Mùa hè nắng nóng, nhưng chúng ta vẫn phải đi lại, lao động, luyện tập ngoài trời nắng nóng nên dễ bị các tổn thương do nhiệt. Nhiệt độ có thể gây ra các bệnh từ nhẹ đến nặng như: phù, chuột rút, ngất xỉu, kiệt sức và say nóng thậm chí phù. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn đọc biết cách phát hiện và điều trị các bệnh này.Các tổn thương thường gặpDưới tác dụng của nhiệt độ cao, cơ thể có những rối loạn theo các mức độ tổn thương như sau: phù do nhiệt (heat...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tránh bệnh ngày nắng nóng Tránh bệnh ngày nắng nóng Cấp cứu cho bệnh nhân say nắng. Mùa hè nắng nóng, nhưng chúng ta vẫn phải đi lại, lao động, luyện tậpngoài trời nắng nóng nên dễ bị các tổn thương do nhiệt. Nhiệt độ có thể gâyra các bệnh từ nhẹ đến nặng như: phù, chuột rút, ngất xỉu, kiệt sức và saynóng thậm chí phù. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn đọc biết cách phát hiện vàđiều trị các bệnh này. Các tổn thương thường gặp Dưới tác dụng của nhiệt độ cao, cơ thể có những rối loạn theo các mức độtổn thương như sau: phù do nhiệt (heat edema), chỉ gây khó chịu. Ban nhiệt, rômsảy: ban kê đỏ, tạm thời, khó chịu, nhẹ. Chuột rút do nhiệt: làm bệnh nhân đauđớn, nhưng dễ điều trị, khi bệnh nhân có sự thích nghi khí hậu thì hết bệnh. Kiệtsức do nhiệt: là rối loạn khá nghiêm trọng nhưng không có thương tổn cơ quan,tăng thân nhiệt nhẹ. Say nóng: là rối loạn nặng, nguy kịch, thương tổn cơ quan,nhiệt độ cơ thể tăng cao rõ rệt, tỷ lệ tử vong đáng kể. Yếu tố nguy cơ làm dễ tổn thương do nhiệt gồm: khí hậu nắng nóng, giatăng sự sinh nhiệt trong cơ thể như: lao động, vận động, những bệnh gây sốt, thuốclàm tăng sinh nhiệt như hormon giáp trạng, thuốc làm giảm khát, các thuốc làmgiảm ra mồ hôi...; ngăn cản sự thải nhiệt như mặc nhiều quần áo, béo phì, mấtnước; tuổi quá nhỏ dưới 4 tuổi, hoặc quá cao trên 78 tuổi; bệnh mạn tính gây mấtnăng lực chịu đựng như suy tim, các bệnh tâm thần, nghiện rượu, bệnh ngoài danhư bỏng rộng do nắng mặt trời làm hủy hoại khả năng ra mồ hôi... Phát hiện và điều trị các bệnh do nắng nóng Phù do nhiệt là sưng nhẹ ở bàn chân và mắt cá chân trong những ngày hè,thường trở nặng trong những ngày đầu sau khi tiếp xúc. Bệnh nhân còn bị sưngnhẹ ở ngọn chi như bàn tay và bàn chân, tình trạng này hay xảy ra trong vài ngàyđầu tiếp xúc với một môi trường nóng mới. Phù do nhiệt là do sự giãn mạch ở davà sự ứ dịch kẽ nơi ngọn chi. Điều trị: bệnh nhân cần được động viên, giải thíchcho yên tâm và khuyên tránh nắng nóng, ăn uống và làm việc nghỉ ngơi vừa sức.Nâng cao các chi lên và trong những trường hợp phù nặng, cần mang tất đè ép.Tuy phù nhưng không nên cho bệnh nhân dùng thuốc lợi tiểu vì có thể làm mấtthêm nước và muối. Chuột rút do nhiệt là những co thắt đau đớn của những nhóm cơ lớn của cơthể, hay gặp ở bắp chân và đùi, xảy ra trong khi hoặc ngay sau khi lao động hayluyện tập gắng sức trong môi trường nắng, nóng. Chứng chuột rút cũng dễ gặp khibù nước nhưng không thêm muối đầy đủ, dẫn đến tình trạng giảm natri huyết trongcác cơ, gây nên các co thắt đau đớn của những cơ lớn, nhất là ở bắp chân, đùi vàvai. Bệnh thường xảy ra trong thi đấu điền kinh, chứng chuột rút do nhiệt đượccho là do tình trạng giảm natri huyết pha loãng, khi các vận động viên bù dịch bịmất do mồ hôi toát ra bằng nước uống nhưng không thêm muối. Điều trị cần bùnước và chất điện giải tốt nhất bằng dung dịch oresol, truyền dịch Ringer lactat,dung dịch mặn hoặc ngọt đẳng trương. Bệnh nhân cần được dự phòng mất nước vàmuối bằng dung dịch điện giải đẳng trương hoặc oresol. Ngất xỉu do nhiệt xảy ra do mất thể tích dịch cơ thể, giãn mạch ngoại biênvà giảm trương lực vận mạch. Bệnh thường xảy ra do đứng lâu trong tiết trời nóngnhư trường hợp luyện tập quân sự, người già và những người thích nghi kém vớikhí hậu. Nhiệt độ cơ thể tăng cao, giãn mạch và mất nước tương đối là những triệuchứng báo trước. Điều trị bằng cách đặt nạn nhân ở tư thế nằm trong một môitrường mát mẻ và cho uống dịch oresol. Kiệt sức do nhiệt là một hội chứng nghiêm trọng hơn, được gây nên bởimất nước hay mất muối do nhiệt. Biểu hiện của hội chứng này gồm: nôn mửa,chóng mặt, tăng thân nhiệt nhẹ và các dấu hiệu mất nước với trạng thái tâm thầnchỉ bị biến đổi tối thiểu. Kiệt sức do nhiệt loại mất muối xảy ra khi dịch bị mất chỉđược bù bởi nước, không bù muối, hậu quả là giảm natri huyết và thể tích máutương đối bị giảm. Kiệt sức do nhiệt loại mất nước nguy hiểm hơn, tiến triểnnhanh chóng đến tình trạng mất nước và say nóng. Nếu được điều trị kịp thời, cảhai trường hợp đều nhanh hồi phục. Điều trị bằng cách làm mát là chủ yếu, nhanh chóng đưa bệnh nhân ra khỏinguồn nhiệt để được hồi phục trong một môi trường mát. Bù dịch bằng đường tĩnhmạch bằng dung dịch muối đẳng trương. Kiệt sức do nhiệt cần phân biệt với say nóng là hai bệnh lý của một quátrình liên tục của các bệnh liên quan với nhiệt. Kiệt sức do nhiệt là rối loạn nhẹhơn say nóng, là tình trạng quá tải nhiệt có thể đảo ngược được, trong khi saynóng là tổn thương nặng ở mô không đảo ngược được. Say nóng xảy ra khi các cơ chế điều hòa nhiệt độ của cơ thể bị suy khôngthể làm thải nhiệt ra khỏi cơ thể, khiến nhiệt độ tăng cao nhiều và đưa đến thươngtổn và suy nhiều hệ cơ quan. Say nóng đặc trưng bởi tăng thân nhiệt và loạn nănghệ thần kinh trun ...