Bụng to có bướu là một triệu chứng cảnh báo ung thư (UT) trẻ em (UTTE) thường gặp. Các bậc cha mẹ và người nuôi dưỡng trẻ nhỏ cần hết sức chú ý phát hiện và đưa trẻ đi khám bệnh ngay ở một cơ sở y tế.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Trẻ bụng to và có bướu sờ đượcTrẻ bụng to và có bướu sờ đượcBụng to có bướu là một triệu chứng cảnh báo ungthư (UT) trẻ em (UTTE) thường gặp. Các bậc cha mẹvà người nuôi dưỡng trẻ nhỏ cần hết sức chú ý pháthiện và đưa trẻ đi khám bệnh ngay ở một cơ sở y tế.Triệu chứng ban đầu rất đa dạng và khó nhận biết.(google image)Phần lớn UTTE có thể điều trị tốt nếu bệnh được pháthiện chẩn đoán sớm và điều trị đúng mức ở một bệnhviện có chuyên khoa ung bướu.Một trường hợp bệnh nhi…Bé P.M. H. 5 tuổi, biếng ăn đã 3 ngày rồi lại kêu đautức bụng. Gia đình nhận thấy: bụng cháu to và cókhối u sờ chạm được ở vùng bụng bên phải. Cháuđược đưa đi khám bệnh ở BV. Nhi Đồng TP.HCM.Kết quả siêu âm bụng cho thấy: gan to và có nhiềukhối u kích thước 1,5 - 4cm ở cả 2 thùy gan. Xétnghiệm định lượng AFP (alpha fetoprotein) ghi nhận:tăng cao (AFP > 5.845µg/mL). Bé H. được chuyểnđến BV. Ung Bướu TP.HCM với chẩn đoán: UTnguyên bào gan.Bụng to và có khối u… là một dấu hiệu cảnh báobệnh UTTE?Phần lớn UTTE có nguồn gốc từ tủy xương (UT hệtạo huyết) hoặc từ các cơ quan, tổ chức nằm sâutrong cơ thể (hạch thần kinh, thận, gan …). Triệuchứng ban đầu rất đa dạng và khó nhận biết.Tuy nhiên, bụng to một cách bất thường và có khối utrong bụng sờ được là một dấu chứng thường gặpnhất tại khoa Ung bướu nhi của Trung tâm Ung thưMD. Anderson, Texas (Hoa Kỳ). Một số trường hợplà u bụng lành tính như: bướu mạch máu ở gan, bệnhmô thừa dạng bướu ở gan, bệnh thận đa nang, u nangbuồng trứng… Còn lại đa số là khối u ác tính. Tuynhiên, trong tình huống trẻ bị đau bụng cấp tính,bụng chướng to, việc thăm khám và phát hiện bướu ởbụng không dễ. Các bác sĩ cần chẩn đoán phân biệtvới một số trường hợp cấp cứu ngoại khoa như: bệnhlồng ruột cấp, bệnh đại tràng phì đại Hirschprung…Khảo sát 442 trường hợp trẻ em nhập Viện Ung thưGustave-Roussy (Pháp) vì bụng to có bướu sờ đượctrong năm 1992 đã ghi nhận: UT thận 45%, UT hạchthần kinh 28%, Lymphôm hạch mạc treo 14%, UTgan 5%, các UT khác 8%.Khi phát hiện trẻ có bụng to và bướu sờ chạm, chamẹ nên làm gì?Nên sớm đưa trẻ đến khám bệnh ở một bệnh viện cóchuyên khoa nhi, ngoại nhi hoặc chuyên khoa ungbướu nhi.Bình tĩnh ghi nhận các triệu chứng đi kèm như: sốtkéo dài, chán ăn, sụt cân, tiêu chảy, tiểu có màu đỏmáu, tiểu khó hoặc tiểu lắc nhắc nhiều lần…Không được tự ý cho trẻ uống thuốc hoặc điều trịtheo chỉ dẫn của hàng xóm…Làm sao xác định, chẩn đoán bệnh UTTE ?Đối với trẻ có bụng to và có khối u, các bác sĩ sẽthăm khám lâm sàng, chú ý đặc điểm khối u trongbụng: vị trí, kích thước, mật độ, tính di động của khốiu. Cho thực hiện ngay một số xét nghiệm và kỹ thuậtchẩn đoán rất cần thiết như: đếm công thức máu, thửphân tích nước tiểu, siêu âm bụng, chụp CT scanbụng chậu, các dấu ấn UT như AFP, beta HCG(human chorionic gonadotrophin) hoặc định lượngVMA trong nước tiểu 24 giờ.Một số trường hợp khối u bụng quá to hoặc khó xácđịnh cơ quan, việc thực hiện sinh thiết khối u và xácđịnh mô bệnh học khối u thực sự quan trọng và cầnthiết.Độ tuổi của trẻ cũng là một điểm cần lưu ý: đối trẻnhỏ dưới 3 tuổi, khối u trong bụng thường có nguồngốc từ tuyến thượng thận, hạch thần kinh, gan, thận;với trẻ từ 5-10 tuổi, nên cảnh giác đến bệnh lymphômvà bạch cầu cấp hơn.Thầy thuốc sau khi thăm khám lâm sàng, ghi nhậncác kết quả xét nghiệm và hình ảnh cần xem xét vàxác định khối u thuộc cơ quan nào? Bản chất lànhhay ác tính? Giai đoạn bệnh sớm hoặc muộn?… đểcó hướng xử trí điều trị thích hợp. Hóa trị và xạ trị sau mổ có vai trò hỗ trợ, làm tăng kết quả điều trị. (google image)Điều trị UT dạng bướu đặc trong bụng trẻ em thếnào?Kế hoạch điều trị UT dạng bướu đặc trong bụng trẻem (UT thận, UT gan, UT nguyên bào thần kinh…)cũng là kết hợp đa mô thức: phẫu thuật cắt bỏ toàn bộkhối u có vai trò chủ yếu. Hóa trị và xạ trị sau mổ cóvai trò hỗ trợ, làm tăng kết quả điều trị và thời giansống thêm cho trẻ bị bệnh.Trường hợp bệnh ở giai đoạn trễ, bướu quá to, xâmlấn đến các cơ quan lân cận (giai đoạn III) không thểmổ cắt bướu được hoặc bệnh đã có di căn xa (giaiđoạn IV), hóa trị dẫn đầu (trước mổ) có vai trò quantrọng, vì đa số UT đặc trong bụng trẻ em có tính nhạyvà có đáp ứng với thuốc hóa trị. Khối u trong bụng sẽthu nhỏ, gọn hơn sau 2-4 chu kỳ hóa trị và trở nênthuận lợi cho việc mổ cắt bỏ khối bướu hơn.Một vài kết quả điều trị đáng khích lệ Đối với UTthận (có tên là bướu Wilms’) và UT gan (có tên làbướu nguyên bào gan) ở trẻ em, nếu được chẩn đoánsớm và điều trị đầy đủ ở một bệnh viện có chuyênkhoa ung bướu nhi, 70-80% trường hợp đạt kết quảtốt.UT hạch thần kinh (có tên bướu nguyên bào thầnkinh) thường phát hiện trễ, bệnh nhi bị di căn xa sớm,nên kết quả điều trị kém. Chỉ có khoảng 40-45% trẻsống được 5 năm sau điều trị. Theo BS Trần Ch1nh Khương (SK&DS) ...