngµnh c¬ khÝ n−íc ta hiÖn nay vÉn ë tr×nh ®é thÊp vÒ c«ng nghÖ, thiÕt bÞ l¹c hËu, ®Çu t− dµn tr¶i, ph©n 2 t¸n vµ gÆp nhiÒu khã kh¨n do nh÷ng yÕu tè kh¸ch quan vµ chñ quan. C¸c s¶n phÈm c¬ khÝ hiÖn nay míi chØ ®¸p øng ®−îc mét phÇn nhu cÇu ®Æt ra. HiÖn t¹i hµng n¨m ViÖt nam ph¶i nhËp khÈu mét sè l−îng lín c¸c s¶n phÈm c¬ khÝ (cã gi¸ trÞ nhiÒu tû ®« la) phôc vô cho s¶n xuÊt cña c¸c ngµnh. Do ®ã, nghiªn cøu thùc tr¹ng ph¸t triÓn vµ ®−a ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó n¨ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña ngµnh c¬ khÝ lµ mét yªu cÇu cÊp b¸ch vµ hîp lý. ChÝnh v× lý do ®ã mµ t¸c gi¶ ®· chän ®Ò tµi: ” N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña ngµnh c«ng nghiÖp c¬ khÝ ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ” lµm luËn ¸n tiÕn sü. 2. T×nh h×nh nghiªn cøu: Liªn quan ®Õn c¬ së lý luËn vÒ c¹nh tranh vµ n¨ng lùc c¹nh tranh ®· cã nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu trong vµ ngoµi n−íc sau: ViÖn nghiªn cøu qu¶n lý kinh tÕ trung −¬ng (2003), N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh quèc gia; B¹ch Thô C−êng (2002), Bµn vÒ c¹nh tranh toµn cÇu; D.G.McFetridge(1995), Competitiveness: Concepts and Measures, Occasional Paper No5, Industry Canada; M.Porter (1990), The Competitive Advantage of Nation, New York, Free Press;Vâ TrÝ Thµnh (2001), TÝnh c¹nh tranh: Quan niÖm vµ khung khæ ph©n tÝch, Dù ¸n ph©n tÝch “ ChÝnh s¸ch th−¬ng m¹i vµ tÝnh c¹nh tranh ë ViÖt nam”. Trong c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu trªn, c¸c t¸c gi¶ ®· tr×nh bµy nh÷ng quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ kh¸i niÖm n¨ng lùc c¹nh tranh vµ c¸c ph−¬ng ph¸p, c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ n¨ng lùc c¹nh tranh ë c¸c cÊp ®é: quèc gia, ngµnh, doanh nghiÖp, s¶n phÈm. VÒ ngµnh c¬ khÝ, cho ®Õn nay ë ViÖt nam ®· cã mét sè c«ng tr×nh vµ ®Ò tµi nghiªn cøu vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm vµ doanh nghiÖp nh−: Unido, Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t− (1999), Tæng quan vÒ c¹nh tranh c«ng nghiÖp ViÖt Nam; ViÖn nghiªn cøu chiÕn l−îc, chÝnh s¸ch c«ng nghiÖp - Bé C«ng nghiÖp (2003), §Ò tµi: ”Nghiªn cøu kh¶ n¨ng c¹nh tranh nhãm hµng c¬ khÝ ViÖt nam” ; Héi khoa häc kü thuËt c¬ khÝ ViÖt Nam (2000): “§¸nh gi¸ tæng 3 qu¸t hiÖn tr¹ng c¬ khÝ ViÖt Nam: §Ò xuÊt gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ngµnh c¬ khÝ trong giai ®o¹n 2000-2010”; NguyÔn Kh¾c Minh (2005),“ N¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ cña mét sè ngµnh s¶n xuÊt ë ViÖt Nam ” trong ¶nh h−ëng cña tiÕn bé c«ng nghÖ ®Õn t¨ng tr−ëng kinh tÕ, NXB Khoa häc vµ kü thuËt. Ngoµi ra cßn mét sè nghiªn cøu kh¸c vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh cña ngµnh c¬ khÝ ®−îc ®¨ng trªn c¸c t¹p chÝ khoa häc vµ tr×nh bµy t¹i c¸c héi th¶o. C¸c nghiªn cøu trªn ®· cã nh÷ng ®ãng gãp lµm s¸ng tá c¸c vÊn ®Ò vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh vµ ph¸t triÓn cña ngµnh c¬ khÝ, ph©n tÝch thùc tr¹ng vµ xÐt ®Õn t¸c ®éng cña nh÷ng c¸c yÕu tè kh¸c nhau ®Õn ngµnh vµ c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh. Tuy nhiªn, vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò tån t¹i vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh cña ngµnh c¬ khÝ ViÖt Nam cÇn ®−îc tiÕp tôc nghiªn cøu lµm s¸ng tá. §Æc biÖt lµ trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ n−íc ta vµ c¸c doanh nghiÖp c¬ khÝ ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp ...