Tôn giáo - Tín ngưỡng ở làng nghề Đa Sĩ (Hà Đông, Hà Nội)

Đa Sĩ nổi tiếng bởi có nghề rèn truyền thống, làng còn lưu giữ được nhiều loại hình tôn giáo, tín ngưỡng từ tôn giáo như: Phật giáo, Đạo giáo… đến những tín ngưỡng dân gian như “cúng cháo”, thờ cúng Tổ nghề,... Nghiên cứu làng nghề cổ truyền này giúp chúng ta hiểu được sức sống mãnh liệt của tôn giáo, tín ngưỡng trong sự phát triển sôi động của nền kinh tế - xã hội hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tôn giáo - Tín ngưỡng ở làng nghề Đa Sĩ (Hà Đông, Hà Nội)48 Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 6 - 2013 T¤N GI¸O - TÝN NG¦ìNG ë LµNG NGHÒ §A SÜ (Hµ §«ng, hµ Néi) NguyÔn §øc Dòng(*) Më ®Çu Lµng HuyÒn Khª: Theo D− ®Þa chÝ cña §a SÜ næi tiÕng bëi cã nghÒ rÌn truyÒn NguyÔn Tr·i, tªn lµng §a SÜ thêi TrÇnthèng, lµng cßn l−u gi÷ ®−îc nhiÒu lo¹i gäi lµ HuyÒn Khª. HuyÒn Khª lµ kheh×nh t«n gi¸o, tÝn ng−ìng tõ t«n gi¸o n−íc ®en, suèi ®en. Cã lÏ, thuë xa x−anh−: PhËt gi¸o, §¹o gi¸o… ®Õn nh÷ng tÝn s«ng NhuÖ cßn nhá vµ cã n−íc mµu ®en.ng−ìng d©n gian nh− “cóng ch¸o”, thê V× vËy, tæ tiªn lµng §a SÜ ®· ®Æt tªn lµcóng Tæ nghÒ... Nghiªn cøu lµng nghÒ cæ HuyÒn Khª hay cßn lÝ do nµo kh¸c?truyÒn nµy gióp chóng ta hiÓu ®−îc søc Lµng §an Khª: Tõ HuyÒn Khª ®æi thµnhsèng m·nh liÖt cña t«n gi¸o, tÝn ng−ìng §an Khª, nghÜa lµ BÕn thuèc bªn khe suèitrong sù ph¸t triÓn s«i ®éng cña nÒn n−íc. Thêi k× nµy, nghÒ thuèc cña §an Khªkinh tÕ - x· héi hiÖn nay. ph¸t triÓn. Tªn §an Khª lµm cho ta liªn 1. S¬ S¬ l−îc vÒ lµng §a SÜ t−ëng ®Õn viÖc luyÖn ®an, lµm thuèc cña c¸c ®¹o sÜ ë L©m D−¬ng Qu¸n. Theo sö liÖu, gia ph¶ c¸c dßng hächÝnh gèc ë §a SÜ vµ c¸c cô phô l·o kÓ, Lµng §an SÜ: Cuèi thêi TrÇn ®Çu thêilµng §a SÜ cã tõ thêi TrÇn, nguyªn thñy, Lª, lµng §a SÜ cã tªn lµ §an SÜ. “H−ng t¹olµng cã tªn lµ lµng SÏ. VÒ sau cßn cã L©m D−¬ng Qu¸n bi” (bia ghi viÖc dùngnh÷ng tªn gäi kh¸c nh− §an Khª, HuyÒn l¹i qu¸n L©m D−¬ng) cßn ghi nh÷ngKhª, §an SÜ, §a SÜ vµ tªn lµng §a SÜ ®−îc dßng ch÷: “NhÊt c«ng ®øc §an SÜ x· quangi÷ cho tíi ngµy nay viªn th−îng h¹ ®¹i tiªu ®¨ng (c¸c quan viªn trªn d−íi, lín nhá x· §an SÜ c«ng Lµng SÏ: Tõ thuë khai thiªn lËp ®Þa ®øc viÖc tu söa qu¸n). Dßng niªn ®¹i cuèivïng ®Êt nµy, tæ tiªn lµng ®· ®Æt tªn lµ bia ghi “VÜnh Té thËp niªn nhÞ nguyÖtlµng SÏ, ý r»ng sÏ ph¸t triÓn, sÏ thÞnh tiÕt cèc nhËt kh¾c bi” nghÜa lµ bia kh¾cv−îng. Theo truyÒn thuyÕt, lµng SÏ cã tõ vµo ngµy tèt th¸ng Hai, n¨m thø m−êithêi B¾c thuéc. Lµng SÏ ®Þnh h×nh tõ thÕ niªn hiÖu VÜnh Té (1628). Nh− vËy, cho ®ÕnkØ XI - XIV, ngµy nay tªn SÏ vÉn tån t¹i ®Çu thÕ kØ XVII lµng §a SÜ vÉn gäi lµ lµngtrong kÝ øc d©n lµng, ®ã lµ “chïa SÏ”, dÊu §an SÜ. Ngµy nay, lµng §a SÜ cã nghÒ chÕtÝch cña ng«i chïa nµy chØ cßn l¹i vµi t¹o dao kÐo næi tiÕng. Ng−êi §a SÜ sinh sèngchiÕc cét ®¸ quanh khu vùc chïa, miÕungµy nay. *. ViÖn Ph¸t triÓn bÒn v÷ng vïng Nam Bé.NguyÔn §øc Dòng. T«n gi¸o - TÝn ng−ìng… 49ë nhiÒu n¬i b»ng nghÒ nµy, nh−ng c¸i ®êi vµ ph¸t triÓn thµnh Hîp t¸c x·tªn §a SÜ vµ nghÒ lµm dao kÐo kh«ng nãi Thèng NhÊt, ®Çu nh÷ng n¨m 1990 thÕ kØlªn ®−îc ®iÒu g× vÒ sù ra ®êi cña Qu¸n XX, nghÒ nµy bÞ mai mét, nay kh«ng cßnL©m D−¬ng trªn ®Þa phËn lµng. §an SÜ n÷a.ph¶i ch¨ng ghÐp tõ hai tõ, §an: luyÖn 2. §êi §êi sèng t«n gi¸o, tÝn ng−ìng®an, bµo chÕ thuèc; SÜ: chØ ng−êi. §an SÜ 2.1. Chïa L©m D−¬ng Qu¸ncã nghÜa lµ ng−êi luyÖn ®an. Chïa lµ n¬i sinh ho¹t cña c¸c tÝn ®å Lµng §a SÜ: Tõ thÕ kØ XV - XVI, lµng PhËt gi¸o, qu¸n lµ n¬i sinh ho¹t cña tÝn§a SÜ cã 12 ng−êi ®ç tiÕn sÜ (mét trong ®å §¹o gi¸o. §¹o gi¸o lµ mét trongnh÷ng lµng cã nhiÒu tiÕn sÜ nhÊt thêi nh÷ng t«n gi¸o cã lÞch sö l©u ®êi, ®−îcphong kiÕn). V× vËy, tªn lµng ®−îc ®æi du nhËp tõ Trung Quèc vµ ph¸t triÓnthµnh §a SÜ. Lµng §a SÜ thuéc phñ øng réng r·i ë ViÖt Nam. Ngµy nay, mét sèThiªn, huyÖn Thanh Oai, tæng Th−îng §¹o qu¸n ®· chuyÓn hãa h×nh thøc vµThanh Oai (ngµy ®ã, lµng §a SÜ vµ lµng mang néi dung míi, ®ã lµ chïa PhËtTriÒu Khóc thuéc trang V¨n Qu¸n). Ngµy gi¸o, hay nãi c¸ch kh¸c §¹o qu¸n tån t¹inay, ...