Tổn thương do lạnh

Mùa đông hay những khi gặp thời tiết lạnh, cơ thể con người rất dễ bị tổn thương do lạnh. Khả năng chịu lạnh của mỗi người rất khác nhau, nên cùng trong thời tiết lạnh có người bị bệnh nặng, trong khi người khác vẫn bình thường. Các yếu tố làm tăng tổn thương do nhiễm lạnh gồm: tình trạng sức khỏe kém, tuổi cao, đang có bệnh, uống rượu hay các thuốc an thần... Gió mạnh làm chấn thương do lạnh càng thêm nặng.Tổn thương ngón tay trong hiện tượngMề đay do lạnh Khi gặp thời tiếtRaynaud.lạnh,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổn thương do lạnh Tổn thương do lạnh Mùa đông hay những khi gặp thời tiết lạnh, cơ thể con người rất dễ bịtổn thương do lạnh. Khả năng chịu lạnh của mỗi người rất khác nhau, nêncùng trong thời tiết lạnh có người bị bệnh nặng, trong khi người khác vẫnbình thường. Các yếu tố làm tăng tổn thương do nhiễm lạnh gồm: tình trạngsức khỏe kém, tuổi cao, đang có bệnh, uống rượu hay các thuốc an thần... Giómạnh làm chấn thươngdo lạnh càng thêm nặng. Tổn thương ngón tay trong hiện tượng Mề đay do lạnh Raynaud. Khi gặp thời tiếtlạnh, một số người mẫn cảm với lạnh có thể nổi mề đay ở vùng da tiếp xúc vớilạnh hoặc khắp thân mình. Nếu bị ngâm nhúng cơ thể hoặc một phần chi dướitrong nước lạnh có thể gây ra các triệu chứng toàn thân nặng hoặc bị sốc. Đối vớingười mẫn cảm như vậy thì việc nhận biết rối loạn do nhiễm lạnh là rất quan trọngvì có thể bị tử vong khi bơi trong nước lạnh. Chứng nổi mề đay do lạnh thường cótính di truyền, khi nhiễm lạnh, bệnh nhân có cảm giác như bị bỏng trên da xảy rasau khi phơi nhiễm với lạnh khoảng 30 phút. Một số ít trường hợp nổi mề đay khigặp lạnh có liên quan đến việc đang mắc bệnh nhiễm khuẩn như bệnh tăng bạchcầu đơn nhân nhiễm khuẩn. Đa số các trường hợp mề đay do lạnh mắc phải đềuchưa rõ nguyên nhân. Muốn thử xem có bị nổi mề đay khi nhiễm lạnh, ta dùngmột khối nước đá áp vào da cẳng tay trong 4-5 phút rồi bỏ ra, quan sát vùng da đótrong 10 phút: khi da ấm trở lại, một vòng mề đay xuất hiện kèm theo ngứa. Sở dĩbị nổi mề đay và ngứa như vậy là do histamin và các chất trung gian khác đượcgiải phóng khi nhiễm lạnh giống như trong các phản ứng dị ứng. Hiện tượng Raynaud Hiện tượng Raynaud thường gặp do lạnh với biểu hiện trắng hoặc tím ngóntay từng đợt. Lúc đầu có thể chỉ ở một hoặc hai ngón tay, sau tiến triển toàn bộ cácngón tay lan ra lòng bàn tay, nhưng hiếm khi bị ở ngón tay cái. Giai đoạn hồi phụcthấy đỏ rõ, giật, dị cảm và sưng nhẹ. Hiện tượng Raynaud thường tự hết hoặc khitrở lại nơi ấm áp hay ngâm tay vào nước ấm. Tổn thương gồm: tê cóng, cứng,giảm cảm giác và đau nhức, teo mô mỡ tận cùng và da đầu chi, loét hoại tử gầnmóng tay. Bệnh hay gặp ở phụ nữ từ 15-45 tuổi. Điều trị: cần giữ ấm cơ thể và taynhất là phải bảo vệ khi ra ngoài trời lạnh. Hạ thân nhiệt Hạ thân nhiệt là bị giảm nhiệt độ trong sâu cơ thể (ở trực tràng) xuống dưới35oC, dẫn đến giảm các họat động sinh lý, giảm tiêu thụ ôxy và làm chậm sự táiphân cực cơ tim, giảm dẫn truyền thần kinh ngoại vi, giảm nhu động dạ dày, ruột,hô hấp, cô đặc máu và viêm tụy. Cơ thể tự vệ bằng phản ứng co mạch máu bề mặtvà tăng sản xuất nhiệt chuyển hóa. Bệnh nhân bị hạ thân nhiệt khi phơi nhiễm kéodài với lạnh hoặc rất lạnh trong môi trường không khí hay nhúng nước. Tình trạngnày có thể gặp ở những người khỏe mạnh bị nhiễm lạnh trong quá trình lao động,sinh hoạt hoặc bị tai nạn trong thiên tai, bão lụt. Đối tượng có nguy cơ cao hạ thânnhiệt gồm: ở thời tiết lạnh như rét đậm, rét hại, người già, trẻ em và người khônghoạt động sống trong những ngôi nhà không đủ sưởi ấm; bệnh nhân bị bệnh timmạch, mạch máu não, chậm phát triển tâm thần, thiếu dinh dưỡng, phù niêm,nhược năng tuyến yên, nghiện rượu dễ bị hạ thân nhiệt đột ngột; dùng các thuốc anthần... Bệnh nhân bị hạ thân nhiệt có các triệu chứng sau: mệt mỏi, buồn ngủ, ngủlịm, trạng thái kích thích, lú lẫn và mất sự phối hợp. Khi nhiệt độ cơ thể quá thấp,bệnh nhân bị mê sảng, buồn ngủ, hôn mê và có thể ngừng thở. Không đo đượchuyết áp và nhịp mạch. Bệnh nhân bị nhiễm acid chuyển hóa, tăng kali huyết,viêm phổi, viêm tụy, rung thất, hạ glucose huyết hay tăng glucose huyết, rối loạnđông máu và suy thận. Các rối loạn nhịp tim trực tiếp liên quan đến hạ thân nhiệt,tử vong do suy tim hoặc rung thất. Điều trị: Bệnh nhân hạ nhiệt nhẹ (nhiệt độ trực tràng trên 33oC) thường đápứng tốt với giường ủ ấm hoặc sưởi ấm bằng cách tắm ấm hoặc đắp chăn ấm. Bệnhnhân hạ nhiệt vừa hay nặng (nhiệt độ trực tràng dưới 33oC) cần sưởi ấm tích cực,trợ tim mạch, cân bằng acid base, ôxy động mạch và khối lượng tuần hoàn đầy đủ.Cần đặt ống nội khí quản, đảm bảo cung cấp đủ ôxy cho bệnh nhân, truyền dịchấm và điều trị nhiễm acid chuyển hóa. Dùng kháng sinh đối với bệnh nhân là trẻsơ sinh, người già hoặc bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch. BS. Trần Thục Anh ...