Tổng quan về du lịch ghép tạng trên thế giới

Xu hướng chung của thế giới xem du lịch ghép tạng là phi pháp, các quốc gia phát triển và Tổ chức Y tế Thế giới đang kiện toàn luật pháp và chế tài nhằm ngăn chặn du lịch ghép tạng. Bài viết mô tả lịch sử phát triển, vấn đề đạo đức, luật pháp của du lịch ghép tạng trên thế giới từ lúc hình thành đến nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng quan về du lịch ghép tạng trên thế giớit¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè chuyªn ®Ò ghÐp t¹ng - 2018TỔNG QUAN VỀ DU LỊCH GHÉP TẠNG TRÊN THẾ GIỚILê Chí Công1; Đỗ Trường Giang2; Nguyễn Đức Trường3TÓM TẮTMục tiêu: mô tả lịch sử phát triển, vấn đề đạo đức, luật pháp của du lịch ghép tạng trên thếgiới từ lúc hình thành đến nay. Phương pháp nghiên cứu: tìm kiếm trên Pubmed sử dụng từkhóa: “Transplant tourism” (du lịch ghép tạng). Tìm kiếm thông qua tài liệu tham khảo các bàiviết cùng chủ đề. Tiêu chuẩn lựa chọn: bài nghiên cứu có số liệu gốc. Tiêu chuẩn loại trừ: bàitổng quan, bài bình luận, bài phản hồi. Về bằng chứng của luật, tìm kiếm trên Google sử dụngtừ khóa: “Legislation”, “Law”, “Organ trafficking”, “Organ harvesting” và “Organ abuse”. Kết quả:quá trình phát triển của du lịch ghép tạng chia 3 giai đoạn chính. Giai đoạn trước năm 2000,điểm đến phổ biến nhất của thời kỳ này là Ấn Độ, cùng với các văn bản luật và quy định chưahoàn thiện. Giai đoạn 2000 - 2010 là giai đoạn bùng nổ của Ngành Du lịch ghép tạng. TrungQuốc là quốc gia dẫn đầu về số ca du khách ghép tạng. Điểm nổi bật của giai đoạn này là nghịquyết A57-18 của Tổ chức Y tế Thế giới về hạn chế du lịch ghép tạng (2003) và tuyên bốIstanbul kêu gọi chấm dứt du lịch ghép tạng (2008) ra đời. Giai đoạn 2010 đến nay, nhiều bằngchứng tin cậy chứng minh bệnh nhân du lịch ghép tạng gặp nhiều biến chứng hơn so với bệnhnhân ghép tạng trong nước cùng với hoàn thiện hệ thống luật cấm du lịch ghép tạng ở một sốquốc gia, nổi bật là Israel, Đài Loan, Tây Ban Nha… Kết luận: xu hướng chung của thế giớixem du lịch ghép tạng là phi pháp, các quốc gia phát triển và Tổ chức Y tế Thế giới đang kiệntoàn luật pháp và chế tài nhằm ngăn chặn du lịch ghép tạng.* Từ khóa: Du lịch ghép tạng; Ghép tạng ở nước ngoài.A Literature Review about Transplant TourismSummaryObjectives: To describe the development, ethical issues, and laws related to transplanttourism from its foundation until now. Methods: We conducted search on Pubmed databaseusing the following terms “Transplant tourism”. Ancestry searches were also conducted byreviewing reference sections of all viable articles to identify additional studies on the topic.Inclusion were original studies. Exclusion were reviews, commentaries, correspondences. Onthe legislation evidence, we performed Google search with keywords “Legislation”, “Law”,“Organ trafficking”, “Organ harvesting” and “Organ abuse”. Results: The development oftransplant tourism consists of 3 main periods. The period before 2000, the most populardestination country was India. This period was characterized by the deficiency of laws and rulesnationwide and worldwide. The period 2000 - 2010 was the peak explosion of transplant tourism.1. Bệnh viện Quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh2. Trường Đại học Y Hà Nội3. Hội đồng Y đức Bệnh viện FV, Thành phố Hồ Chí MinhNgười phản hồi (Corresponding): Lê Chí Công (lechicong87@gmail.com)Ngày nhận bài: 20/08/2018; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 26/09/2018Ngày bài báo được đăng: 04/10/201828t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè chuyªn ®Ò ghÐp t¹ng - 2018China became the most popular destination of tourists. This period was remarked by WHO’sresolution (2004) and Istanbul declaration (2008) calling for stopping transplant tourism. Theperiod 2010 until now, there have been many scientific evidences of complications on overseastransplanted patients. Laws and rules restricting transplant tourism were promulgated by manycountries such as Israel, Taiwan, Spain and others. Conclusion: Transplant tourism is nowconsidered as illegal by many nations and organizations. World Health Organization and manydeveloped countries are constructing laws and measures to prevent this kind of activity.* Keywords: Transplant tourism; Overseas transplant; Abroad transplant.TỔNG QUANGhép tạng là một thành tự y học củathế kỷ 20, mang lại sự sống cho rất nhiềubệnh nhân (BN) suy chức năng cơ quangiai đoạn cuối. Tuy nhiên, số BN đượccấy ghép vẫn chiếm tỷ lệ nhỏ do thiếunguồn tạng cũng như chi phí đắt đỏ.Khan hiếm nguồn tạng từ lúc kỹ thuậtghép tạng được ứng dụng luôn là vấn đềcấp thiết và phát sinh nhiều hệ quả nhưbuôn bán nội tạng, du lịch ghép tạng vàkể cả mua bán nhân thể [2].Tổ chức Y tế Thế giới WHO lần đầu đềcập thuật ngữ “Du lịch ghép tạng”(transplant tourism) trong Nghị quyếtWHA57.18 năm 2003, kêu gọi các thànhviên thiết lập biện pháp bảo vệ nhómngười nghèo và nhóm người dễ bị tổnthương do du lịch ghép tạng, mua bán nộitạng và mô cơ thể, cùng với việc chútrọng vào sự lan rộng của hoạt động muabán nội tạng và mô cơ thể trên phạm vitoàn cầu. Theo tổ chức này, tỷ lệ du lịchghép tạng chiếm từ 5 - 10% số ca cấyghép [1].Theo Francis L Delmonico, cựu Chủtịch Hội Ghép tạng Thế giới, thuật ngữnày xuất phát từ tình hình ghép tạng tạiẤn Độ vào những năm 1980. Quốc gianày vào thời điểm đó nổi lên là một điểmđến của BN ở các nước giàu có có nhucầu ghép tạng [2].Yosuke Shimazon mô tả cách thứcphổ biến nhất liên quan đến du lịch ghéptạng là BN ra nước ngoài để thực hiệncấy ghép. Mô hình mua bán nội tạng vàthương mại ghép tạng như sau:Hình 1: Mô hình ghép tạng.(Mô hình 1: Người nhận đi đến quốc giacủa người hiến và thực hiện cấy ghép tạiquốc gia người hiến. Mô hình 2: Ngườihiến tạng đến quốc gia của người nhậnvà thực hiện cấy ghép tại quốc gia củangười nhận. Mô hình 3: Cả người hiến vàngười nhận cùng ở một quốc gia và cùngđến một quốc gia khác thực hiện cấyghép. Mô hình 4: Người nhận tạng vàngười hiến tạng ở hai quốc gia khác nhaucùng đến quốc gia thứ ba để thực hiệncấy ghép).29t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè chuyªn ®Ò ghÐp t¹ng - 2018Thuật ngữ “Du lịch ghép tạng” đượcchính thức định nghĩa trong tuyên bốIstanbul (2008): “Chuyến đi ghép tạng làsự di chuyển của nội tạng, người hiến,người nhận hoặc đội ngũ cấy ghép xuyênbiên giới vì mục đích cấy ghép. Chuyến đighép tạng trở thành du lịch ghép tạng nếul ...