Tài liệu Tổng hợp thủy công cung cấp cho các bạn những kiến thức về tổng quan thủy công; thấm dưới đáy và hai bên công trình thủy lợi; tính toán ổn định và độ bền của công trình; đập đất; công trình lấy nước; cống lộ thiên; đường hầm và cống ngầm;... Mời các bạn tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng hợp thủy công http://www.haquangnguyen.co.cc CHƯƠNG 1. KIẾN THỨC CHUNG VỀ CÔNG TRÌNH THỦY LỢI NỘI DUNG CHƯƠNG Thời lượng giảng dạy: Lý thuyết: 4 tiết • Khái niệm về công trình thủy lợi. • Vai trò của công trình thủy lợi trong nền KTQD. - Vai trò của nguồn nước và sử dụng tổng hợp nguồn nước. - Vai trò và vị trí của CTTL trong nền KTQD. - Hậu quả khi công trình thủy lợi hư hỏng. • Phân loại công trình thủy lợi. - Công trình dâng nước. - Công trình ñiều chỉnh dòng chảy. - Công trình dẫn nước. • ðầu mối và hệ thống thủy lợi. • ðiều kiện làm việc của công trình thủy lợi. GIỚI THIỆU MÔN HỌC Khái niệm về thủy lợi • Thủy lợi là tập hợp tất cả các biện pháp nhằm khai thác mặt lợi và khắc phục hoặc hạn chế mặt hại của nguồn nước. • Các công trình ñược sử dụng nhằm ñảm bảo nhiệm vụ của thủy lợi ñược gọi là công trình thủy lợi (CTTL), gọi tắt là Thủy công. Môn học Thủy công là gì? • Thủy công là môn khoa học có tính tổng hợp, có quan hệ mật thiết với các môn khoa học về thiết kế, xây dựng, quản lý khai thác và duy tu sửa chữa các CTTL nên nó phụ thuộc vào các yếu tố khí hậu, ñịa hình, ñịa chất, dân sinh kinh tế, kỹ thuật thi công, kinh tế xây dựng… • Khi tính toán thiết kế các công trình, trong môn học thủy công có liên quan trực tiếp các kiến thức của các môn học chuyên môn như: SB – KC, ðC – Cð – NM, Thủy văn – ðiều tiết, Thủy lực, KC Bê tông cốt thép… ñược gọi là công trình thủy lợi (CTTL), gọi tắt là Thủy công. Môn học Thủy công là gì? • Thủy công là môn khoa học có tính tổng hợp, có quan hệ mật thiết với các môn khoa học về thiết kế, xây dựng, quản lý khai thác và duy tu sửa chữa các CTTL nên nó phụ thuộc vào các yếu tố khí hậu, ñịa hình, ñịa chất, dân sinh kinh tế, kỹ thuật thi công, kinh tế xây dựng… • Khi tính toán thiết kế các công trình, trong môn học thủy công có liên quan trực tiếp các kiến thức của các môn học chuyên môn như: SB – KC, ðC – Cð – NM, Thủy văn – ðiều tiết, Thủy lực, KC Bê tông cốt thép… GIỚI THIỆU NHÓM GIÁO VIÊN THỦY CÔNG CƠ SỞ 2 – ðẠI HỌC THỦY LỢI 1. Lê Trung Thành Tổ trưởng 098.7897878 Email: lethanh@wru.edu.vn 2. Lã Bá Thiết 091.8639935 3. Bùi Ngọc 091.8099224 4. Ngô Thị Thanh Nhàn 098.3718766 1 http://www.haquangnguyen.co.cc 5. Nguyễn Thị Phương Mai 091.922477 §1.1 VAI TRÒ CỦA CÁC CÔNG TRÌNH THỦY LỢI I. NGUỒN NƯỚC • Nước cần thiết cho mọi quá trình sống. Là một trong những yếu tố quan trọng nhất của con người. • Thể hiện sự giàu có, phồn vinh, quyết ñịnh sự phát triển kinh tế, văn hóa… của một ñất nước. • Trữ lượng nước trên trái ñất khoảng 1,5 tỷ km3: ðại dương: 90%; Lục ñịa: 10%. • Lượng dòng chảy bình quân hàng năm: 40.000 km3, trong ñó ở châu Á khoảng 13.000 km3. • Việt nam: - 3.200 km bờ biển. - Trên 2.360 sông (.10km). Chuyển tải 845 km3 nước; lưu lượng bình quân năm 27.500 m3/s; 350 triệu m3 phù sa. ðặc ñiểm của nguồn nước: • Phân bố không ñều theo không gian và thời gian: - Chênh lệch giữa vùng mưa nhiều và ít ñến 8 lần. (B.Thuận: 10L/s.km2 – B.Giang: 80L/s.km2). - Mùa khô 7÷8 tháng nhưng lượng nước chỉ 20-30%. • Là nguồn tài nguyên tái tạo tuần hoàn. • Vận ñộng theo hệ thống lưu vực. Luôn vận ñộng. • Là nguồn tài nguyên cần thiết cho mọi hoạt ñộng KTXH. • Tài nguyên nước có liên hệ mật thiết với các TN khác • Bên cạnh những lợi ích còn nhiều tác hại lớn. Nhiệm vụ của thủy lợi là: Phân phối lại nguồn nước theo không gian và ñiều chỉnh dòng chảy theo thời gian II. SỬ DỤNG NGUỒN NƯỚC VÀ LỢI DỤNG TỔNG HỢP Công trình thuỷ lợi bao gồm các lĩnh vực sau: • Thuỷ năng: sử dụng năng lượng của nước sông, biển ñể phát ñiện. • Thuỷ nông: Dùng biện pháp thuỷ lợi ñể tưới tiêu, thau chua rửa mặn chống xói mòn. • Cung cấp và thoát nước cho công nghiệp, dân cư. • Giao thông thủy. • Thủy sản. • Du lịch, thể thao, chữa bệnh… • Cải tạo môi trường sinh thái. Mỗi biện pháp thủy lợi, công trình thủy lợi có thể sử dụng nguồn nước vào nhiều mục ñích khác nhau. Lợi dụng tổng hợp nguồn nước là nguyên tắc cơ bản nhất trong việc nghiên cứu, khai thác, sử dụng và trị thủy. III. VỊ TRÍ CÔNG TRÌNH THỦY LỢI TRONG NỀN KTQD Công tác thuỷ lợi ñóng vai trò rất quan trọng: • Thuỷ lợi phục vụ nhiều mục ñích yêu cầu như: tưới cho nông nghiệp, phát triển nguồn ñiện cho công nghiệp, cung cấp nước sinh hoạt, giao thông thuỷ, phòng chống lũ lụt, an ninh quốc phòng… • Thuỷ lợi là một ngành khoa học ñược hình thành phù hợp theo yêu cầu của con người trong việc khai thác và sử dụng nguồn 2 http://www.haquangnguyen.co.cc nước. Tình hình phát triển thủy lợi ở Việt nam §1.2 KHÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠI CTTL I. KHÁI NIỆM VỀ CÔNG TRÌNH THỦY LỢI • Công trình ñược xây dựng ñể sử dụng nguồn nước gọi là công trình thuỷ lợi. • Nhiệm vụ: Nhiệm vụ chủ yếu là làm thay ñổi, cải biến trạng thái tự nhiên của dòng chảy, của nước trong sông, hồ, biển, nước ngầm ñể sử dụng một cách hợp lý, phòng chống thiên tai, bảo vệ môi trường. • Tác dụng: - Làm dâng nước phía thượng lưu. - ðiều chỉnh dòng sông. - Lấy nước, chuyển nước. - Giao thông thủy, bộ. II. PHÂN LOẠI • Căn cứ vào tính chất tác dụng lên dòng chảy, công trình thuỷ lợi có thể chia ra: - Công trình dâng nước. - Công trình ñiều chỉnh. - Công trình dẫn nước. 1. Công trình dâng nước • Bao gồm các loại ñập: - ðập bê tông: Bê tông trọng lực, ñập vòm, ñập bản chống… - ðập ñất. - ðập ñá: ðập ñá, ñập ñất ñá hỗn hợp… - Các loại ñập khác: ðập cao su, ñập ñá ñổ bọc bê tông… 3 http://www.haquangnguyen.co.cc 2. Công trình ñiều chỉnh • Bao gồm: - Hệ thống ñê. - Các ñập mỏ hàn, tường hướng dòng. - Các kè ñể bảo vệ bờ biển, bờ sông, mái ñê… - Các ngưỡng ñáy ñể ñiều khi ...