Tổng quan các lỗi thống kê thường gặp trong giai đoạn thiết kế nghiên cứu và phân tích số liệu

Ứng dụng thống kê có ảnh hưởng lớn đến thiết kế nghiên cứu, phân tích và báo cáo kết quả nghiên cứu, do đó có ảnh hưởng lớn đến giá trị khoa học của các công trình nghiên cứu đặc biệt khi các công trình này được công bố rộng rãi qua các báo cáo hay bài báo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng quan các lỗi thống kê thường gặp trong giai đoạn thiết kế nghiên cứu và phân tích số liệu TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC TỔNG QUAN CÁC LỖI THỐNG KÊ THƯỜNG GẶP TRONG GIAI ĐOẠN THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU VÀ PHÂN TÍCH SỐ LIỆU Hoàng Thị Hải Vân Viện Đào tạo Y học dự phòng và Y tế công cộng, Trường Đại học Y Hà Nội Ứng dụng thống kê có ảnh hưởng lớn đến thiết kế nghiên cứu, phân tích và báo cáo kết quả nghiên cứu, do đó có ảnh hưởng lớn đến giá trị khoa học của các công trình nghiên cứu đặc biệt khi các công trình này được công bố rộng rãi qua các báo cáo hay bài báo. Các lỗi thống kê thường gặp trong giai đoạn thiết kế nghiên cứu thường liên quan đến số lượng đối tượng tham gia nghiên cứu như số lượng tham gia, số lượng bỏ cuộc, cách tính cỡ mẫu, cách chọn mẫu, cách chọn nhóm so sánh, nhóm đối chứng. Trong giai đoạn phân tích số liệu các lỗi thống kê thường gặp là áp dụng phương pháp thống kê không phù hợp, chọn sai trắc nghiệm thống kê, áp dụng trắc nghiệm thống kê mà không quan tâm đến các giả định đi kèm. Nắm được các lỗi thống kê có thể gặp trong từng giai đoạn nghiên cứu sẽ giúp các nhà nghiên cứu tránh được các sai sót về thống kê từ đó nâng cao chất lượng của các nghiên cứu y học. Từ khóa: lỗi thống kê, nghiên cứu khoa học, thiết kế nghiên cứu, phân tích số liệu I. ĐẶT VẤN ĐỀ Thống kê đóng một vai trò quan trọng trong nghiên cứu, phân tích và báo cáo kết quả thì tất cả các giai đoạn của một nghiên cứu từ lúc có thể dẫn tới những phiên giải và suy luận lập kế hoạch cho đến khi kết thúc nghiên cứu không đúng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhằm đạt được những kết quả khoa học quan việc ứng dụng các kết quả nghiên cứu này [1 - trọng [1]. Các kết quả này đến được với công 4]. Điều này càng trở nên quan trọng hơn khi chúng thông qua các bài báo khoa học được trong giai đoạn hiện nay, giai đoạn phát triển đăng tải trên các tạp chí khoa học trong nước mạnh mẽ của y học dựa vào bằng chứng, khi và quốc tế trong đó có các nghiên cứu y học. mà các bác sỹ lâm sàng luôn trông chờ những Đặc biệt các ứng dụng thống kê trong nghiên bằng chứng tốt nhất đưa ra những quyết định cứu y học đặc biệt trong các nghiên cứu định đúng đắn và hiệu quả trong thực hành chăm lượng, nghiên cứu dịch tễ học cho phép suy sóc sức khỏe [5]. Chính vì vậy, ngày càng có luận kết quả nghiên cứu từ mẫu nghiên cứu ra sự quan tâm lớn đến chất lượng thống kê quần thể, góp phần cải thiện các vấn đề sức trong các nghiên cứu y học. Hiện nay thống kê khỏe gồm thực hành lâm sàng cũng như các ngày được chấp nhận và sử dụng rộng rãi vấn đề sức khỏe của cộng đồng. Do đó, nếu như một công cụ đắc lực của các nghiên cứu các nghiên cứu y học áp dụng không đúng khoa học và xuất hiện ngày càng nhiều trong các phương pháp thống kê trong tiếp cận, các bài báo đăng tải trên các tạp chí y học [5 8]. Tuy nhiên các lỗi khi áp dụng các phương pháp thống kê vẫn còn phổ biến và là một vấn Địa chỉ liên hệ: Hoàng Thị Hải Vân, Viện Đào tạo Y học dự phòng và Y tế công cộng, Trường Đại học Y Hà Nội Email: hoanghaivan@hmu.edu.vn Ngày nhận: 3/1/2018 Ngày được chấp thuận: 5/6/2018 110 đề đáng quan tâm bất chấp những sáng kiến và nỗ lực được thực hiện trong quá trình phản biện và xét duyệt bản thảo các bài báo [9]. Nghiêm trọng hơn, việc áp dụng các phương TCNCYH 112 (3) - 2018 TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC pháp thống kê không phù hợp dẫn đến những kết luận sai lầm, các kết quả nghiên cứu không chính xác và phí phạm nguồn lực, thậm chí các nhà khoa học còn quy rằng đó là vi III. KẾT QUẢ 1. Các lỗi thống kê có thể gặp trong giai đoạn thiết kế nghiên cứu phạm đạo đức nghiên cứu và có thể dẫn đến Thiết kế nghiên cứu là giai đoạn sớm nhất những hậu quả nghiêm trọng trong lâm sàng và vô cùng quan trọng vì đây chính là bước quyết định xem nghiên cứu có đi đúng hướng [4; 10]. Nhằm giúp các giảng viên môn học thống kê và các nhà nghiên cứu có thể nâng cao chất lượng giảng dạy và các nghiên cứu của mình, tránh được những sai lầm về thống kê phổ biến trong các nghiên cứu y học, chúng hay không. Có thể nói không quá rằng “thiết kế nghiên cứu chính là xương sống của một nghiên cứu tốt”11 bởi chính thiết kế nghiên cứu định hướng từ đối tượng nghiên cứu, tiêu chuẩn chọn mẫu, kỹ thuật thu thập thông tin, tôi tiến hành nghiên cứu này này nhằm mục các phân tích thống kê sẽ được sử dụng trong nghiên cứu đến phiên giải kết quả. Các nội tiêu: mô tả các lỗi thống kê thường gặp trong dung này được thể hiện trong phần đối tượng các nghiên cứu y học trong giai đoạn thiết kế và phương pháp nghiên cứu của một nghiên cứu. Một khi nội dung của phần đối tượng và và phân tích số liệu. II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP - Thiết kế nghiên cứu: Tổng quan mô tả - Phương pháp thu thập thông tin và tổng hợp kết quả: Chúng tôi trích xuất dữ liệu từ các bài báo được đăng tải trên các tạp chí có phản biện. phương pháp nghiên cứu được làm rõ cũng sẽ giúp cho người đọc dễ dàng hơn trong việc tiếp nhận các thông tin được cung cấp từ nghiên cứu. Nhữn ...