Tổng quan về thuế - Chương 6: Thuế thu nhập cá nhân

Tài liệu thông tin đến quý độc giả khái niệm, đặc điểm của thuế thu nhập cá nhân; thuế thu nhập cá nhân hiện hành ở Việt Nam, đối tượng nộp thuế, thu nhập chịu thuế, thu nhập miễn thuế, kỳ tính thuế, căn cứ tính thuế, đăng ký kê khai nộp thuế, khấu trừ và quyết toán thuế thu nhập cá nhân.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng quan về thuế - Chương 6: Thuế thu nhập cá nhân CHƢƠNG 6 THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN Mục tiêu cần đạt đượcSau khi học xong chương này người học cần:- Nắm được đặc trưng cơ bản của thuế thu nhập cá nhân.- Xác định được thế nào là cá nhân cư trú và không cư trú- Hiểu rõ được các khoản thu nhập chịu thuế, thu nhập miễn thuế- Xác định căn cứ và phương pháp tính thuế cho từng đối tượng cá nhân cư trúvà không cư trú.- Nắm được các quy định về đăng ký, kê khai thuế, quyết toán thuế thu nhập cánhân Nội dung chính của chương - Khái niệm, đặc điểm của thuế thu nhập cá nhân - Nội dung cơ bản của thuế thu nhập cá nhân hiện hành ở Việt nam, baogồm: Đối tượng nộp thuế; thu nhập chịu thuế; thu nhập miễn thuế; kỳ tính thuế;căn cứ tính thuế; giảm thuế; đăng ký kê khai nộp thuế, khấu trừ và quyết toánthuế.6.1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM CỦA THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN Thuế thu nhập cá nhân là thuế đánh vào thu nhập chịu thuế của cá nhânphát sinh trong kỳ tính thuế. Khác với các sắc thuế tiêu dùng đánh vào giá trị của các giao dịch hayhàng hóa dịch vụ, thuế thu nhập cá nhân được đánh trực tiếp vào thu nhập củacác cá nhân. Tuy nhiên, không phải tất cả các cá nhân phải nộp loại thuế này màchỉ những người có thu nhập và thu nhập thuộc diện chịu thuế mới chịu sự điềutiết của sắc thuế thu nhập cá nhân. Thu nhập chịu thuế của các nhân phát sinhtrong kỳ tính thuế là thu nhập mà cá nhân nhận được trong kỳ sau khi đã giảm 1trừ các khoản chi phí liên quan để tạo ra thu nhập, các khoản giảm trừ mang tínhchất xã hội và các khoản giảm trừ khác. Sự ra đời và tồn tại của thuế thu nhập cá nhân bắt nguồn từ những lý do cơbản sau: Thứ nhất, thuế thu nhập cá nhân ra đời xuất phát từ yêu cầu đảm bảo sựcông bằng trong phân phối thu nhập. Điều này đặc biệt cần thiết trong điều kiệnkinh tế thị trường khi mà sự phân hoá giàu nghèo là điều khó tránh khỏi. Tronghoàn cảnh đó, thuế thu nhập sẽ là một biện pháp tốt để rút ngắn khoảng cáchgiàu nghèo trong xã hội. Thứ hai, do nhu cầu chi tiêu của nhà nước ngày càng tăng trong điều kiệnchức năng của nhà nước ngày càng mở rộng. Trong khi đó, tiến trình tự do hoáthương mại trong những thập kỷ gần đây đã làm cho nguồn thu từ thuế xuất nhậpkhẩu bị sụt giảm đáng kể. Điều đó đặt ra nhu cầu tăng cường các nguồn thu nộiđịa để bù đắp thiếu hụt ngân sách. Thuế thu nhập cá nhân được coi là nguồn thuquan trọng trong tổng thu ngân sách nhà nước của mỗi quốc gia. Thứ ba, thuế thu nhập được sử dụng như một công cụ điều tiết vĩ mô, kíchthích tiết kiệm và đầu tư theo hướng nâng cao năng lực hiệu quả xã hội. Mộttrong những lý thuyết căn bản của J. M. Kenyes là lý thuyết về tính hữu dụnggiảm dần của thu nhập (mức thu nhập càng cao thì tính hữu dụng của nó càngthấp). Do vậy, để tăng phúc lợi xã hội cần thiết phải điều tiết bớt thu nhập củanhững đối tượng có thu nhập cao và phân phối lại cho những đối tượng có thunhập thấp hơn. Bên cạnh đó, thông qua chính sách miễn giảm, ưu đãi ... thuế thunhập có thể có tác động trực tiếp đến định hướng tiêu dùng và đầu tư theo hướngcó lợi, thực hiện mục tiêu điều chỉnh kinh tế của nhà nước. Thứ tư, thuế thu nhập cá nhân luỹ tiến còn có tác dụng bù lại sự luỹ thoáicủa các loại thuế tiêu dùng. Vì vậy, thuế thu nhập cá nhân được coi là sắc thuếcó vai trò rất lớn trong việc đảm bảo tính công bằng của hệ thống thuế. 2 Thuế thu nhập cá nhân có những đặc điểm cơ bản sau: Một là, thuế thu nhập cá nhân là thuế trực thu, đánh trực tiếp trên thu nhậpcủa người nộp thuế, do đó người nộp thuế cũng chính là người chịu thuế và khócó thể chuyển gánh nặng thuế sang cho chủ thể khác. Khác với các sắc thuế tiêudùng, thuế thu nhập cá nhân được đánh dựa vào nguyên tắc khả năng trả thuếnên trong một số trường hợp, nó không khuyến khích người nộp thuế làm việc vìlàm càng nhiều, thu nhập cao hơn thì số thuế phải nộp cũng nhiều hơn. Hai là, thuế thu nhập cá nhân là loại thuế có độ nhạy cảm cao so với cácsắc thuế khác. Thuế thu nhập cá nhân liên quan trực tiếp đến lợi ích cụ thể củangười nộp thuế và liên quan đến hầu hết mọi cá nhân trong xã hội. Nó được coilà một phần trong lợi ích của người nộp thuế, làm giảm thu nhập của người nộpthuế. Bất kỳ sự thay đổi nào trong chính sách thuế thu nhập cá nhân như thuếsuất, thu nhập miễn thuế...đều có những tác động trực tiếp và tức thời đến ngườinộp thuế. Bên cạnh đó, thuế thu nhập cá nhân được coi như là một công cụ đượccác nhà chính trị trên thế giới sử dụng để thu hút sự ủng hộ của dân chúng trongcác cuộc bầu cử. Vì vậy, cần phải có sự cân nhắc chặt chẽ và kỹ càng khi banhành Luật thuế thu nhập cá nhân cũng như khi sửa đổi Luật thuế thu nhập cánhân. Ba là, thuế thu nhập cá nhân thường mang tính chất l ...