Trà đạo, một nét đặc trưng của nền văn hóa Nhật Bản

Với người Nhật, trà đạo (chadou, sadou, chanoyu) là một hình thức uống trà để giải trí trong một bầu không gian tĩnh lặng, mà cả người chủ lẫn khách đều hướng đến sự thư giãn tinh thần và sự hòa hợp với thiên nhiên. Mời các bạn cùng tìm hiểu về nghệ thuật trà đạo của Nhật bản qua bài viết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Trà đạo, một nét đặc trưng của nền văn hóa Nhật BảnTẠPCHÍKHOAHỌC,ĐạihọcHuế,Số26,2005 TRÀĐẠO,MỘTNÉTĐẶCTRƯNGCỦA NỀNVĂNHÓANHẬTBẢN NguyễnThịBíchHảo TrườngĐạihọcNgoạingữ,ĐạihọcHuế 1.Giớithiệuchung: NhậtBảnlàmộtnướccólịchsửlâuđời,đadạngvàphongphú.Ngàynaynói đếnNhậtBản,ngoàitêntuổinổitiếngcủacáccôngty,sảnphẩmcủanềnkinhtếlớnthứ haithế giớinhư Sony,Toyota,Honda,Toshiba...ngườitacònphảikể đếnbonsai(nghệ thuậtcâycảnh),sadou(tràđạo),ikebana(nghệ thuậtcắmhoa).Trong đótràđạođượcxemnhư làmộtđiểnhìnhvănhóacổ xưacủaNhậtmàvẫnđược duytrìvàpháttriểnđếnngàynay.NhânmộtchuyếnđinghiêncứuvănhóaNhậtBản tạicốđôKyoto,tácgiảcócơhộithựctậptạimộttrungtâmtràđạokhánổitiếnglàKankuyan.ĐâychínhlàmộttrongnhữngtrungtâmtràđạocổxưanhấtcủaNhậtvới đầyđủnhữngnétđặctrưnghiệnhữucủanềnvănhóavàconngườiNhậtBản.VớingườiNhật,tràđạo(chadou,sadou,chanoyu)làmộthìnhthứcuốngtràđểgiảitrítrongmộtbầukhônggiantĩnhlặng,màcả ngườichủ lẫnkháchđềuhướng đếnsựthưgiãntinhthầnvàsựhòahợpvớithiênnhiên.Tràđạobaogồmtấtcảcác yếutố mangtínhtriếthọcNhậtBản,nétthẩmmỹ,vàsự đanxengiữabốnnguyêntắccơ bản:wasự hàihòa(giữaconngườivàthiênnhiên),keisự tônkính(đốivới ngườikhác),seisựtinhkhiết(củatâmhồn)vàjakusựyêntĩnh.Thườngnhữngbuổitiệctràđượctổchứcđểnghênhtiếpnhữngvịkháchquý,hoặctrongnhữngdịpđặcbiệtnhư:hanami(ngắmhoa),thưởngngoạnnhữngđêmtrăngrằmsongđôikhichỉđơngiảnchỉlàdịpđểhọpmặtbạnbèngườithân.Xétvềlịchsử,tràđạobắtnguồn từviệcuốngmatcha,mộtloạibộttràxanhđượcmộtsốtusĩNhậtBảnđiduhọcvàmangvềtừTrungQuốcvàokhoảngthếkỷthứ IIX.Lúcđầumatchachỉ đượcdùng như mộtloạithuốcnhưngsauđótrở thànhmộtloạithứcuốngxahoamàchỉ giới thượnglưuđươngthờimớiđượcthưởngthức.NhàsưnổitiếngnhấtthờiđólàZen Eisai(11411215),đãcoiviệcuốngmatchanhư làmộtthútiêukhiểnđể làmtinhkhiếttâmhồn,hòanhậpvớithiênnhiên.Sauđóvàokhoảngvàođầuthế kỷ XIV,matchadầnđượcsửdụngtrongcácbuổihọpmặtcủagiớithượnglưu.Vàothờigian này,mộtsốquytắccủamộtbuổitiệctràđãđượcquyđịnhbởigiớivõsĩ(samurai), 63giaicấpthốngtrịxãhộiNhậtBảnlúcbấygiờ.Nhàsư SennoRikyu(15221591), mộttrongnhữngthươnggiagiàucónhấtthờiđóđãkế thừa,sánglậpvàhoànthiệnlễnghicủamộtbuổitiệctrà.Sauđóôngtrởthànhngườitruyềnbátràđạonổitiếng nhấtcủaNhậtvàogiữathế kỷ XVI.ĐếncuốithờiEdo(16031868)thưởngthức tràđạolàđặcquyềncủanamgiới.ChođếnđầuthờiMeiji(18681912)thìphụnữmớichínhthứcđượcthamdựtiệctrà.Trảiquabaothờiđạinhưngtràđạovẫnluônluôngiữđượcnhữngnétđặctrưngcủanó. HiệnnayởNhậtcónhiềutrườngdạytràđạo,tuynhiênnổitiếngnhấtvẫnlàcác trường thuộc ba nhánh của dòng họ Sen là Ura, Omote và Mushanokoji. Kankyuan,nơitácgiảthựctậplàmộttrungtâmtràđạothuộcnhánhMushanokoji. 2.Nghithứcvàbiểutượngcủatràđạo: 2.1. Phòng trà (chashitsu). Phòng trà được bày biện rất đơn giản nhưngkháchcóthể cảmnhậnđượcnétđẹpnhẹ nhàng,thanhtao,khôngkhí ấmáp,thểhiệnsự mếnkháchcủachủ nhà.Thườngkhikháchđến,họ khôngđượcđếntrựctiếp ngay phòng trà mà được đưa qua một dãy phòng dẫn để đến phòng đợi (machiai).Ởđây,saukhiđượcphụcvụmộttáchnướcnóng,kháchđượcđưarakhuvườn(roji)dẫnđếnphòngtrà.Vườntrongkhuônviêncủaphòngtràmangnétđộc đáoriêngbiệtcủatràđạo.Nhữnglốimònyêntĩnhtạochokháchcảmgiácthanhbình yên ả.Mỗimộtthứtrongvườnđềumangmộtbiểutượngriêng.Mộtvàicâythông tượngtrưngchosựtrườngthọ.Nhữngcâytrethẳngđứngthểhiệnchosứcmạnhvàsựphụchồi.Mộtvàitảngđáxếpthẳnghànglàmchongườixemliêntưởngđếnhình ảnhcủamộtthácnước.Tạiđây,kháchdừnglạidùngnướctừ trongbồnđáđể rửa tayvàmiệng.Chủ nhàtrongbộ kimonotruyềnthốngcúimìnhtiếpđónkháchmộtcáchhếtsứcnhẹnhàngvàlịchsựngayngưỡngcửacủaphòngtrà.Lốivàophòngtràthườngbaogiờ cũngthấpkhiếnmọingườiphảicúimìnhđể đi,mộtcử chỉ tượng trưngchosựkhiêmtốn.Khibướcvàophòng,kháchdừnglạimộtvàiphútđể ngắm toàncảnhcủaphòngtràvớicácbìnhhoa,bìnhnướcnóng,dụngcụ phatràcùngcácvậttrangtrí.Hoa ở đâythườngkhôngđượccắmcầukỳ,mà ...