Tổng hợp lý thuyết sinh học phần 4

Tham khảo tài liệu tổng hợp lý thuyết sinh học phần 4, tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng hợp lý thuyết sinh học phần 4LYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 72 CHÖÔNG IV CAÙC QUY LUAÄT DI TRUYEÀNCaâu 66 : Giaûi thích vaø neâu thí duï veà caùc khaùi nieäm : caëp tính traïng töông phaûn, alen vaø caëpalen, kieåu gen, kieåu hình, theå ñoàng hôïp vaø theå dò hôïp. Traû lôøi : 1. Caëp tính traïng töông phaûn : - Laø hai traïng thaùi khaùc nhau cuûa cuøng moät tính traïng nhöng bieåu hieän traùi ngöôïc nhau. n Thí duï : ÔÛ ñaäu Haø Lan, maøu haït vaøng vaø maøu haït xanh laø hai traïng thaùi khaùc nhau cuûa cuøng moät tính traïng veà maøu saéc; thaân cao vaø thaân thaáp laø hai traïng thaùi khaùc .v nhau cuûa tính traïng chieàu cao thaân v.v... 2. Alen vaø caëp alen : 4h a. Alen : Alen laø moãi traïng thaùi khaùc nhau cuûa cuøng moät gen. Thí duï : Alen A vôùi alen a; alen B vôùi alen b. v Trong thöïc teá, ñoâi luùc hai thuaät ngöõ “gen” vaø “alen” ñöôïc söû duïng vôùi yù nghóa gioáng nhau. 2 b. Caëp alen : Caëp alen laø hai alen gioáng nhau hay khaùc nhau thuoäc cuøng moät gen treân oc moät caëp nhieãm saéc theå töông ñoàng trong teá baøo löôõng boäi. Thí duï : AA, Aa, aa hay BB, Bb, bb ... 3. Kieåu gen : h - Kieåu gen laø taäp hôïp toaøn boä caùc gen trong teá baøo cuûa cô theå sinh vaät. Trong thöïc teá, ui khi noùi ñeán kieåu gen cuûa moät teá baøo hay moät cô theå, ngöôøi ta chæ xeùt ñeán moät vaøi caëp alen naøo ñoù lieân quan ñeán caùc caëp tính traïng ñang ñöôïc nghieân cöùu. Thí duï : Teá baøo coù kieåu gen AABB hoaëc AaBB hoaëc AaBb. V 4. Kieåu hình : - Kieåu hình laø taäp hôïp toaøn boä caùc tính traïng vaø ñaëc tính cuûa cô theå. Trong thöïc teá, khi noùi ñeán kieåu hình cuûa cô theå, ngöôøi ta chæ xeùt ñeán moät vaøi tính traïng naøo ñoù ñang ñöôïc nghieân cöùu. Thí duï : Ruoài giaám coù kieåu hình thaân xaùm, caùch daøi hay thaân ñen, caùnh ngaén; ñaäu Haø Lan coù kieåu hình haït vaøng, voû haït trôn hay haït xanh, voû haït nhaên ... 5. Theå ñoàng hôïp vaø theå dò hôïp : a. Theå ñoàng hôïp : Theå ñoàng hôïp laø theå (teá baøo hoaëc cô theå) mang 2 alen gioáng nhau thuoäc cuøng moät gen. b. Theå dò hôïp : Theå dò hôïp laø theå mang 2 alen khaùc nhau thuoäc cuøng moät gen Thí duï : Aa, BbLYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 73Caâu 67 : Theá naøo laø hieän töôïng hoaùn vò gen vaø hieän töôïng ñoät bieán chuyeån ñoaïn nhieãm saéctheå? Hai hieän töôïng treân coù nhöõng ñieåm gioáng vaø khaùc nhau theá naøo? Traû lôøi : 1. Khaùi nieäm hieän töôïng hoaùn vò gen vaø hieän töôïng ñoät bieán chuyeån ñoaïn nhieãm saéc theå : a. Hoaùn vò gen : - Laø hieän töôïng caùc gen lieân keát khoâng hoaøn toaøn treân moät nhieãm saéc theå daãn ñeán trao ñoåi caùc ñoaïn gen töông öùng giöõa 2 croâmatit trong cuøng moät caëp nhieãm saéc theå keùp töông ñoàng vaøo kyø tröôùc cuûa laàn phaân baøo thöù nhaát trong giaûm phaân. b. Ñoät bieán chuyeån ñoaïn nhieãm saéc theå : - Laø hieän töôïng moât ñoaïn cuûa nhieãm saéc theå bò ñöùt ra vaø gaén vaøo ôû moät vò trí khaùc n cuûa nhieãm saéc theå; hoaëc moät ñoaïn cuûa nhieãm saéc theå naøy bò ñöùt vaø chuyeån sang gaén .v ôû nhieãm saéc theå khaùc thuoäc cuøng caëp hay khaùc caëp nhieãm saéc theå töông ñoàng. - Hieän töôïng xaûy ra do caùc taùc nhaân gaây ñoät bieán cuûa moâi tröôøng beân ngoaøi hay beân trong cô theå. 4h 2. So saùnh 2 hieän töôïng : a. Gioáng nhau : Hai hieän töôïng ñeàu coù theå daãn ñeán laøm thay ñoåi phaân boá gen treân nhieãm saéc theå. b. Nhöõng ñieåm khaùc nhau : 2 oc Hoaùn vò gen Chuyeån ñoaïn nhieãm saéc theå - Xaûy ra giöõa 2 nhieãm saéc theå trong - Xaûy ra treân moät nhieãm saéc theå h cuøng moät caëp töông ñoàng. hoaëc giöõa hai nhieãm saéc theå cuøng caëp hay khaùc caëp töông ñoàng. ui - Hai ñoaïn trao ñoåi chöùa gen töông - Chuyeån ñoaïn khoâng chöùa gen öùng vôùi nhau. töông öùng vôùi nhau. V - Taïo kieåu hình bình thöôøng. - Taïo kieåu hình khoâng bình thöôøng. - Nguyeân nhaân do tieáp hôïp vaø trao - Nguyeân nhaân do caùc taùc nhaân gaây ñoåi cheùo giöõa 2 croâmatit trong ñoät bieán cuûa moâi tröôøng beân ngoaøi cuøng moät caëp nhieãm saéc theå keùp hay beân trong cô theå. töông ñoàng ôû kyø tröôùc cuûa laàn phaân baøo thöù nhaát trong giaûm phaân. - Taïo nhieàu bieán dò toå hôïp, coù yù - Chuyeån ñoaïn lôùn thöôøng gaây cheát nghóa ñoái vôùi tieán hoùa vaø choïn hay laøm maát khaû naêng sinh saûn gioáng. ...