Trẻ em sốt: Chớ chủ quan

Sốt có thể là dấu hiệu chỉ điểm cho một tình trạng bệnh nặng nhưng nhiều khi chỉ là biểu hiện của một tình trạng nhiễm khuẩn thông thường. Sốt ở trẻ em luôn là biểu hiện được các bậc cha mẹ quan tâm, là một trong những lý do chủ yếu khiến cha mẹ hay người chăm sóc đưa trẻ đi khám, cấp cứu. Hiểu biết đúng về sốt có thể giúp cho chúng ta yên tâm chăm sóc trẻ tại nhà hoặc cho trẻ đến khám sớm tại các cơ sở y tế để được phát hiện và...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Trẻ em sốt: Chớ chủ quan Trẻ em sốt: Chớ chủ quanSốt có thể là dấu hiệu chỉ điểm cho một tình trạngbệnh nặng nhưng nhiều khi chỉ là biểu hiện củamột tình trạng nhiễm khuẩn thông thường. Sốt ởtrẻ em luôn là biểu hiện được các bậc cha mẹquan tâm, là một trong những lý do chủ yếukhiến cha mẹ hay người chăm sóc đưa trẻ đikhám, cấp cứu. Hiểu biết đúng về sốt có thể giúpcho chúng ta yên tâm chăm sóc trẻ tại nhà hoặccho trẻ đến khám sớm tại các cơ sở y tế để đượcphát hiện và điều trị bệnh kịp thời.Theo y văn, một trẻ được gọi là có sốt khi nhiệt độđo được ở bên trong hậu môn cao hơn 38oC. Nhiệtđộ đo được ở các vị trí khác trên cơ thể thường thấphơn nhiệt độ trong hậu môn. Vì vậy nếu cặp nhiệt độở nách đo được từ 37,5oC trở lên lúc đó được gọi làtrẻ có sốt.Sốt không phải là một bệnh, sốt chỉ là một triệuchứng của nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau.Thông thường người ta chia căn nguyên của sốt làmhai loại: sốt do các căn nguyên nhiễm khuẩn và sốtdo các căn nguyên không phải nhiễm khuẩn. Sốt docác căn nguyên nhiễm khuẩn thông thường là biểuhiện của tình trạng nhiễm virut hoặc vi khuẩn. Sốtdo các căn nguyên không nhiễm khuẩn có thể gặptrong nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau ví dụ khi tếbào máu bị phá hủy; khi quá trình viêm bị rối loạn;khi quá trình thở gặp trục trặc; do tác dụng phụ củathuốc; do mất nước; do say nắng, say nóng; sốt saukhi tiêm vaccin; có khi do chính trung tâm điều nhiệt(vùng dưới đồi) bị trục trặc...Quan tâm đến việc trẻ có được dùng thuốc trước khixuất hiện sốt sẽ giúp cho việc có thêm thông tin đểxác định căn nguyên gây sốt. Khi phát hiện được cácdấu hiệu về tiền sử cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế đểđược tư vấn, khám cũng như xác định thông tin vàchẩn đoán, điều trị.Các biểu hiện thường đi kèm với sốtKhi trẻ bị sốt, đi cùng với tình trạng nhiệt độ cơ thểtăng cao là một số biểu hiện thường gặp khác nhưmệt mỏi, quấy khóc, đỏ mặt, vã mồ hôi, rùng mìnhhay run, trẻ lớn có thể kêu đau đầu... Cần phải để ý,theo dõi diễn biến các dấu hiệu trên tuy nhiên khôngnên quá lo lắng, căng thẳng mà nghĩ rằng trẻ có tìnhtrạng bệnh nặng hoặc biến chứng.Một số trẻ nằm trong nhóm tuổi từ 6 tháng đến 6tuổi khi nhiệt độ tăng cao đột ngột có thể làm xuấthiện cơn giật lúc đó gọi là trẻ có sốt cao co giật. Khitrẻ co giật có thể nhìn thấy chân, tay và một số bộphận của cơ thể (miệng) co giật, mắt trợn ngược.Mặc dù chỉ là sốt cao co giật đơn thuần nhưng nếuđược chứng kiến cơn giật cũng thấy rất sợ hãi (nhấtlà cha mẹ và những người trực tiếp chăm sóc trẻ) tuynhiên cơn giật thường không quá 15 phút và trẻ phụchồi hoàn toàn trong vòng 1 giờ.Làm gì khi trẻ bị sốt?Trong hầu hết các trường hợp, căn nguyên gây sốt ởtrẻ là do nhiễm virut vì vậy trẻ sẽ tự hết sốt, trở lạibình thường sau một vài ngày. Hầu hết các bậc chamẹ hoặc người chăm sóc trẻ thường cố gắng tìm mọicách để hạ sốt cho trẻ nhằm mong muốn tránh tìnhtrạng sốt cao co giật có thể xảy ra. Điều này khôngsai về mặt lý thuyết, tuy nhiên theo kinh nghiệm củanhiều chuyên gia cho rằng chính bản thân tình trạngsốt cũng có nhiều tác dụng tốt với tình trạng của đứatrẻ cho nên nhiều khi cũng nên để cho cơn sốt làmnhiệm vụ của nó.Mặc dù vậy cũng cần thiết phải hạ sốt cho trẻ khi trẻsốt cao trên 38,5oC. Có thể dùng nước ấm để lau chotrẻ nhưng cũng có thể làm trẻ run hoặc giật mìnhhoảng hốt. Vì vậy cũng không nên lau nước ấm toànthân cho trẻ khi trẻ bị sốt mà chỉ cần lau ở một vàinơi như trán, nách... Việc dùng thuốc hạ sốt cho trẻvẫn có nhiều quan điểm trái ngược nhưng nhiềuchuyên gia cho rằng nên bắt đầu dùng thuốc hạ sốtcho trẻ khi nhiệt độ đo được ở nách trên 38,5oC.Thuốc hạ sốt thường được sử dụng là paracetamolvới liều dùng theo chỉ dẫn và không quá 6 lần/24giờ.Khi trẻ bị sốt thường mất nhiều nước (qua đường mồhôi, hô hấp...) vì vậy điều quan trọng là phải độngviên khuyến khích cho trẻ uống đủ nước, không chotrẻ ăn kiêng khi ốm. Một điều còn quan trọng hơn cảviệc cố gắng tìm mọi cách hạ sốt cho trẻ thậm chíhơn cả thuốc hạ sốt là việc phải theo dõi chặt chẽtình trạng sốt, cho trẻ nghỉ ngơi và cặp nhiệt độthường xuyên.Cha, mẹ, người chăm sóc trẻ phải hiểu, để theo dõivà nhận biết được khi nào đưa trẻ đi khám... Trẻ cầnđược đưa ngay đến cơ sở y tế khi có ít nhất mộttrong số các dấu hiệu dưới đây:Không uống được hoặc bỏ bú; Nôn tất cả mọi thứ;Co giật; Trẻ buồn ngủ một cách khác thường hoặc libì; Trẻ khó thở; Nổi ban bất thường; Đau đầu nhiều;Trẻ có bị sốt sau khi đến vùng có sốt rét, sốt xuấthuyết... Điều này có ý nghĩa trong việc sớm có chẩnđoán tìm căn nguyên gây sốt đồng thời có các canthiệp điều trị kịp thời. ...