Tóm tắt luận văn Tiến sĩ Văn hóa học: Phân tích các Type truyện cổ tích thần kỳ Việt Nam theo cấu trúc cốt truyện

Luận án với mục tiêu trên cơ sở tìm hiểu những vấn đề lý thuyết về cấu trúc cốt truyện của truyện cổ tích thần kỳ, đề xuất một cách tiếp cận mới trong việc phân tích các Type truyện cổ tích thần kỳ Việt Nam và ứng dụng cách tiếp cận này để mô tả một số Type truyện phổ biến nhất.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt luận văn Tiến sĩ Văn hóa học: Phân tích các Type truyện cổ tích thần kỳ Việt Nam theo cấu trúc cốt truyện VIÖN KHOA HäC X· HéI VIÖT NAM HäC VIÖN KHOA HäC X· HéI PH¹M TUÊN ANHPH¢N TÝCH C¸C TYPE TRUYÖN Cæ TÝCH THÇN Kú VIÖT NAM THEO CÊU TRóC CèT TRUYÖN CHUY£N NGμNH: V¡N HO¸ D¢N GIAN M· sè: 62 31 70 05 TãM T¾T LUËN ¸N TIÕN SÜ V¡N HãA HäC Hμ NéI 2010C«ng tr×nh ®−îc hoμn thμnh t¹i:HäC VIÖN KHOA HäC X· HéI THUéC VIÖN KHOA HäC X· HéIVIÖT NAMNg−êi h−íng dÉn khoa häc: 1. PGS.TS. TrÇn §øc Ng«n 2. PGS.TS. Lª Tr−êng Ph¸tPh¶n biÖn 1: PGS. TS. NguyÔn ThÞ HuÕ ViÖn V¨n häcPh¶n biÖn 2: PGS. TS. Ph¹m Thu YÕn Tr−êng §¹i häc S− ph¹m Hμ NéiPh¶n biÖn 3: PGS. TS. NguyÔn Duy B¾c Häc viÖn ChÝnh trÞ - Hμnh chÝnh quèc gia Hå ChÝ Minh LuËn ¸n sÏ ®−îc b¶o vÖ tr−íc Héi ®ång chÊm luËn ¸n cÊp Häc viÖn t¹iHäc viÖn Khoa häc x· héi, 477 NguyÔn Tr·i – Thanh Xu©n – Hμ Néi vμo lóc 8h30ngμy 17 th¸ng 12 n¨m 2010.Cã thÓ t×m hiÓu luËn ¸n t¹i: - Th− viÖn Quèc gia. - Th− viÖn Häc viÖn Khoa häc x· héi. - Th− viÖn ViÖn Nghiªn cøu V¨n ho¸. C¸C C¤NG TR×NH CñA T¸C GI¶ §· C¤NG Bè LI£N QUAN §ÕN LUËN ¸N1. HiÖn t−îng lÆp l¹i trong truyÖn cæ tÝch thÇn kú ViÖt Nam, T¹p chÝ Gi¸o dôc, sè 3 – 2001.2. Nh©n vËt “g©y trë ng¹i vμ thö th¸ch” cña kiÓu truyÖn “ng−êi mang lèt” trong truyÖn cæ tÝch thÇn kú c¸c d©n téc ViÖt Nam, T¹p chÝ V¨n ho¸ d©n gian, sè 5 – 2008.3. Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ nghiªn cøu cÊu tróc truyÖn cæ tÝch thÇn kú, T¹p chÝ V¨n häc, sè 12 – 2008. 1 Më §ÇU1. Lý DO CHäN §Ò TμI ë n−íc ta ®· cã mét sè nhμ nghiªn cøu ®· tiÕn hμnh kh¶o s¸t, ph©n tÝch khotμng truyÖn cæ tÝch vÒ ph−¬ng diÖn cÊu t¹o cèt truyÖn theo c¸c xu h−íng kh¸c nhau.Mét lμ, xu h−íng ph©n tÝch toμn bé kho tμng cæ tÝch theo c¸c type (mçi type l¹i baogåm mét sè motif c¬ b¶n). §¹i diÖn lμ nhμ nghiªn cøu NguyÔn TÊn §¾c. Hai lμ, ®is©u “th¸o dì” nh÷ng motif c¬ b¶n cÊu thμnh cèt truyÖn thuéc mét sè type cô thÓnh− “Nh©n vËt xÊu xÝ mμ tμi ba” cña NguyÔn ThÞ HuÕ, type “Nh©n vËt dòng sÜ” cñaNguyÔn ThÞ BÝch Hμ, type “Nh©n vËt ng−êi må c«i” cña Lª Trung Vò, v.v Trong c¸c c«ng tr×nh trªn, c¸c nhμ nghiªn cøu ®· xÐt ®Õn cÊu tróc cèt truyÖncña type nh−ng nh×n chung viÖc ph©n tÝch mét c¸ch cã hÖ thèng c¸c type truyÖn cætÝch thÇn kú ViÖt Nam dùa theo cÊu tróc cèt truyÖn - mét h−íng cÇn thiÕt cã thÓgióp ®−a ra mét c¸i nh×n bao qu¸t toμn bé kho tμng cña truyÖn cæ tÝch thÇn kú cñad©n téc ®Õn nay vÉn ch−a ®−îc tiÕn hμnh mét c¸ch triÖt ®Ó. MÆt kh¸c, hiÖn nay, bé m«n ng÷ v¨n ë cÊp trung häc c¬ së, trung häc phæth«ng vμ ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o sinh viªn ngμnh v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc s− ph¹m vμcao ®¼ng s− ph¹m ®Òu cã phÇn v¨n häc d©n gian nãi chung, truyÖn cæ tÝch thÇn kúnãi riªng. Muèn gi¶ng d¹y vμ häc tËp tèt tiÓu lo¹i truyÖn cæ tÝch thÇn kú cã trongch−¬ng tr×nh mang tÝnh ®ång t©m qua c¸c cÊp, bËc häc nh− thÕ, viÖc qu¸n triÖtnh÷ng ®Æc ®iÓm lo¹i h×nh cña thÓ lo¹i lμ hÕt søc cÇn thiÕt.2. MôC §ÝCH Vμ Y£U CÇU CñA §Ò TμI2.1. Môc ®Ých nghiªn cøu Trªn c¬ së t×m hiÓu nh÷ng vÊn ®Ò lý thuyÕt vÒ cÊu tróc cèt truyÖn cñatruyÖn cæ tÝch thÇn kú, ng−êi viÕt muèn ®Ò xuÊt mét c¸ch tiÕp cËn míi trong viÖcph©n tÝch c¸c type truyÖn cæ tÝch thÇn kú ViÖt Nam vμ øng dông c¸ch tiÕp cËnnμy ®Ó m« t¶ mét sè type truyÖn phæ biÕn nhÊt.2.2. Yªu cÇu cña ®Ò tμi - X¸c ®Þnh c¬ së lý luËn cña viÖc ph©n tÝch c¸c type truyÖn cæ tÝch thÇn kú. 2 - M« t¶ nh÷ng ®Æc ®iÓm cÊu tróc cña c¸c type truyÖn c¬ b¶n, phæ biÕn nhÊtcña truyÖn cæ tÝch thÇn kú ViÖt Nam. - Lý gi¶i vÒ ph−¬ng diÖn v¨n hãa sù h×nh thμnh c¸c type truyÖn cæ tÝch thÇnkú ®· ®−îc m« t¶.3. §èI T¦îNG Vμ PH¹M VI NGHI£N CøU 3.1. §èi t−îng nghiªn cøu: §Ò tμi tËp trung nghiªn cøu cÊu tróc cña truyÖncæ tÝch thÇn kú - mét tiÓu lo¹i, xÐt vÒ mÆt cÊu tróc, ®−îc xem lμ phong phó, ®a d¹ngh¬n 2 tiÓu lo¹i truyÖn cæ tÝch loμi vËt vμ truyÖn cæ tÝch sinh ho¹t.3.2. Ph¹m vi nghiªn cøu - §Ò tμi ®Æt vÊn ®Ò nghiªn cøu cÊu tróc truyÖn cæ tÝch thÇn kú c¸c d©n técViÖt Nam nh−ng trªn thùc tÕ, do ph¹m vi t− liÖu (b»ng v¨n b¶n), chóng t«i chØthèng kª ®−îc 182 truyÖn cña h¬n 20 d©n téc. Víi sè l−îng truyÖn cña trªn 20d©n téc nh− vËy, chóng t«i nhËn thÊy r»ng vÒ c¬ b¶n còng ®ñ ®Ó kh¶o s¸t, ®¸nhgi¸, ph©n tÝch vμ ®−a ra mét sè nhËn ®Þnh khoa häc vÒ cÊu tróc cèt truyÖn cæ tÝchthÇn kú ViÖt Nam. - §Ò tμi ®Æt vÊn ®Ò ph©n tÝch c¸c type truyÖn cæ tÝch thÇn kú ViÖt Nam.Tuy nhiªn, trong ph¹m vi giíi h¹n cña luËn ¸n, chóng t«i kh«ng thÓ ph©n tÝch tÊtc¶ c¸c type cña truyÖn cæ tÝch thÇn kú ViÖt Nam mμ chóng t«i chØ tËp trung ph©ntÝch 3 type truyÖn tiªu biÓu nhÊt, ®ã lμ: type truyÖn Chμng dòng sÜ, Ng−êi man ...