Trẻ tự kỷ thường là những thần đồng

Trở thành niềm tự hào của cha mẹ bằng những biểu hiện “thần đồng”, sự phát triển bất thường của nhiều đứa trẻ không được phát hiện và điều trị sớm.Khám cho một bệnh nhi tại Khoa Khám trẻ em và BV ban ngày - BV Tâm thần TPHCM. Mới hơn 3 tuổi nhưng bé N.N.T.A (quận Bình Thạnh - TPHCM) đã có thể làm rất nhanh các phép tính trong phạm vi 100, vốn thuộc trình độ của học sinh lớp 2. Cha mẹ bé vui mừng đi khoe khắp nơi và còn cho rằng con mình có “tính...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Trẻ tự kỷ thường là những thần đồng Trẻ tự kỷ thường lànhững thần đồng !Trở thành niềm tự hào của cha mẹ bằng những biểu hiện “thần đồng”, sựphát triển bất thường của nhiều đứa trẻ không được phát hiện và điều trịsớm. Khám cho một bệnh nhi tại Khoa Khám trẻ em và BV ban ngày - BV Tâm thần TPHCM.Mới hơn 3 tuổi nhưng bé N.N.T.A (quận Bình Thạnh - TPHCM) đã có thểlàm rất nhanh các phép tính trong phạm vi 100, vốn thuộc trình độ của họcsinh lớp 2. Cha mẹ bé vui mừng đi khoe khắp nơi và còn cho rằng con mìnhcó “tính cách của một nhà khoa học” vì bé kiên quyết chỉ thể hiện khả năngđặc biệt này khi nào mình thích; không thích chơi với bạn bè hay người lớnnhưng có thể ngồi một mình cả buổi với cây viết, hí hoáy viết những con số,phép tính.Sự phát triển thiếu cân bằngThế nhưng, có bác sĩ (BS) là bạn của anh N., cha A., sau một hồi quan sátlại nói rằng cháu có vẻ bất thường về tâm lý. Lúc ấy, anh N. nổi nóng vớibạn nhưng sau nhiều ngày thì nhìn con… cũng thấy nghi nghi, vì đến tuổinày mà hiếm hoi lắm A. mới nói vài từ rời rạc, thờ ơ trước mọi trò đùa củacha mẹ. “Chúng tôi đưa con đến một đơn vị tư vấn tâm lý trẻ em, các BS bảothằng bé bị tự kỷ” – anh N. buồn rầu. Từ chỗ vui mừng vì đứa con “thầnđồng”, nay vợ chồng anh N. phải chạy đến nhiều bệnh viện (BV), khoa nhiđể tìm cách điều trị cho cháu bé với niềm an ủi duy nhất “may là phát hiệnsớm”.Tại các đơn vị tâm lý – tâm thần nhi, nhiều “thần đồng” được cha mẹ đưađến khám cũng vì những biểu hiện bất thường trong giao tiếp, thể hiện tìnhcảm, ứng xử… BS Nguyễn Thị Giang, Trưởng Khoa Khám trẻ em và BVban ngày - BV Tâm thần TPHCM, kể lại: “Có cháu bé chưa đến 4 tuổinhưng lúc ngồi trong phòng khám cứ chỉ vào các vật dụng có chữ, ngay cảnhãn hiệu của máy in, máy lạnh bằng tiếng nước ngoài và đọc rất chính xác.Cháu bé khác thì chưa rành tiếng Việt nhưng lại thạo… tiếng Anh. Ở nhà,cha mẹ bé mời thầy về dạy tiếng Anh cho chị, bé nghe được nên thuộc luôn,rành cả mặt chữ. Tuy nhiên, trong các trường hợp này, nếu quan sát kỹ sẽthấy nhiều bé chỉ đọc một cách vô hồn. Cách đây nhiều năm, tôi cũng gặpmột bé bị tự kỷ lúc 4 tuổi. Bé tự đọc khi thấy bất cứ chữ ở đâu và đọc đượclời bài hát khi gia đình hát karaoke nhưng chỉ đọc theo quán tính chứ khôngphải có mục đích. Đến nay, 16 tuổi, bé vẫn chỉ là một trẻ tự kỷ, không cókhả năng tự chăm sóc bản thân, chỉ tồn tại khả năng đọc như vậy”.BS Trịnh Tất Thắng, Giám đốc BV Tâm thần TPHCM, giải thích: “Tự kỷtrong tâm thần thuộc dạng bệnh “bị xâm lấn”. Các mặt hoạt động tâm thần bịxâm lấn sẽ không còn cân đối, biểu hiện rõ nhất là trẻ sẽ mất khả năng, kỹnăng giao tiếp với bên ngoài, tự thu mình vào thế giới riêng, không chia sẻvới thế giới xung quanh”. BS Giang cho biết những trẻ này khác với mộtđứa bé thông minh bình thường ở chỗ thường thể hiện khả năng một cách tựphát, bất chợt, không theo yêu cầu của thầy cô, cha mẹ mà chỉ làm khi bảnthân mình muốn. Nhiều trẻ cũng kèm theo rối loạn hành vi.Như sự bù trừTheo BS Thắng, trước đây, người ta cho rằng tự kỷ đến từ sự giáo dụckhông tốt của gia đình. Tuy nhiên, ngày nay, y học đã nghiên cứu và đưa ranhiều nguyên nhân thực thể của căn bệnh này là do nhiễm virus hoặc trụctrặc trong giai đoạn phát triển của hệ thống thần kinh, do gien. Trẻ tự kỷthường mất khả năng giao tiếp nhưng nhận thức không mất, nhiều trẻ vẫn cótrí năng bình thường dù ngôn ngữ, hành vi lại không bình thường.Như một sự bù trừ, một số trẻ xuất hiện những năng lực “thần đồng” trongquá trình phát triển; trong vô số những mặt hoạt động tâm thần bị hạn chế,có những mặt lại phát triển tốt. Những “thần đồng” tự kỷ này thường là cáctrẻ có khiếm khuyết về mặt xã hội và những gì trẻ có được giống như cơ chếsinh tồn, giúp cân bằng phần nào khiếm khuyết để tồn tại. Các “thần đồng”này rất cần được điều trị, giáo dục đặc biệt để dễ dàng hòa nhập hơn với xãhội, càng điều trị sớm thì hiệu quả càng cao.BS Giang lưu ý: Một đứa trẻ bình thường sẽ phát triển phù hợp theo lứa tuổivề các mặt trí tuệ, biểu hiện cảm xúc, hành vi, kỹ năng giao tiếp… một cáchhài hòa và đồng đều. Nếu sự phát triển này lệch pha, tức chỉ một chức năngnào đó “lóe sáng”, còn các chức năng khác lại hạn chế so với lứa tuổi thì nêncoi chừng. Trường hợp này, phụ huynh nên đưa trẻ đến BS chuyên khoa đểđược kiểm tra toàn diện. Hiện tượng “thần đồng” cũng nằm trong nhiều bệnhlý khác thuộc lĩnh vực tâm thần nhi như: chậm phát triển tâm thần, rối loạntăng động và các dạng rối loạn phát triển… Lưu ý các mốc phát triểnTheo hướng dẫn của Khoa Tâm lý, BV Nhi Đồng 1, phụ huynh nhận biết sựphát triển của con bình thường hay không qua việc theo dõi sự phát triển cácmặt xã giao - tâm hồn, trí tuệ, cơ thể, sự sáng tạo - truyền thông với các mốccụ thể. Ở mặt xã giao - tâm hồn, trẻ 0-9 tháng tuổi có thể phản ứng khi đượcôm ấp, đu đưa, nghe tiếng người khác, mỉm cười, thích nhìn mặt người khác,nhìn thú vật…Giai đoạn 9-18 tháng tuổi, trẻ bắt đầu có biểu hiện lệ thuộc vào người trưởngthành quen thuộc và lo sợ người lạ mặt, bắt đầu học những quy luật đơngiản, có sự thay đổi tâm trạng và có khả năng biểu lộ điều mình muốn… Khi1 tuổi rưỡi đến 2 tuổi rưỡi, trẻ hay chơi một mình nhưng thích có nhiềungười ở xung quanh, thích giúp đỡ người lớn, biểu hiện thiếu tự nhiên vớingười lạ mặt… ...