Tổng quan tài liệu và mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến việc áp dụng IFRS trên báo cáo tài chính áp dụng trường hợp chuẩn mực doanh thu (IFRS 15)

Bài nghiên cứu nhằm tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan việc vận dụng IFRS trên báo cáo tài chính (BCTC) ở nước ngoài và tại Việt Nam, cụ thể dối với chuẩn mực IFRS số 15 - Doanh thu từ hợp đồng với khách hàng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng quan tài liệu và mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến việc áp dụng IFRS trên báo cáo tài chính áp dụng trường hợp chuẩn mực doanh thu (IFRS 15) 522 TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC ÁP DỤNG IFRS TRÊN BÁO CÁO TÀI CHÍNH-ÁP DỤNG TRƯỜNG HỢP CHUẨN MỰC DOANH THU (IFRS 15) Literature review and the theory model of the factors affecting the application to IFRS on the financial statements - case study of IFRS 15 - Revenue from contracts with customers Đào Thanh Loan, Thân Thanh Trúc KI001, Khoa Kế toán, Trường Đại học Kinh tế Tp. HCM Trần Gia Hòa, Đặng Khánh Hồng, Nguyễn Thị Kim Thư KI002, Khoa Kế toán, Trường Đại học Kinh tế Tp. HCM TS. Nguyễn Thị Thu Khoa Kế toán, Khoa Kế toán, Trường Đai học Kinh tế Tp. HCM TS. Nguyễn Tuấn Khoa Kế toán-Tài chính, Trường Đại học Nha Trang Tóm tắt Bài nghiên cứu nhằm tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan việc vận dụng IFRS trên báo cáo tài chính (BCTC) ở nước ngoài và tại Việt Nam, cụ thể dối với chuẩn mực IFRS số 15 - Doanh thu từ hợp đồng với khách hàng. Cụ thể, bài viết tổng hợp các nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến việc áp dụng hệ thống chuẩn mực IFRS và cụ thể IFRS số 15 trên BCTC tại một số quốc gia và tại Việt Nam. Kết quả nghiên cứu đã tìm ra những khoảng trống nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng IFRS 15 và xây dựng mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến việc áp dụng IFRS 15 trên BCTC, phục vụ cho những nghiên cứu tiếp theo của tác giả. Từ khóa: IFRS, áp lực cưỡng chế, áp lực chuyên môn, áp lực mô phỏng, áp lực xã hội, hồi quy bội OLS. Abstract This study aims to literature review the studies related to the application to IFRS on the financial statements around the world and in Vietnam, specifically for IFRS 15 - Revenue from contracts with customers. Specifically, the article summarizes studies on factors affecting the application to the IFRS and specifically IFRS 15 on the financial statements in some countries and in Vietnam. Research results have found the research gaps on factors affecting the application to IFRS 15 and built the theorical model of factors affecting the application to IFRS 15 on the financial statements, serving the research author's in the future. Keywords: IFRS, coercive pressure, professional pressure, simulation pressure, social pressure, OLS regression. Giới thiệu Đứng trước tác động cuộc cách mạng công nghệ lần thứ 4, cùng với nhịp độ vận động của các quốc gia theo xu hướng toàn cầu hóa, nhu cầu trao đổi thông tin, hợp tác và hội nhập giữa các quốc gia tăng cao, dần dần xuất hiện nhu cầu thông tin tài chính kế toán mang tính chuẩn tắc và hội nhập toàn cầu theo thông lệ quốc tế. Vì vậy, ngày càng nhiều quốc gia đang có nhu cầu áp dụng chuẩn mực BCTC quốc tế cho việc trình bày các chỉ tiêu trên BCTC của các doanh nghiệp. Theo xu hướng chung của thế giới, Việt Nam đang đẩy mạnh nhu cầu áp dụng IFRS cho các doanh nghiệp nói chung @ Trường Đại học Đà Lạt 523 và doanh nghiệp trên địa bàn Tp.HCM nói riêng, cung cấp cơ hội tiếp cận thông tin tài chính kế toán của các nhà đầu tư nước ngoài, tăng cường khả năng so sánh và tính có thể hiểu được của BCTC. Áp lực cạnh tranh về nguồn lực giữa các nền kinh tế thế giới làm gia tăng chất lượng thông tin trên BCTC, các thông tin ngày càng tin cậy và minh bạch hơn. Xuất phát từ nhu cầu thu hút vốn đầu tư từ nước ngoài, kêu gọi tài trợ, các hoạt động mua bán, sáp nhập góp phần tạo điều kiện cho doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội áp dụng IFRS trở nên cấp thiết trong giai đoạn hiện nay. Khi xem xét thông tin trình bày trên BCTC của doanh nghiệp, có thể thấy một trong những nội dung được quan tâm nhất bởi các đối tượng sử dụng BCTC đó là ghi nhận khoản mục doanh thu. Do đó khi xem xét quyết định áp dụng IFRS, doanh nghiệp cần quan tâm đến các vấn đề xoay quanh doanh thu và chi phí bởi việc ghi nhận những chỉ tiêu liên quan đến kết quả hoạt động kinh doanh là một trong những công việc tiêu tốn nhiều thời gian và công sức nhất trong quá trình chuyển đổi sang IFRS. Việc áp dụng IFRS trên BCTC của các doanh nghiệp trên thế giớ nói chung và tại Việt Nam nói riêng đều gặp không ít khó khăn, một phần do môi trường làm việc và nền văn hóa đặc trưng tác động không nhỏ đến áp dụng IFRS của các doanh nghiệp. Đối với đa số doanh nghiệp Việt Nam hiện nay, trong trường hợp xử lý một khối lượng lớn hợp đồng mà có tính đa dạng hoặc các điều khoản thường xuyên thay đổi liên tục, thì những tác động của việc áp dụng chuẩn mực IFRS 15 - Doanh thu từ hợp đồng với khách hàng trở nên đáng kể, trừ khi ban giám đốc doanh nghiệp đã áp dụng một số biện pháp riêng để giải quyết những thách thức trên. Peters (2016) đã thực hiện nghiên cứu nói về vấn đề xung quanh việc áp dụng IFRS 15, Haggenmüller (2019) đã điều tra những vấn đề và thách thức lớn có thể phát sinh trong quá trình áp dụng IFRS 15 và đánh giá tác động đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Mattei & Paoloni (2019) đề cập đến “Tồn tại mối tương quan trực tiếp giữa tác động tiềm tàng của IFRS 15 đến số lượng và chất lượng thông tin được cung cấp trong các báo cáo hàng năm”. Chỉ bấy nhiêu thôi cũng đủ để chứng minh sức ảnh hưởng và tầm quan trọng của IFRS 15 đến ...