Tổng luận Chính sách đổi mới sáng tạo của một số nước châu Á và hàm ý chính sách cho Việt Nam

Nội dung của tổng luận trình bày các vấn đề chung về chính sách đổi mới sáng tạo; chính sách đổi mới sáng tạo của một số nước châu Á từ đó đưa ra một số hàm ý chính sách về đổi mới sáng tạo cho Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng luận Chính sách đổi mới sáng tạo của một số nước châu Á và hàm ý chính sách cho Việt Nam Tổng luận số 1/2021 CHÍNH SÁCH ĐỔI MỚI SÁNG TẠO CỦA MỘT SỐ NƯỚC CHÂU Á VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH CHO VIỆT NAM Mục lục Lời giới thiệu ..................................................................................................... 2 I. CÁC VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHÍNH SÁCH ĐỔI MỚI SÁNG TẠO ............. 3 1.1. Định nghĩa chính sách đổi mới sáng tạo ................................................... 3 1.2. Sự cần thiết của chính sách đổi mới sáng tạo ........................................... 4 1.3. Các công cụ của chính sách đổi mới sáng tạo ........................................... 6 1.4. Tác động của các công cụ chính sách đổi mới sáng tạo ............................ 8 1.5. Quản lý/quản trị chính sách đổi mới sáng tạo ........................................... 9 II. CHÍNH SÁCH ĐỔI MỚI SÁNG TẠO CỦA MỘT SỐ NƯỚC CHÂU Á ... 10 2.1. Nhật Bản ................................................................................................ 10 2.2. Hàn Quốc ............................................................................................... 16 2.3. Trung Quốc ............................................................................................ 22 2.4. Ấn Độ .................................................................................................... 30 2.5. Malaysia ................................................................................................ 36 2.6. Thái Lan ................................................................................................ 42 KẾT LUẬN - HÀM Ý CHÍNH SÁCH CHO VIỆT NAM ............................... 47 Tài liệu tham khảo chính .................................................................................. 52 1 Lời giới thiệu Những năm gần đây, nhiều học thuyết đã được đề ra để giải thích nguyên nhân một số quốc gia đã “công nghiệp hóa và bắt kịp” thành công và hiện giờ họ đang trong “giai đoạn hậu bắt kịp” và là vươn lên hàng đầu trong ĐMST ở quy mô toàn cầu (như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc), trong khi nhiều quốc gia khác (như Ấn Độ, Malaysia, Thái Lan, Indonesia và Việt Nam) chưa bứt phá được hoặc thậm chí “mắc kẹt” trong giai đoạn “công nghiệp hóa và bắt kịp”. Một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến sự khác biệt ở hai nhóm quốc gia trên chính là việc việc xây dựng và thực hiện thành công chính sách đổi mới sáng tạo (ĐMST). Trung Quốc đã thành công với khái niệm “ĐMST nội sinh/bản địa”, Hàn Quốc đã bước sang giai đoạn “nền kinh tế ĐMST” (Innovation Economy hay Innovation-Based Economy, cũng gọi là Innovation - Driven Economy, lấy ĐMST làm động lực). Sự thành công trong ĐMST ở ba nước trên cũng cho thấy lý do tại sao cần có các chính sách ĐMST. Là một phần của chính sách công và rộng hơn chính sách công nghệ, các chính sách ĐMST là cần thiết để khắc phục các lỗi về thị trường, năng lực và hệ thống. Chính sách ĐMST có nhiều công cụ khác nhau, mục tiêu và tác dụng của mỗi công cụ cũng khác nhau ở mỗi quốc gia. Tuy nhiên, trong mỗi giai đoạn phát triển, từ tiền công nghiệp hóa, công nghiệp hóa và bắt kịp, đến hậu bắt kịp đều có những chính sách ĐMST đặc thù mà Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc cùng áp dụng và họ đều công nghiệp hóa và bắt kịp thành công. Để giúp bạn đọc có thêm thông tin về chính sách ĐMST ở Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và một số nước châu Á khác, thông qua phân tích chính sách ĐMST đã giúp những nước thành công trong công nghiệp hóa và bắt kịp, cũng như bài học từ những nước tụt hậu, từ đó đưa ra một số hàm ý chính sách về ĐMST cho Việt Nam để bứt phá trong giai đoạn hiện nay, Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia biên soạn tổng luận “CHÍNH SÁCH ĐỔI MỚI SÁNG TẠO CỦA MỘT SỐ NƯỚC CHÂU Á VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH CHO VIỆT NAM”. Xin trân trọng giới thiệu. CỤC THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ QUỐC GIA 2 I. CÁC VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHÍNH SÁCH ĐỔI MỚI SÁNG TẠO 1.1. Định nghĩa chính sách đổi mới sáng tạo Đổi mới sáng tạo (ĐMST) (innovation) có thể được định nghĩa là kết quả của “sự kết hợp mới” giữa kiến thức, năng lực và nguồn lực (Schumpeter, 1934). Khác với sáng chế (invention), được định nghĩa là “một ý tưởng mới lạ về cách thực hiện mọi việc”, ĐMST là một khái niệm bao gồm những gì được “thực hiện trong thực tế”. Góc nhìn này có điểm chung là tạo ra điều gì đó mới mẻ; tuy nhiên, liệu các ý tưởng mới có được thực hiện về mặt kinh tế và xã hội hay không lại khác nhau. ĐMST cũng bao gồm ĐMST sản phẩm và ĐMST quy trình. Do đó, nghiên cứu ĐMST đã được liên kết với khoa học và công nghệ (KH&CN), tập trung vào các tổ chức quản lý các hoạt động ĐMST và về “sự đồng phát triển của công nghệ và thể chế” đòi hỏi các hệ thống mới phù hợp với công nghệ mới (Nelson & Sampat, 2001). Các chính sách ĐMST đã được xác định theo nhiều cách khác nhau vào các thời điểm khác nhau và các động lực khác nhau. Một số chính sách này có thể liên quan đến sự thay đổi thuật ngữ. Ví dụ, phần lớn những gì được gọi là chính sách ĐMST ngày nay thực ra trước đây được đưa ra dưới chính sách công nghiệp, khoa học, nghiên cứu hoặc công nghệ. Về mặt này, các chính sách ĐMST là khái niệm rộng hơn các chính sách công nghệ hiện có, được định nghĩa là “các chính sách liên quan đến sự can thiệp của chính phủ vào nền kinh tế với mục đích ảnh hưởng đến quá trình ĐMST công nghệ.” Chính sách ĐMST phải coi ĐMST là một quan điểm tổng thể và rộng ngoài sáng chế (Edler & Fagerberg, 2013). Ngoài các mục tiêu kinh tế, nó còn tìm cách tích hợp KH&CN với sự xuất hiện của các mục tiêu chính sách mới, chẳng hạn như cải thiện chất lượng cuộc sống, nâng cao tính bền vững và hội nhập xã hội. Do đó, các chính ...