Tổng kết đề tài nghiên cứu khoa học: Thực hiện mục tiêu giáo dục thẩm mỹ trong việc giảng dạy các bộ môn Nghệ thuật ở nhà trường phổ thông

Đề tài nghiên cứu trình bày về các nội dung: Nghiên cứu lý thuyết về mục tiêu giáo dục thẩm mỹ qua giảng dạy nghệ thuật, điều tra, miêu tả tình hình dạy và học các môn nghệ thuật ở nhà trƣờng phổ thông (chủ yếu ở bậc tiểu học); qua các hình thức điều tra - thống kê cơ bản, tọa đàm, tham quan, dự giờ để thực hiện những yêu cầu nội dung trên. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng kết đề tài nghiên cứu khoa học: Thực hiện mục tiêu giáo dục thẩm mỹ trong việc giảng dạy các bộ môn Nghệ thuật ở nhà trường phổ thông THỰC HIỆN MỤC TIÊU GIÁO DỤC THẨM MỸ TRONG NHÀ TRƢỜNG PHỔ THÔNG Khảo sát chủ yếu ở bậc tiểu học tại địa bàn TP Hồ Chí Minh và 4 tỉnh, thành Đồng Nai, Bình Dƣơng, Lâm Đồng, Đà Nẵng TỔNG KẾT ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC do Trƣờng Đại học Sƣ phạm TP Hồ Chí Minh quản lý Chủ nhiệm đề tài: Tiến sĩ Lâm Vinh TP Hồ Chí Minh 1999 - 2000 ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC THỰC HIỆN MỤC TIÊU GIÁO DỤC THẨM MỸ TRONG VIỆC GIẢNG DẠY CÁC BÔ MÔN NGHỆ THUẬT Ở NHÀ TRƢỜNG PHỔ THÔNG Cơ quan chủ quản Loại đề tài Chủ nhiệm đề tài Thành viên cộng tác Cố vấn chuyên môn : Trƣờng Đại học Sƣ Phạm TP Hồ Chí Minh : Liên ngành khoa học cơ bản (mỹ học, nghệ thuật học) và khoa học giáo dục. : PTS Lâm Vinh - Bộ môn Mỹ học - Nghệ thuật học Khoa Ngữ văn, ĐHSP.TP.HCM. : Ông Võ Văn Nam Giảng viên khoa tâm lý - giáo dục ĐHSP - TP.HCM. Bà Nguyễn Hoa Mai Trƣởng phòng Phổ thông Tiểu học, Sở GDĐT-TP.HCM Các cán bộ quản lý giáo dục Tiểu học thuộc các sở giáo dục Đồng Nai, Bình Dƣơng, Lâm Đồng, Đà Nẵng. : PGS.PTS, nhạc sĩ Thế Bảo Họa sĩ, nhà phê bình mỹ thuật Trịnh Cung Nội dung cơ bản của đề tài: 1. Nghiên cứu lý thuyết về mục liêu giáo dục thẩm mỹ qua giảng dạy nghệ thuật. 2. Điều tra, miêu tả tình hình dạy và học các môn nghệ thuật ở nhà trƣờng phổ thông (chủ yếu ở bậc tiểu học) : - Về lình hình thực hiện việc giảng dạy các mồn đã đƣợc qui định (nhạc, hát, mỹ thuật, kỹ thuật). - Về tình hình đội ngũ giáo viên (số lƣợng, chất lƣợng, chuyên trách, kiêm nhiệm nhiều môn) 1 - Những sáng kiến của địa phƣơng nhằm giải quyết khó khăn về thực hiện chƣơng trình, về chuẩn bị đội ngũ .... để nhằm đảm bảo giáo dục toàn diện - Những đề xuất về chƣơng trình, giáo khoa, đào tạo bồi dƣỡng giáo viên, và về khoa học giáo dục nói chung. Qua các hình thức điều tra - thống kê cơ bản, tọa đàm, tham quan, dự giờ để thực hiện những yêu cầu nội dung trên. Địa bàn thực hiện: TP. Hồ Chí Minh (địa bàn chính), và một số tỉnh miền Nam (Đồng Nai, Lâm Đồng, Bình Dƣơng, Đà Nẵng). Thời gian thực hiện: Từ tháng 4.1998 đến tháng 4.1999 (1 năm) Từ tháng 4.98: triển khai tại TP.HCM Từ tháng 12.98: triển khai tại các tỉnh Theo dự kiến ban đầu, đề tài nhằm đối tƣợng cả ba cấp học trƣờng phổ thông và thực hiện những bƣớc khảo sát đầy đủ ở địa bàn 4 tỉnh thành, về sau do điều kiện, phƣơng tiện và nhân lực không đáp ứng đƣợc, nên có điều chỉnh: trọng tâm nghiên cứu ở bậc tiểu học và lấy địa bàn thành phố Hồ Chí Minh làm trọng điểm, đồng thời cố gắng mở rộng ở một số mặt tại 4 tỉnh: Đồng Nai, Bình Dƣơng, Lâm Đồng, TP Đà Nẵng. Quá trình tập hợp tƣ liệu ở diện rộng và phức tạp và những hạn chế chủ quan của ngƣời nghiên cứu đã kéo dài việc tổng kết đề tài này Mục tiêu của đề tài đã đƣợc đề ra từ đầu gồm hai phần: Những quan điểm lý thuyết và khảo sát thực tế. Đó cũng là bố cục của bản Tổng kết này. PHẦN 1: NHỮNG QUAN ĐIỂM LÝ THUYẾT Một quan niệm giáo dục toàn diện trong nhà trƣờng phổ thông đƣợc qui tụ trong một công thức mang tính truyền thống và cổ điển, đó là trí dục, đức dục, thể dục và mỹ dục. Không biết từ bao giờ và ai đã phát minh ra công thức đó, với một nội dung hoàn chỉnh, một cấu trúc hữu cơ, chặt chẽ, liên hoàn, đẹp nhƣ một bộ tranh tứ bình về cảnh tứ thời (xuân, hạ, thu, đông), tứ hữu (mai, lan, cúc, trúc), khó cắt rời, khó thêm bớt. Hoàn chỉnh, vì nó phản ánh đƣợc cả ba loại hình giá trị chân, thiện, mỹ, thêm vào thể dục - hội đủ mục tiêu giáo dục ngƣời học sinh toàn diện. Hữu cơ, chặt chẽ vì trong mỗi mặt của giáo dục phải có cả ba mặt kia, chúng đều có trong nhau: trong trí dục phải bao hàm cả đức dục. mỹ dục, và cả giáo dục thể chất. Đức dục phải thấm nhuần trong nội dung cả ba mặt kia...Liên hoàn. vì nó phản ánh trình tự líu tiên của từng mặt đối với chức năng của trƣờng phổ thông: dạy văn hóa, giáo dục đạo đức, rèn luyện thể chất và giáo dục thẩm mỹ. Mỹ dục, đứng ở cuối bảng, nhƣ là nét vẽ cuối cùng tạo nên sự toàn mỹ của bức tranh giáo dục, cũng là tạo nên sự hoàn thiện của phẩm chất con ngƣời. Giáo dục con ngƣời phát triển toàn diện vừa là một mục tiêu của giáo dục, vừa là một ƣớc mong, nguyện vọng của con ngƣời và của xã hội. Nhƣng mục tiêu giáo dục toàn diện lại là một phạm trù có tính biện chứng - lịch sử, không phải nhất thành bất biến. Mỗi dân lộc, mỗi giai cấp, mỗi thời đại có thể có những yêu cầu khác nhau về giáo dục toàn diện. Trong thực hành cụ thể, nội dung, mức độ bƣớc đi của giáo dục toàn diện cũnng khác nhau, tùy theo điều kiện của nền kinh tế, cơ sở vật chất, tùy theo hoàn cảnh chiến tranh hay hòa bình. Tuy nhiên, bất kì một nền giáo dục chân chính nào cũng phải nhằm đào tạo con người vươn tới sự hài hòa của ba giá trị chân, thiện, mỹ (giáo dục trí tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ). Kinh nghiệm lịch sử và thực tiễn đời sống đã cho thấy, một nơi nào, một cộng đồng nào, một con ngƣời nào, khi không quan tâm một trong ba mặt đó, sẽ đƣa đến tình trạng mất cân bằng, thậm chí méo mó, hụt hẫng. Vì vậy, ngƣời ta phải thƣờng xuyên điều chỉnh tạo thế cân bằng mới cho những trồi sụt, giao động giữa ba loại giá trị đó. Và trong giáo dục học đuờng, việc đó càng thể hiện rõ hơn. Vài năm gần đây, Bộ giáo dục - đào tạo qui dinh phải dạy đủ 9 môn ở bậc tiểu học, trong đó có nhạc, họa, kĩ thuật, đó là sự điều chỉnh. Vừa qua Bộ trƣởng, lại nhấn mạnh phải giáo dục, rèn luyện nhiều mặt khác ngoài học tập văn hóa đối với học sinh tiểu học (Báo Tuổi trẻ 17/3/1998). Đó cũng là một sự điều chỉnh để tạo nên sự cân bằng hài hòa của những phẩm chất - giá trị cần có đối với thế hệ học sinh nhỏ tuổi. Trí, đức, thể, mỹ là bốn phạm trù, bốn bình diện của tri thức và kĩ năng phải đạt đƣợc, không phải là bốn môn học. Nhƣng để thực hiện đuợc bốn mặt đó có những môn học cụ thể. Trong nhà trƣờng phổ thông, các môn văn hóa (toán, văn, 2 khoa học, sử, địa...) thực hiện chủ yếu mục tiêu trí dục, các môn nghệ thuật (hát - nhạc, mỹ thu ...