Tranh tết vùng đồng bằng Bắc Bộ

Trong kho tàng mĩ thuật cổ Việt Nam có một mảng tranh rất quý giá còn lưu truyền đến ngày nay. Đó là dòng tranh chơi tết, tranh tết là nét đẹp không thể thiếu trong đời sống văn hóa tinh thần của người Việt xưa mỗi dịp xuân về. Tranh dân gian Việt Nam nói chung và tranh tết nói riêng có thể coi là một bách khoa thư về đời sống của người Việt, từ những quan niệm vũ trụ cho đến các tư tưởng khai phóng, đề cao giá trị nhân văn bên trong mỗi con người đều được hiện diện.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tranh tết vùng đồng bằng Bắc Bộ TRANH TẾT VÙNG ĐỒNG BẰNG BẮC BỘ Lê Hoài Đức Khoa Giáo dục Tiểu học và Mầm non Gmail: duclh@dhhp.edu.vn Ngày nhận bài: 03/8/2020 Ngày PB đánh giá: 28/9/2020 Ngày duyệt đăng: 02/10/2020 TÓM TẮT: Trong kho tàng mĩ thuật cổ Việt Nam có một mảng tranh rất quý giá còn lưu truyền đến ngày nay. Đó là dòng tranh chơi tết, tranh tết là nét đẹp không thể thiếu trong đời sống văn hóa tinh thần của người Việt xưa mỗi dịp xuân về. Tranh dân gian Việt Nam nói chung và tranh tết nói riêng có thể coi là một bách khoa thư về đời sống của người Việt, từ những quan niệm vũ trụ cho đến các tư tưởng khai phóng, đề cao giá trị nhân văn bên trong mỗi con người đều được hiện diện. Tranh tết vùng đồng bằng Bắc bộ xưa nổi tiếng với những làng tranh như Đông Hồ, Hàng Trống và Kim Hoàng. Các dòng tranh này chủ yếu thuộc thể loại tranh khắc gỗ, tùy theo từng dòng tranh mà người xưa vận dụng các hình thức khắc, in, vẽ thế nào cho phù hợp. Các quy trình kỹ thuật khắc, in, vẽ này đều đem đến một hiệu quả thẩm mĩ khác nhau, làm nên sự phong phú đa dạng của nghệ thuật đồ họa dân gian Việt Nam. Từ khóa: Đồ họa, tranh dân gian, tranh tết, tạo hình, khắc gỗ, Đông Hồ, Hàng Trống, Kim Hoàng TET PAINTINGS IN THE NORTHERN DELTA ABSTRACT: In the treasure of Vietnamese ancient art, there is a very valuable painting still circulating to this day. That is the line of Tet paintings, which are an indispensable beauty in the cultural and spiritual life of the ancient Vietnamese when spring comes. Vietnamese folk paintings in general and Tet paintings in particular can be considered an encyclopedia about Vietnamese life, from cosmic conceptions to liberal ideas, promoting human values within each man. Tet paintings in the old Northern Delta were well-known with painting villages such as Dong Ho, Hang Trong and Kim Hoang. These lines of paintings were mainly in the wood-carving genre. Depending on each line of paintings, the ancient people applied the appropriate forms of carving, printing and drawing. These technical processes of engraving, printing and drawing all bring about a different aesthetic effect, making up the diverse richness of Vietnamese folk graphic art. Key words: graphics, folk paintings, Tet paintings, shaping, wood-carving, Dong Ho, Hang Trong, Kim Hoang1. ĐẶT VẤN ĐỀ yếu được dùng vào dịp tết. Để tìm nguồn Tranh dân gian là một thể loại tranh gốc và thời điểm ra đời của tranh dân gian,ra đời từ rất lâu, được truyền từ đời này nhiều nhà nghiên cứu mĩ thuật đã đưa raqua đời khác và đến tận ngày nay. Tranh nhiều sự phóng đoán khác nhau.được sáng tạo nhờ trí tuệ của tập thể, của Trong thư tịch cổ ta đã biết ở thời Lýnhân dân và gồm nhiều thể loại, trong đó vua Lý đã cho vẽ tranh “Thất thập nhịcó thể kể đến hai thể loại chính là tranh hiền” để thờ ở Văn miếu. Đến đầu thờitết và tranh thờ, một số tranh thờ lại chủ Trần có bộ tranh chân dung những người có công trong cuộc kháng chiến chống18 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNGquân Nguyên Mông. Trần Nghệ Tông cho tranh Hàng Trống là hai dòng tranh khắcvẽ tranh “tứ trụ” để ban tặng cho một số có truyền thống lâu đời hơn cả. Ngoài rađại thần. Một dữ liệu vô cùng quan trọng các thể loại tranh của tranh tết Đông Hồ,có liên quan mật thiết đến tranh dân gian Hàng Trống cũng đầy đủ hơn, do đó bàilà việc Hồ Quý Ly cho ban hành tiền giấy viết sẽ đi sâu vào hai dòng tranh Đông Hồnăm 1397. Với việc triều đình ban hành tiền và Hàng Trống.giấy cho thấy kĩ thuật in ấn đã rất phát triển 2. NỘI DUNGvào cuối thế kỷ XIX, đó là tiền đề cho tranhdân gian, tranh tết sau này. Mặc dù chưa 2.1. Tranh tết Đông Hồxác định được niên đại chính xác nhưngchúng ta đều biết rằng một trong những 2.1.1. Làng tranh Đông Hồmảng tranh dân gian là tranh tết. Vậy thì Làng Đông Hồ xưa có tên chữ là làngtranh tết phải được sáng tác để phục vụ nhu Đông Mại, tên nôm là làng Mái thuộccầu tranh trong ngày tết cho mọi tầng lớp tổng Hồ, huyện Siêu Loại, trấn Kinh Bắc,xã hội. Đó là một cơ sở giúp ta tìm hiểu sự người ta thường gọi tắt là làng Hồ. Làngra đời của tranh dân gian [1, tr.69]. Hồ nằm bên cạnh sông Thiên Đức (sông Tranh tết là một phần quan trọng trong Đuống) n ...