Trật khớp khuỷu có thể gây tàn tật

Trật khớp khuỷu là một chấn thương hay gặp, là loại trật khớp nhiều nhất ở trẻ em trên 5 tuổi. Tổn thương trật khớp có khi còn kèm theo gãy xương phải phẫu thuật để điều trị. Có những trường hợp trật khớp nặng làm mất khả năng vận động của bệnh nhân.Hình minh họa một kiểu nắn trật khớp khuỷu. Ngã chống tay hoặc do chấn thương gây ra trật khớp khuỷu Khớp khuỷu được cấu tạo bởi đầu dưới xương cánh tay và đầu trên của xương trụ và xương quay...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Trật khớp khuỷu có thể gây tàn tậtTrật khớp khuỷu có thể gây tàn tậtTrật khớp khuỷu là một chấn thương hay gặp, là loại trậtkhớp nhiều nhất ở trẻ em trên 5 tuổi. Tổn thương trật khớp cókhi còn kèm theo gãy xương phải phẫu thuật để điều trị. Cónhững trường hợp trật khớp nặng làm mất khả năng vận độngcủa bệnh nhân. Hình minh họa một kiểu nắn trật khớp khuỷu.Ngã chống tay hoặc do chấn thương gây ra trật khớp khuỷuKhớp khuỷu được cấu tạo bởi đầu dưới xương cánh tay và đầu trêncủa xương trụ và xương quay: phần ngoài là lồi cầu tiếp nối vớichỏm quay tạo thành khớp cánh tay - quay; phần trong là ròng rọctiếp nối với hõm xích-ma lớn tạo thành khớp cánh tay - trụ. Xươngquay và xương trụ tiếp với nhau tạo thành khớp quay- trụ trên.Gấp, duỗi là hai động tác quan trọng và duy nhất của khớp khuỷu;còn sấp, ngửa là động tác của cẳng tay.Trật khớp khuỷu là cả hai xương cẳng tay: hõm xích-ma lớn vàchỏm quay, trật ra khỏi đầu dưới xương cánh tay chỗ ròng dọc vàlồi cầu. Nguyên nhân gây trật khớp có thể do ngã chống tay, khuỷuduỗi tối đa, cẳng tay ngửa hoặc chấn thương gián tiếp.Làm sao biết bị trật khớp khuỷu?Sau một chấn thương, bệnh nhân thấy đau vùng khuỷu, không gấphay duỗi được cẳng tay. Thông thường khi trật khớp khuỷu chúngta thấy cẳng tay bệnh nhân ở tư thế gấp chừng 45 độ, cẳng taytrông như ngắn lại, trái lại cánh tay trông như dài ra. Sờ nắn nhẹnhàng trước nếp khuỷu thấy bờ xương tròn của đầu dưới xươngcánh tay. Sờ phía sau thấy mỏm khuỷu nhô ra sau, gân cơ tam đầucánh tay căng cứng, gấp khuỷu nhẹ, thả ra có dấu hiệu lò xo tức làcẳng tay tự động bật trở về vị trí ban đầu trước khi gấp khuỷu.Thầy thuốc nhìn thấy mỏm khuỷu và hai mỏm trên lồi cầu và trênròng rọc không còn quan hệ tam giác mà ngang nhau. Sờ đượcchỏm xương quay phía sau ngoài khớp. Có thể các dây chằng ởtrước trong bị đứt, nhưng rất hiếm khi gặp đứt dây chằng vòngquanh chỏm quay, bao khớp bị rách. Có thể gặp gãy xương như vỡmột phần của đầu dưới xương cánh tay (vỡ lồi cầu ngoài hay lồicầu trong), mỏm khuỷu. Nếu bệnh nhân đến khám sớm ngay sauchấn thương, chẩn đoán thường dễ, do sờ thấy các mốc xương.Trường hợp bệnh nhân đến muộn thì vùng khuỷu sưng nề. Trậtkhớp khuỷu ra sau là hay gặp nhất chiếm 90% các trường hợp trậtkhớp khuỷu ra trước do vỡ mỏm khuỷu; trật khớp khuỷu sang bên:do vỡ các lồi cầu.Trật khớp có thể gây tổn thương mạch máu và thần kinh nên cầnkhám mạch máu và thần kinh: bắt mạch quay, mạch trụ ở cổ tayxem còn đập không, nếu không là bị rách ở vùng trật khớp, khámvận động và cảm giác ở đầu chi để đánh giá có hay không tổnthương các dây thần kinh. Nhiều trường hợp trật khớp động mạchcánh tay thường bị căng giãn, có khi bị chèn ép có thể bị tắc mạchmuộn do bị giập nội mạc. Chụp Xquang khuỷu để xác định kiểutrật và xem có gãy xương kèm theo hay không.Chữa trị trật khớp khuỷu thế nào?Trường hợp trật khớp khuỷu mới (dưới 3 tuần): phải kéo nắn khớpvà nẹp bột. Thường nẹp bột khoảng 10 ngày thì tập vận động. Cácbệnh nhân mà nắn khớp được rồi nhưng kém vững do rách phầnmềm nhiều phải cho bất động 3-4 tuần, sau đó mới tập vận động.Cần lưu ý cho bệnh nhân tập duỗi cho hết. Trường hợp không nắnvào được là do kẹt khớp, bị gãy xương nội khớp, chèn phần mềm,khi đó phải phẫu thuật đưa về vị trí giải phẫu.Nếu sau nắn trật, kiểm tra mạch không bình thường cũng cần phẫuthuật để kiểm tra, cắt nối chỗ giập, ghép tĩnh mạch. Tổn thươngthần kinh có thể bị một trong ba sợi là thần kinh giữa, thần kinh trụvà thần kinh liên cốt trước. Hầu hết các trường hợp thần kinh chỉ bịđụng giập nhẹ, hồi phục nhanh. Tuy nhiên khi gặp bệnh nhân bịliệt quá 3 tháng cần phẫu thuật thăm dò thần kinh, hoặc bị liệt saunắn khớp cần mổ thăm dò ngay.Trật khớp kèm gãy xương: gãy mỏm trên lồi cầu trong, mảnh gãyrất hay bị kẹt vào khớp. Phát hiện được nhờ vào dấu hiệu: sau khinắn xong thì cử động khớp không mềm mại. Lúc này cần kiểm traXquang để phát hiện mảnh xương kẹt vào khớp, nếu thấy thì mổlấy bỏ mảnh xương kẹt.Trật khớp kèm gãy mỏm khuỷu: gãy không lệch, bó bột để khuỷuduỗi. Gãy có di lệch thì mổ kết hợp xương mỏm khuỷu.Trật khuỷu kèm gãy mỏm vẹt: độ 1, bất động 3-4 tuần rồi tập phụchồi chức năng ; độ 2-3: phẫu thuật cố định mảnh gãy với lỗ khâuxuyên xương, vỡ mảnh to cố định với vít.Trật khuỷ kèm gãy chỏm xương quay: nếu mảnh gãy di lệch dưới2mm thì điều trị bảo tồn. Nếu gãy vụn chỏm thì cắt bỏ chỏm ởngười lớn, hoặc thay bằng chỏm kim loại. Ở trẻ em cố gắng bảotồn bằng kết hợp xương với vít cỡ bé.Điều trị trật khớp khuỷu cũ (trật khớp trên 3 tuần).Trật khớp khuỷu cũ thường ở tư thế xấu, khuỷu duỗi 0 độ, cẳng taymất chức năng, do đó phải phẫu thuật để điều trị. Phẫu thuật đặt lạixương nếu thời gian dưới 3 tháng; hoặc làm cứng khớp ở tư thế cơnăng: để khuỷu gấp 90 độ, cẳng tay trung gian, vì trật khớp quá lâunếu đặt lại khớp sẽ biến dạng ở tư thế xấu và giảm cơ năng vậnđộng.Một nghiên cứu cho thấy: trật khớp khuỷu gặ ...