Tri thức khoa học, công nghệ và phát triển: Phần 2

Tài liệu Khoa học, công nghệ và phát triển tri thức: Phần 2 - Phát triển kinh tế đề cập đến những chủ đề lớn đang được tranh luận như toàn cầu hóa, kinh tế mới, cải tiến kỹ thuật, phát triển bền vững, phát triển kinh tế. Mời bạn đọc đón đọc 2 phần của Tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tri thức khoa học, công nghệ và phát triển: Phần 2 Phêìn IIPHAÁT TRIÏÍN KINH TÏË NÙNG LÛÚÅNG NGUYÏN TÛÃ 95 Phêìn IIPHAÁT TRIÏÍN KINH TÏË 9596 JEAN-JACQUES DUBY Kinh tïë vaâ caãi tiïën kyä thuêåt JEAN-HERVEÁ LORENZI1 Àïì taâi Kinh tïë vaâ caãi tiïën kyä thuêåt khiïën chuáng ta tûác khùæc nghôàïën möëi liïn hïå giûäa tiïën böå kyä thuêåt vaâ tùng trûúãng. Vaã laåi, baãnthên hai thuêåt ngûä coá phêìn kyâ cuåc naây – tiïën böå kyä thuêåt vaâ tùngtrûúãng - àöëi vúái moåi ngûúâi chuáng ta hiïån nay àang àöìng nghôa vúáinhûäng tin tûác töët laânh: àoá laâ nïìn kinh tïë chêu Êu àaä tòm laåi àûúåc sûåtùng trûúãng, thïí hiïån qua viïåc thêët nghiïåp àang dêìn dêìn giaãm ài.Tuy nhiïn, chuáng cuäng coân bao haâm nhûäng vêën àïì phûác taåp húnnhiïìu, nhêët laâ liïn quan àïën möåt hiïån tûúång maâ chuáng ta vêîn goåi laâthêët nghiïåp cöng nghïå, tûác laâ quan àiïím cho rùçng maáy moác seä thaythïë dêìn con ngûúâi vaâ khiïën cho con ngûúâi mêët cöng ùn viïåc laâm. Vòvêåy, úã àêy ta cêìn suy ngêîm xem: tiïën böå kyä thuêåt vaâ caãi tiïën kyä thuêåtlaâ tñch cûåc hay tiïu cûåc? Trûúác hïët, cêìn giaãi thñch àöi lúâi vïì khaái niïåm tùng trûúãng kinh tïë,möåt khaái niïåm phûác taåp nhûng coá võ trñ troång yïëu. Tùng trûúãng kinhtïë vûâa thïí hiïån nùng lûåc saãn xuêët cuãa caãi vêåt chêët cuãa möåt dên töåc,vûâa laâ àún võ àïí so saánh diïîn biïën àang song song töìn taåi trong caácquöëc gia. Hiïån tûúång naây vûâa múái vûâa cuä. Àêy laâ möåt hiïån tûúång cuäbúãi vò noá àùåc trûng cho tiïën trònh phaát triïín cuãa caác nïìn vùn minhphûúng Têy vaâ laâ biïíu hiïån nöíi bêåt nhêët cuãa xaä höåi cöng nghiïåp,hònh thaânh vaâo thïë kyã XVIII. Hiïån tûúång naây vöën àaä tûâng àûúåc biïëttúái trong giai àoaån phaát triïín vûúåt bêåc cuãa chuã nghôa tû baãn thûúngnghiïåp trong thïë kyã XVI. Tùng trûúãng àöìng thúâi cuäng laâ möåt hiïån1. Giaáo sû kinh tïë Trûúâng àaåi hoåc Paris - Dauphine, cöë vêën Ban laänh àaåo Cöng tyTaâ i chñnh Edmond de Rothschild Banque, Chuã tõch Cêu laå c böå caá c nhaâ kinh tïë . KINH TÏË VAÂ CAÃI TIÏËN KYÄ THUÊÅT 97 tûúång múái, búãi vò àïí tñnh àûúåc tùng trûúãng kinh tïë àoâi hoãi trònh àöå khoa hoåc cao vaâ hònh thaânh nhûäng àún võ tñnh toaán (quöëc gia, caác khu vûåc cöng nghiïåp). Àiïìu naây chó coá àûúåc vaâo cuöëi thïë kyã XVIII. Trïn thûåc tïë, khúãi thuyã cuãa tùng trûúãng kinh tïë maâ chuáng ta coá thïí àõnh lûúång àûúåc nhû hiïån nay xuêët hiïån vaâo cuâng thúâi àiïím vúái sûå ra àúâi cuãa caách maång cöng nghiïåp. Giai àoaån tùng trûúãng kinh tïë hiïån àaåi àûúåc àùåc trûng búãi mûác tùng trûúãng nhanh cuãa dên söë, cuãa saãn xuêët tñnh theo àêìu ngûúâi cuäng nhû tyã lïå àêìu tû cao hún nhiïìu so vúái nhûäng giai àoaån trûúác àoá. Ngoaâi ra, möåt àùåc trûng khaác laâ viïåc cöng nghïå dûåa trïn nïìn taãng khoa hoåc ngaây caâng àûúåc sûã duång röång raäi. Kuznets cho rùçng trong khoaãng thúâi gian 100 nùm kïí tûâ giûäa thïë kyã thûá XIX, saãn phêím quöëc dên tñnh theo àêìu ngûúâi àaä coá mûác tùng trûúãng 10 lêìn so vúái mûác tùng trûúãng trong caã möåt giai àoaån daâi tûâ cuöëi thúâi kyâ Trung àaåi àïën giûäa thïë kyã XIX (2% so vúái 0,2%/nùm). Mùåt khaác, dên söë tùng 4-5 lêìn (1% so vúái 0,2-0,25%). Nhû vêåy, mûác àöå tùng töíng saãn phêím tñnh trïn àêìu ngûúâi àaä tùng nhanh gêëp tûâ 40 àïën 50 lêìn so vúái thúâi kyâ trûúác. Theo Kuznets, ngoaâi töëc àöå tùng trûúãng cao, möåt àùåc trûng khaác cuãa tùng trûúãng kinh tïë hiïån àaåi so vúái caác tiïu chuêín trong quaá khûá laâ nùng suêët (nghôa laâ saãn phêím tñnh theo lao àöång, vöën vaâ caác yïëu töë saãn xuêët khaác) àaåt mûác tùng trûúãng cao; laâ nhûäng thay àöíi cú cêëu trong nïìn kinh tïë, trong àoá quan troång nhêët laâ sûå chuyïín dõch tûâng bûúác nïìn kinh tïë tûâ nöng nghiïåp sang cöng nghiïåp vaâ sau àoá laâ dõch vuå; laâ nhûäng thay àöíi vïì xaä höåi vaâ yá thûác hïå, àùåc biïåt laâ àö thõ hoaá vaâ quaá trònh phi tön giaáo trong xaä höåi; laâ sûå gia tùng maånh cuãa caác möëi quan hïå quöëc tïë. Tuy nhiïn, sûå tùng trûúãng naây chó xuêët hiïån trong möåt söë khu vûåc trïn thïë giúái vaâ vêîn coân töìn taåi khoaãng caách vïì töíng saãn phêím kinh tïë tñnh trïn àêìu ngûúâi giûäa caác quöëc gia phaát triïín vaâ chêåm phaát triïín trïn phûúng diïån kinh tïë. Trong khi mûác tùng trûúãng kinh tïë theo caác tiïu chuêín cuä àaä àaåt úã mûác rêët cao taåi têët caã caác nûúác phaát triïín trong voâng gêìn 100 nùm qua, vêîn coân töìn taåi nhûäng khaác biïåt rêët lúán trong töëc àöå tùng trûúãng naây taåi caác quöëc gia khaác nhau trong nhûäng giai àoaån tûúng àöëi ngùæn. Hún nûäa, töëc àöå tùng trûúãng kinh tïë cuãa caác nûúác naây cuäng dao àöång rêët ...