Trao đổi ý kiến về phần sử thi Đăm Xăn trong sách giáo khoa

Phần sử thi Đăm Xăn trong sách giáo khoa không chỉ mang đến cho học sinh cái nhìn sâu sắc về văn hóa và lịch sử của dân tộc Ê Đê mà còn phản ánh giá trị nghệ thuật độc đáo của thể loại sử thi. Tác phẩm không chỉ là một câu chuyện anh hùng mà còn chứa đựng những bài học về lòng dũng cảm, tình yêu quê hương và các giá trị nhân văn. Việc nghiên cứu và trao đổi ý kiến về tác phẩm này sẽ giúp học sinh hiểu rõ hơn về bản sắc văn hóa dân tộc và ý nghĩa sâu sắc của nó trong cuộc sống hiện đại. Bài viết này sẽ trình bày những suy nghĩ và quan điểm về phần sử thi Đăm Xăn trong sách giáo khoa, từ đó mở ra một góc nhìn mới về giá trị của tác phẩm trong giáo dục.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Trao đổi ý kiến về phần sử thi Đăm Xăn trong sách giáo khoaVăn hoá dân gian và nhà trường 65 FOLKLORE TRAO ĐOI Y KIÊN VÉ PHÁN SỬ THI ĐĂM XĂN TRONG SÁCH GIÁO KHOA & NHÀ TRUÔNG PHAN ĐĂNG NHẬT*1 ách giáo khoa m à ch ú n g tôi xin phép công bố. N goài ra sử th i T h ái (Chương H an trao đổi ý kiến là Sá ch giáo khoa N g ữ và K h ủ n Chưởng) cũng đã được x u ấ t bản.văn 10, T hí điếm , B an K hoa học xã hội và T uy n h iên đây là n h ữ n g sự kiện mới, cần cóN h ân văn, Bộ 1, tậ p 1, năm 2003. Xin phép thời gian mới đư a vào sách giáo khoa được.được tra o đổi vê các m ục : lựa chọn và trích T rên cơ sở chọn đ ú n g tác p h ẩ m tiêugiảng, xác đ ịn h yêu cầu và hưổng d ẫn học biểu là Đ ăm Xăn, việc lấy đoạn nào đê tríchtập. giảng cũng là m ột vấn đề. Trước đây, có Lựa c h ọ n v à tr íc h g iả n g sách đã chọn đoạn Đ i lấy n ữ th ầ n m ặ t trời. Đó là m ột đoạn đầy tín h lãn g m ạn, và cũng Bộ sách nói trê n đã chọn h a i tác phẩm có n h à khoa học coi nó chứa đựng một tưsử th i đê đư a vào sách giáo khoa, Đ ăm X ă n tưởng q u a n trọ n g của Đ ăm X ăn: Một tácvà Đẻ đ ấ t đẻ nước. N hư vậy là chính xác. p h ẩ m tu y ệ t vời của folklore Êđê, trước đâyH ai tác p h ẩm trê n tiê u biểu cho h ai tiểu được L. S a b a tie r sư u tầm , xứng đ á n g đượcloại sử thi: sử th i sá n g th ế và sử th i th iế t ch ú ý đặc biệt... Đó là B à i ca Đ ăm X ă n , nóichê xã hội (hoặc là sử th i a n h h ù n g và sử về m ột ch à n g trai đẹp m à kh ô n g có điều g ìth i th ầ n thoại). R iêng Đ ăm X ă n lại còn thỏa m ã n được a n h tai2\được coi là b ài thơ tu y ệ t đẹp, k iệt tác, tácphẩm h à n g đầu: “Người ta không th ể nói Tuy nhiên, Đ i lấy n ữ th ầ n m ặ t trờiđến folklore tiê n Đông Dương m à tro n g đầu không p h ả i là tiê u biểu so với C hiến tranhkhông lập tức x u ấ t h iện n h a n đê tác p h ẩm đ ể d à n h lại vợ. Cơ sở lí lu ậ n của việc lựasử th i Đ ăm X ă n . B ài thơ tu y ệ t đẹp đó, tác chọn này đã được ghi ở tra n g 37 (Sách giáophẩm nổi tiế n g h à n g đ ầ u của văn học kh o a 2003, đã dẫn): “N h ìn chung, sử th itru y ề n m iệng của các bộ tộc sin h sông sâu a n h h ù n g T ây N guyên có b a đề tà i chính:trong nội địa của T ru n g Bộ V iệt N am , cho hôn nhân, chiến tra n h và lao động xâyđến nay vẫn là m ột k iệ t tác không p h ả i bàn dựng. Đê tà i chiến tra n h q u a n trọ n g hơncãi. ”1 ). -• 1 cả, là đê tà i tru n g tâ m củ a sử thi a n h h ù n g Từ n ăm 2001, sa u k h i C hương trìn h sử và th u h ú t các sự k iện thuộc h a i loại đê tàithi Tây N guyên của N h à nước được tiế n k ia ”. C húng tôi h o àn to àn n h ấ t trí vối qu anh ành, r ấ t n h iề u sử th i T ây N guyên được điểm trê n < 3).(*‘ GS. TSKH. Viện Nghiên cứu Văn hóa66 PHAN ĐĂNG NHÃT quả của m ột công sức lao động r ấ t nghiêm túc. Sinh thời. cụ T h ấ u có kể với ch ú n g tôi, có lần , m ấ t một chuyên m áy bay, chủ yếu để phỏng v ấ n về m ột chú thích. X á c đ ịn h y ê u c ầ u và hư ớng dan học Sách giáo khoa đã dẫn (tr.28) ghi rõ: Yêu cầu cần đạt: “H iểu rõ được ý nghĩa của đê tà i chiến tra n h và Buôi hát kê sứ thi Ẻdê tại nhà Ycheng Nie ở làng Eatul - chiến công của n h â n v ậ t anh CưMagar, Đắc Lắc. Ảnh: Minh Tân h ù n g tro n g sử th i Ê đê” Do xác n h ậ n chiến tr a n h là nhiệm vụ Xác đ ịn h yêu cầu n h ư vậy là đúng. Vàtru n g tâ m của sử th i T ây N guyên, tro n g đó tro n g câu hỏi hướng dẫn, (câu 3) đã cụ th ểcó Đăm Xăn, các soạn giả đã không trích hóa yêu cầu này: “N êu n h ữ n g tìn h tiế t vàgiảng Đi lấy n ữ th ầ n m ặ t trời nữ a, m à chọn n h ữ n g lời nói của các n h â n v ậ t tro n g đoạnChiến th ắ n g M tao M xây. trích chứng tỏ cuộc chiến đ ấu của Đ am San tuy có m ục đích riê n g (giành lại vợ) như ng Theo sách B à i ca chàng Đ am S a n của ...