Trào ngược dạ dày - thực quản (GERD) và viêm thực quản

Sự trào ngược một lượng nhỏ dịch vị vào phần thấp của thực quản là bình thường. Bệnh trào ngược dạ dày-thực quản xảy ra khi hiện tượng trào ngược gây cho bệnh nhân nguy cơ có những biến chứng thực thể hay khi các triệu chứng của bệnh đưa đến sự giảm đáng kể chất lượng cuộc sống.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Trào ngược dạ dày - thực quản (GERD) và viêm thực quảnTRÀO NGƯỢC DẠ DÀY- THỰC QUẢN (GERD) VÀ VIÊM THỰC QUẢNMỤC TIÊU : 1. Trình bày được thuật ngữ và ý nghĩa của hiện tượng trào ngược. 2. Nêu được cơ chế bệnh sinh của hội chứng trào ngược dạ dày, thực quản 2. Trình bày 2 nhóm triệu chứng lâm sàng 3. Trình bày 3 loại test chẩn đoán GERD ( Gastroesophageal reflux disease ) 4. Nêu được 4 biến chứng của GERD và 2 chẩn đoán phân biệt1. Thuật ngữ và ý nghĩa của hiện tượng trào ngược : Sự trào ngược một lượng nhỏ dịch vị vào phần thấp của thực quản là bìnhthường. Bệnh trào ngược dạ dày-thực quản xảy ra khi hiện tượng trào ngược gây chobệnh nhân nguy cơ có những biến chứng thực thể hay khi các triệu chứng của bệnhđưa đến sự giảm đáng kể chất lượng cuộc sống. Sự giảm chất lượng cuộc sống về mặt lâm sàng thường xảy ra khi các triệuchứng của bệnh xảy ra 2 ngày trong 1 tuần hay nhiều hơn. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản gây ra nguy cơ viêm thực quản do tràongược và các biến chứng khác như bệnh thực quản Barrett và ung thư thực quản.Tuy nhiên nguy cơ bị ung thư thực quản ở người bị trào ngược dạ dày- thực quảnlà rất thấp. Hầu hết bệnh nhân không có tổn thương thấy được qua nội soi. Chỉ khoảng1/3 số bệnh nhân có bệnh trào ngược được chứng minh có viêm thực quản với sựhiện diện của các vết sướt niêm mạc hay niêm mạc Barrett.2. Cơ chế bệnh sinh : Có 3 yếu tố dẫn đến hội chứng trào ngược dạ dày - thực quản : - Năng lực của cơ vòng dưới của thực quản - Sự kích thích của chất trào ngược (dịch vị, acid mật) - Sự nhạy cảm của niêm mạc thực quản với chất trào ngược Sự trào ngược dạ dày thực quản sẽ dẫn đến viêm thực quản và các biếnchứng của nó như : Xuất huyết, loét thực quản, hẹp thực quản. Bệnh trào ngược dạ dày - thực quản thường kèm với hiện tượng thực quảntiếp xúc quá mức với các chất từ dạ dày. Mặc dù các chất như mật và men tụy cũnggóp phần gây bệnh ở một số bệnh nhân , nhưng acid và pepsin là 2 chất gây tổnthương nhiều nhất. Việc tiếp xúc quá mức các chất từ dạ dày phần lớn là hậu quả của tăng tầnsuất hiện tượng trào ngược, nhưng sự chậm thoát các chất dạ dày từ thực quảncũng là một yếu tố quan trọng. Bình thường sự trào ngược bị ngăn cản bởi trương lực cơ vòng thực quảndưới, hổ trợ thêm bởi trụ hoành . Hiện tượng trào ngược xảy ra do sự khiếm khuyếtchức năng của cơ vòng thực quản dưới. Yếu tố chính dẫn đến trào ngược là sự dãntạm thời cơ vòng thực quản dưới . Một số yếu tố có thể làm trào ngược nặng hơn dù không phải lúc nào cũnggặp . Đó là các chất trong thức ăn như mỡ, chocolate, cà phê, rượu, thuốc lá và mộtsố thuốc . Thoát vị khe cũng thường gặp ở bệnh nhân trào ngược dạ dày-thực quản.Thoát vị khe làm tăng khả năng bệnh do làm giảm chức năng cơ vòng thực quảndưới. Tuy nhiên có thoát vị khe không có nghĩa lúc nào cũng bị trào ngược dạ dày-thực quản.3. Triệu chứng lâm sàng : Có thể chia làm 2 nhóm : 3.1. Nhóm triệu chứng liên quan trực tiếp với hiện tượng trào ngược : 3.1.1 Ợ nóng : Đây là triệu chứng chính của bệnh lý này. Nó được mô tả như cảmgiác nóng rát xuất phát từ dạ dày hay phần ngực thấp lan lên cổ. Đặc biệt nó sẽtăng lên khi ăn , nhất là thức ăn có nhiều mở hay gia vị , hoặc khi bệnh nhân cúi ,ưỡn người hay nằm ngửa . Thường bệnh nhân thấy dễ chịu hơn khi uống thuốckháng acid. 3.1.2 Trớ : là triệu chứng điển hình khác của bệnh lý này. Các chất trớ thường chỉcảm thấy vị và được nuốt lại , nhưng đội khi lượng trớ nhiều đến nỗi người ta lầmlẫn triệu chứng này với nôn . Một số ít bệnh nhân có thể có triệu chứng chính là trớ. 3.1.3 Tiết nước bọt : Hiện tượng acid hóa thực quản có thể gây ra sự kích thích tiếtnước bọt đột ngột làm cho miệng bệnh nhân đầy nước bọt. 3.1.4 Các triệu chứng không điển hình : Trào ngược có thể gây ra một số triệuchứng khó xác định là do trào ngược như : đau ngực , ợ hơi , ăn không tiêu , cảmgiác khó chịu hay buồn nôn không điển hình . Một số bệnh nhân đau thượng vị lan dọc theo xương ức , nặng có thể tỏa lênnền cổ, góc hàm hoặc xuống cả hai cánh tay, có trường hợp đau ngực dạng co thắtdễ nhầm với bệnh tim. 3.2. Nhóm triệu chứng gây ra bởi biến chứng của bệnh trào ngược : 3.2.1 Các triệu chứng hô hấp : Bệnh trào ngược dạ dày -thực quản được quy nhưlà nguyên nhân gây ra một số bệnh lý thanh quản và đường hô hấp như hen, homãn tính , viêm thanh quản và viêm xoang . Ho , thở khò khè , khàn tiếng hay đauhọng có thể xảy ra và đôi khi là triệu chứng nổi bật . Tầm quan trọng của tràongược trong nhóm triệu chứng này vẫn chưa rõ ràng , chỉ gặp ở một số ít bệnhnhân. 3.2.2 Khó nuốt : Thường xảy ra nhưng hay thay đổi và gây ra do sự khiếm khuyếtcủa nhu động thực quản hay sự tăng nhậy cảm của thực quản. Nuốt khó nếu kèmtheo hiện tượng nghẹn thức ăn thì gợi ý nhiều đến hẹp thực quản. 3.2.3 Nuốt đau : đây là triệu chứng nổi bật gây ra bởi sự tăng nhạy cảm quá mứccủa niêm mạc thực quản , thường kèm theo viêm thực quản nặng . 3.2.4 Chảy máu do viêm thực quản : ói ra máu có thể xảy ra nhưng hiếm khi nặng, thỉnh thoảng có thể gây thiếu máu thiếu sắt.4. TRIỆU CHỨNG CẬN LÂM SÀNG : Khi GERD có đầy đủ triệu chứng lâm sàng thì chẩn đoán rõ ràng, tuy nhiênnhững trường hợp không điển hình cần phải làm các xét nghiệm để chẩn đoán. 4.1. Các test hữu ích trong chẩn đoán GERD : Cận lâm sàng được chia làm 3 nhóm : 4.1.1 Test xác định khả năng GERD : (Có thể có GERD) - Chụp cản quang thực quản, dạ dày, tá tràng - Đo áp lực cơ vòng dưới của thực quản (LES) - Nội soi thực quản 4.1.2 Test cho thấy hậu quả của GERD - Bernstein test (test truyền acid) - Nội soi thực quản - Sinh thiết niêm mạc thực quản - Chụp thực quản đối quang kép 4.1.3 Test đo lường trào ngược dạ dày thực quản thực sự - Chụp thực quản cản quang ...