TRIẾT HOC MÁC-LÊNIN: BA QUY LUẬT PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT_5

Sau khi sự phủ định diễn ra 2 lần thì sự phủ định của phủ định được thực hiện, sự vật mới hoàn thành một chu kỳ phát triển.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TRIẾT HOC MÁC-LÊNIN: BA QUY LUẬT PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT_5 TRIẾT HOC MÁC-LÊNIN: BA QUY LUẬT PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬTSau khi sự phủ định diễn ra 2 lần thì sự phủ định của phủ định đượcthực hiện, sự vật mới hoàn thành một chu kỳ phát triển. Ph.Ăngghen đãđưa ra một thí dụ để hiểu về quá trình phủ định này:” Hãy lấy ví dụ hạtđại mạch. Có hàng nghìn triệu hạt đại mạch được xay ra, nấu chín vàđem làm rượu, rồi lại tiêu dùng đi. Nhưng nếu một hạt đại mạch nhưthế gặp những điều kiện bình thường đối với nó, nếu nó rơi vào mộtmiếng đất thích hợp, thì nhờ ảnh hưởng của sức nóng và độ ẩm, đối vớinó sẽ diễn ra một sự biến hoá riêng, nó nẩy mầm: hạt đại mạch biến đi,không còn là hạt đại mạch nữa , nó bị phủ định, bị thay thế bởi cái câydo nó đẻ ra, đấy là sự phủ định hạt đại mạch. Nhưng cuộc sống bìnhthường của cái cây này sẽ như thế nào? Nó lớn lên, ra hoa, thụ phấn vàcuối cùng sinh ra những hạt thóc mới, và khi hạt đại mạch nó chín thìthân cây chết đi, bản thân nó bị phủ định. Kết quả của sự phủ định nàylà chúng ta lại có hạt đại mạch như ban đầu không chỉ là một hạt thocsmà nhiều gấp mười, hai mươi, ba mươi lần”.(Các Mác và Ăngghen toàntập , NXBCTQG, HN 1994, T20, tr 195)Ví dụ trên cho thấy, từ sự khẳng định ban đầu (hạt thóc ban đầu), trảiqua sự phủ định lần thứ nhất (cây lúa phủ định hạt thóc) và sự phủ địnhlần thứ hai ( những hạt thóc mới phủ định cây lúa) sự vật dường nhưquay trở lại sự khẳng định ban đầu (hạt thóc), nhưng trên cơ sở caohơn(số lượng hạt thóc nhiều hơn, chất lượng hạt thóc cũng sẽ thay đổi,song khó nhận thấy ngay).Sơ đồ cụ thể: Khẳng định (hạt thóc) - phủ định lần 1 ( cây lúa) - phủ địnhlần 2 (hạt thóc).Sự phát triển biện chứng thông qua những lần phủ định biện chứngnhư trên là sự thống nhất hữu cơ giữa lọc bỏ, bảo tồn và bổ sung thêmnhững nhân tố tích cực mới. Do vậy, thông qua những lần phủ địnhbiện chứng của bản thân, sự vật sẽ ngày càng phát triển.Quy luật phủ định của phủ định biểu hiện sự phát triển của sự vật là domâu thuẫn trong bản thân sự vật quyết định. Mỗi lần phủ định là kếtquả đấu tranh và chuyển hoá giữa các mặt đối lập trong bản thân sựvật- giữa mặt khẳng định và mặt phủ định. Sự phủ định lần thứ nhấtdiễn ra làm cho sự vật cũ chuyển thành cái đối lập với mình. Sự phủđịnh lần thứ hai được thực hiện dẫn tới sự vật mới ra đời. Sự vật nàyđối lập với cái đựợc sinh ra ở lần phủ định thứ nhất. Nó được bổ sungnhiều nhân tố mới. Như vậy, sau hai lần phủ định sự vật dường nhưquay trở lại cái cũ, nhưng trên cơ sở mới cao hơn là đặc điểm quantrọng nhất của sự phát triển biện chứng thông qua phủ định của phủđịnh.Phủ định của phủ định làm xuất hiện sự vật mới là kết quả của sự tổnghợp tất cả nhân tố tích cực đã có và đã phát triển trong cái khẳng địnhban đầu và trong những làn phủ định tiếp theo. Do vậy, sự vật mới vớitư cách là kết quả của phủ định của phủ định có nội dung hoàn thiệnhơn, phong phú hơn, có cái khẳng định ban đầu và kết quả của sự phủđịnh lần thứ nhất.Kết quả của sự phủ định của phủ định là điểm kết thúc của một chu kỳphát triển và cũng là điểm khởi đầu cho kỳ phát triển tiếp theo. Sự vậtlại tiếp tục biện chứng chính mình để phát triển. Cứ như vậy sự vật mớingày càng mới hơn.Quy luật phủ định của phủ định khái quát xu hướng tất yếu tiến lên củasự vật- xu hướng phát triển. Song sự phát triển đó không phải diễn ratheo đường thẳng, mà theo đường “ xoáy ốc”.Sự phát triển theo đường “xoáy ốc” là sự biểu thị rõ ràng, đầy đủ cácđặc trưng của quá trình phát triển biện chứng của sự vật: tính kế thừa,tính lặp lại, tính tiến lên. Mỗi vòng của đường “xoáy ốc” dường như thểhiện sự lặp lại nhưng cao hơn, thể hiện trình độ cao hơn của sự pháttriển. Tính vô tận của sự phát triển từ thấp đến cao được thể hiện ở sựnối tiếp từ dưới lên của các vòng trong đường “xoáy ốc”.Nghiên cứu quá trình phát triển của sự vật theo quy luật phủ định củaphủ định chúng ta không được hiểu một cách máy móc là mọi sự vậttrong thế giới hiện thực đều phải trải qua hai lần phủ định phủ địnhmới hoàn thành một chu kỳ nhất định của chúng. Trong hiện thực, mộtchu kỳ phát triển của sự vật cụ thể có thể bao gồm số lượng các lần phủđịnh nhiều hơn hai. Có sự vật trải qua hai lần phủ định, có sự vật trảiqua ba, bốn, năm lần phủ định … mới hoàn thành một chu kỳ pháttriển. Điều đó phụ thuộc vào từng sự vật cụ thể. Chẳng hạn:Vòng đời của con tằm: trứng - tằm - nhộng - ngài - trứng. Ở đây vòngđời của tằm trải qua bốn lần phủ định.Các nguyên tố hoá học trong bản Hệ thống tuần hoàn do Menđêlêépthể hiện khá rõ điều khái quát nêu trên. Các nguyên tố hoá học phải trảiqua rất nhiều lần phủ định mới hoàn thành chu kỳ phát triển của chúng.Từ sự phân tích đã được nêu ra ở trên, chúng ta khái quát về nội dungcơ bản của quy luật phủ định của phủ định như sau:Quy luật phủ định của phủ định nêu lên mối liên hệ, sự kế thừa giữa cáikhẳng định và cái phủ định, nhờ đó phủ định biện chứng là điều kiệnc ...