Tổng quan về thuế - Chương 5: Thuế thu nhập doanh nghiệp

Tài liệu trình bày khái niệm, đặc điểm của thuế thu nhập doanh nghiệp; thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành ở Việt Nam, phạm vi áp dụng, căn cứ tính thuế, kê khai thuế, nộp thuế và quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng quan về thuế - Chương 5: Thuế thu nhập doanh nghiệp CHƢƠNG 5 THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP Mục tiêu cần đạt được:Sau khi học xong chương này người học cần:- Nắm được đặc trưng cơ bản của thuế thu nhập doanh nghiệp.- Nắm được căn cứ và phương pháp tính thuế thu nhập doanh nghiệp- Biết về quy định liên quan đến khai thuế, nộp thuế GTGT. Nội dung chính của chương:- Khái niệm, đặc điểm của thuế thu nhập doanh nghiệp.- Nội dung cơ bản của thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành ở Việt Nam như:Phạm vi áp dụng; các căn cứ tính thuế và phương pháp tính thuế TNDN, các nộidung và hình thức ưu đãi thuế TNDN, các quy định cụ thể về kê khai thuế, nộpthuế và quyết toán thuế TNDN.5.1. KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIỂM Thuế TNDN là sắc thuế tính trên thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanhvà thu nhập khác của doanh nghiệp hoặc tổ chức kinh tế trong kỳ tính thuế. Trên thế giới, tuỳ theo quan niệm hoặc quy định pháp luật của mỗi nước màsắc thuế này có những tên gọi khác nhau, chẳng hạn như: thuế thu nhập công ty(corporate income tax), thuế lợi tức (profit tax), thuế lợi tức công ty (corporateprofit tax) hoặc thậm chí chỉ đơn giản gọi là thuế công ty (corporation tax). Mặcdù vậy, xét về bản chất, thuế TNDN đánh vào lợi nhuận từ hoạt động sản xuất,kinh doanh và các thu nhập khác liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinhdoanh của doanh nghiệp trong kỳ tính thuế. Với khái niệm và nội hàm của khái niệm trên, thuế TNDN có các đặc điểmchủ yếu sau: 1 Thứ nhất, thuế TNDN là thuế trực thu, điều tiết trực tiếp vào thu nhập củadoanh nghiệp, tổ chức kinh tế, các nhà đầu tư. Thứ hai, thuế TNDN thường sử dụng một mức thuế suất phổ thông và mộtsố mức thuế suất khác mức thuế suất phổ thông. Mức thuế suất khác nhau có thểđược áp dụng đối với các nhóm đối tượng hoặc một số loại thu nhập khác nhauvì mục tiêu các mục tiêu kinh tế - xã hội nhất định. Một số quốc gia áp dụng mứcthuế suất thấp hơn thuế suất phổ thông cho những lĩnh vực ưu đãi đầu tư và chocác doanh nghiệp nhỏ và vừa. Thứ ba, thuế TNDN đánh vào thu nhập của mỗi tổ chức kinh tế và thườngđược coi như là một sắc thuế đánh vào vốn, bởi lẽ vốn của một tổ chức kinh tếđược hình thành từ sự đóng góp của các tổ chức, cá nhân sở hữu nó. Trên giác độkinh tế, thuế TNDN được xem như một loại thuế “khấu trừ trước” hoặc“thu gộp” của thuế thu nhập cá nhân. Theo đó, một số quốc gia sau khi đã thuthuế TNDN thì không thu thuế TNDN đối với các nhà đầu tư khi được chia lợitức góp vốn, cổ tức… Một số quốc gia thu thuế TNCN đối với thu nhập từ lợitức góp vốn, cổ tức ở mức thuế suất thấp hơn so với các khoản thu nhập kháccủa cá nhân. Thứ tư, thuế TNDN phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của người nộp thuếdo bản chất thuế TNDN là thuế đánh vào lợi nhuận của hoạt động kinh doanh vàcác khoản thu nhập khác của hoạt động sản xuất, kinh doanh.5.2. NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆPHIỆN HÀNH Ở VIỆT NAM Hình thức đầu tiên về thuế TNDN ở Việt Nam là chế độ trích nộp lợi nhuậnđối với khu vực kinh tế quốc doanh và thuế lợi tức doanh nghiệp áp dụng đối vớikhu vực kinh tế ngoài quốc doanh trong giai đoạn từ năm 1953 đến trước ngày1/1/1990. 2 Từ ngày 1/1/1990 đến trước ngày 1/1/1999, thuế lợi tức được áp dụng thốngnhất cho mọi thành phần kinh tế thay cho chế độ trích nộp lợi nhuận đối với khuvực kinh tế quốc doanh và thuế lợi tức doanh nghiệp áp dụng đối với khu vựckinh tế ngoài quốc doanh. Trong giai đoạn này, có sự phân biệt về thuế TNDNgiữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Doanhnghiệp có vốn đầu tư nước ngoài áp dụng thuế lợi tức theo Luật Đầu tư nướcngoài tại Việt Nam với mức thuế suất phổ thông thấp hơn doanh nghiệp trongnước. Năm 1997, Quốc hội khóa IX thông qua Luật thuế TNDN số 57-L/CTN ápdụng chung cho mọi doanh nghiệp. Tuy vậy, trên cơ sở thực hiện quan điểmnhấn mạnh thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, Luật này vẫn phân biệt thuếsuất giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.Theo đó, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài áp dụng thuế suất phổ thông25%, còn doanh nghiệp trong nước áp dụng thuế suất phổ thông 32%. Tại kỳ họpthứ 3, Quốc hội khóa XI đã thông qua Luật thuế TNDN (sửa đổi) số09/2003/QH11 có hiệu lực từ ngày 1/1/2004. Theo luật này, doanh nghiệp trongnước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài áp dụng chung mức thuế suấtphổ thông 28%. Sau 5 năm thực hiện, Quốc hội đã ban hành Luật thuế TNDN(sửa đổi) số 14/2008/QH12 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2009. Với chủtrương, tạo môi trường đầu tư công bằng, không phân biệt đối xử giữa các hìnhthức sở hữu và loại hình doanh nghiệp, theo Luật này, doanh nghiệp trong nướcvà doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài áp dụng chung mức thuế suất phổthông 25%. Ngoài ra, cò ...