Tổng quan về hoạt động nghiên cứu khoa học của Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam giai đoạn 2016-2020

Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam (TNVN) là đơn vị sự nghiệp văn hóa - khoa học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, được thành lập tại Nghị định số 27/2004/NĐ-CP ngày 16 tháng 01 năm 2004 (nay là Nghị định 60/2017/NĐ-CP ngày 15/5/2017) của Chính phủ quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng quan về hoạt động nghiên cứu khoa học của Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam giai đoạn 2016-2020 ĐA DẠNG SINH HỌC VÀ CÁC CHẤT CÓ HOẠT TÍNH SINH HỌC DOI: 10.15625/vap.2020.00127 TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA BẢO TÀNG THIÊN NHIÊN VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2016-2020 Nguyễn Trung Minh Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam Email: ntminh66@gmail.comI. GIỚI THIỆU Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam (TNVN) là đơn vị sự nghiệp văn hóa - khoa họcthuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, được thành lập tại Nghị định số27/2004/NĐ-CP ngày 16 tháng 01 năm 2004 (nay là Nghị định 60/2017/NĐ-CP ngày15/5/2017) của Chính phủ quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chứccủa Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Căn cứ vào Quyết định 86/2006/QĐ-TTg ngày 20/04/2006 của Thủ tướng Chính phủvề việc phê duyệt quy hoạch tổng thể hệ thống Bảo tàng Thiên nhiên ở Việt Nam đến năm2020 và Công văn số 86/TTg-KGVX ngày 19/01/2015 về việc chủ trương đầu tư Dự ánBảo tàng Thiên nhiên Việt Nam, trong đó Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương xâydựng Bảo tàng TNVN thành bảo tàng thiên nhiên quốc gia đầu hệ có chức năng, năng lựcnghiên cứu khoa học, sưu tầm, chế tác và trưng bày bảo quản mẫu vật thiên nhiên; nhằmlưu giữ các giá trị, trưng bày, bảo tồn lịch sử tự nhiên, giá trị thiên nhiên của Việt Nam vàthế giới; góp phần nâng cao dân trí, ý thức gìn giữ, bảo vệ thiên nhiên và môi trường, nângcao lòng tự hào về thiên nhiên đất nước và quảng bá các giá trị thiên nhiên Việt Nam. Tiến tới kỷ niệm 45 năm thành lập Viện Hàn lâm Khoa học Công nghệ Việt Nam, bàiviết này tổng quan về các hoạt động nghiên cứu khoa học của Bảo tàng TNVN trong 5năm gần đây.II. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC GIAI ĐOẠN 2016-20202.1. Nhân lực Bảo tàng TNVN hiện có đội ngũ cán bộ nghiên cứu được đào tạo bài bản, có kinhnghiệm và năng lực chuyên môn tốt. Bảo tàng có tổng số 60 cán bộ biên chế và hợp đồnglao động chuyên môn, trong đó có 05 nghiên cứu viên cao cấp, 11 nghiên cứu viên chínhvà tương đương; 44 nghiên cứu viên và tương đương; 06 phó giáo sư, 16 tiến sĩ, 22 thạc sĩ,22 cử nhân. Bảo tàng TNVN ưu tiên cho cán bộ trẻ là chủ nhiệm các đề tài cấp cơ sở đểtích lũy kinh nghiệm. Nhằm tạo động lực phấn đấu trong công tác nghiên cứu, Bảo tàngTNVN đã xây dựng quy chế khen thưởng đặc biệt đối với các bài báo công bố trên các tạpchí quốc tế uy tín có chỉ số IF cao, cán bộ trẻ đạt được bằng ngoại ngữ quốc tế và cán bộbảo vệ thành công luận án tiến sĩ và cao học.2.2. Kết quả nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ Trong 5 năm (2016-2020), Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam đã thực hiện 147 nhiệmvụ, đề tài, dự án; từ các kết quả của đề tài, dự án đã có 397 công trình được công bố trên 81KỶ YẾU HỘI NGHỊ KHOA HỌC 45 NĂM VIỆN HÀN LÂM KHCNVNcác tạp chí trong và ngoài nước có uy tín và sách chuyên khảo, trong đó có 254 bài báoquốc tế và Bảo tàng TNVN luôn đứng trong top 5 của Viện Hàn lâm KHCNVN về sốlượng bài báo quốc tế trên một cán bộ biên chế của đơn vị. Trong giai đoạn này, các cánbộ của Bảo tàng TNVN đã công bố 01 phân giống mới, 01 giống mới, 122 loài mới vàghi nhận bổ sung 04 loài cho Việt Nam. Hơn nữa, Bảo tàng TNVN đã xuất bản các bộsách đặc trưng cho hoạt động của Bảo tàng TNVN như “Cẩm nang về giám định mẫuđịa chất” gồm 12 quyển, “Bộ quy chuẩn và quy trình thu thập mẫu sinh vật, địa chất vàthổ nhưỡng”. Đặc biệt, năm 2018, Bảo tàng TNVN đã thực hiện đề tài “Nghiên cứu giá trị di sảnhang động, đề xuất xây dựng bảo tàng bảo tồn tại chỗ ở Tây Nguyên; lấy thí dụ hang độngnúi lửa ở Krông Nô, tỉnh Đắk Nông”, mã số TN17/T06, thuộc Chương trình Tây Nguyêngiai đoạn 2016-2020 là một trong những đề tài có tính chất liên ngành giữa khoa học tựnhiên - khoa học xã hội và khoa học Trái đất - khoa học sự sống. Kết quả của đề tài đãgây “chấn động” giới khoa học trong nước và quốc tế. Trong quá trình khảo sát, khai quậtvà nghiên cứu các nhà khoa học khẳng định đã phát hiện di chỉ khảo cổ, đặc biệt là khaiquật được di cốt người tiền sử, có niên đại khoảng 7.000 năm, trong hang động núi lửaKrông Nô. Việc phát hiện di cốt người cổ trong hang động núi lửa ở Tây Nguyên là mộtbước ngoặt của ngành cổ nhân học trong nước, có ý nghĩa và giá trị to lớn không chỉ ởTây Nguyên, Việt Nam và Đông Nam Á, phát hiện còn có giá trị và thuộc loại hiếm gặptrong hang động núi lửa thế giới. Kết quả bước đầu sơ bộ của đề tài đã được giới truyềnthông trong và ngoài nước đưa tin, cụ thể: có 5 báo giấy đăng tin bằng tiếng Việt và tiếngAnh (Báo: Thanh Niên, Viet Nam News, Thể thao Văn hóa, Tuổi trẻ và Tiền Phong), 46báo điện tử, 12 bài tin Tiếng Anh ...