Triết học về nho giáo và ảnh hưởng ở Việt Nam - 3

Sang Tống nho, hai chữ nhân nghĩa càng bị trìu tượng hoá. Các nhà Tống nho căn cứ vào thu yết “thiện nhân hợp nhất” khoác cho hai chữ “nhân n ghĩa” một m àu sắc thần lá siêu hình. Trời có “lý” n gười có “tính” bẩm thụ ở trời. Đức của trời có 4 điều: ngu yên, hạnh, lợi, trinh; đức củ a người có nhân, nghĩa, lễ trí. Bốn đức của người tương cảm với 4 đức của trời.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Triết học về nho giáo và ảnh hưởng ở Việt Nam - 3g iáo phong ki ến. Sang Tống nho, hai chữ nhân nghĩa c àng b ị tr ìut ư ợng hoá. Các nh à T ống nho căn cứ v ào thu yết “thiện nhân h ợpn h ất” khoác cho hai chữ “nhân n ghĩa” một m àu s ắc thần lá si êuh ình. Tr ời có “lý” n g ư ời có “tính” bẩm thụ ở trời. Đức của trời có4 đ i ều: ngu yên, h ạnh, lợi, trinh; đức củ a ng ư ời có nhân, nghĩa, lễt rí. B ốn đức của ng ư ời t ương c ảm với 4 đức của trời.H ệ t h ống hoá lại một cách tóm tắt hai chữ “nhân nghĩa” ở một sốt h ời điểm phát triển của Nho giáo nh ư trên, ta có th ể kết luận haic h ữ “nhân nghĩa” của Nho giáo l à khái ni ệm thuộc phạm tr ù đ ạol ý, n ội d ung từng thời kỳ có th êm b ớt những căn bản vẫn l à nh ữngl ễ g iáo phong ki ến không ngo ài m ục đích d u y nh ất l à ràng bu ộcc on ngư ời v ào khuôn kh ổ pháp lý Nho giáo phục vụ qu yền lợi củag iai c ấp phong kiến. Trong quá tr ình phát tri ển c àng ngày nóc àng b ị trừu t ư ợng hoá tr ên quan đi ểm si êu hình.T u y nhiên quan ni ệm đ ạo đức của Nho giáo quả l à có r ất nhiềuđ i ểm tích cực. Một trong những đặc điểm đó l à đ ặt r õ v ấn đền gư ời quân tử, tức l à ngư ời l•nh đạo chính trị phải có đạo đức caoc ả; d ù ngu yên t ắc ấ y không đ ư ợc thực hiện trong thực tế nó vẫn l àm ột điểm l àm ch ỗ dựa ch o nh ững sĩ phu đấu tranh. Nho giáo đ• tạor a cho k ẻ sĩ một tinh thần trách nhiệm cao cả với x• hội. Tru yềnt h ống hiếu học, tru yền thống khí tiết c ủa kẻ sĩ kh ông thể bảo l à dis ản của Nho giáo ch ỉ có ti êu c ực.P h ần IIả nh h ư ởng của Nho giáo tới đời sống v ăn hoá Vi ệt NamI . Quá trình du nh ập của Nho học v ào Vi ệt Nam.T i ếp thu một học thu yết từ b ên ngoài đ ể l àm lý lu ận h ư ớng dẫn t ưd u y và hành đ ộng cho dân tộc m ình là m ột chân lý phổ biến, l àm ột sự thực khách quan của các th ời đại, của các dân tộc.T h ực tế n ày có căn c ứ vững chắc tron g sự phát triển. Đó l à s ự phátt ri ển kh ông đồng đều của các dân tộc qua khôn g gian v à th ời gian.ở c ùng m ột thời đại, ta th ư ờn g thâý ở một v ùng này, có m ột dânt ộc hoặc một v ài dân t ộc khác cao h ơn, nh anh hơn, m ạnh h ơn cácd ân t ộc khác ở xung quanh. Sự thực n ày ta có th ể t ìm th ấy ở Châuá , Châu Phi, Châu Âu, Ch âu M ỹ, ở thời x ưa c ũng nh ư th ời nay.N h ững dân tộcc ở bất cứ đâu, bất cứ thời n ào mu ốn sống, muốnn âng cao m ức sống của m ình không th ể không học tập những dânt ộc ti ên ti ế n . Ta không h ề thấ y một dân tộ c n ào c ứ chịu lạc hậu,c h ịu áp bức bóc lột ngh èo nàn đ ể chờ sự sáng tạo của ri êng mìnhk hông thèm h ọc tập những dân tộc tiến bộ h ơn m ình. Đ i ều n à yđ úng v ới khoa học tự nhi ên và k ỹ thuật cũng nh ư vưói khoa h ọc x•h ội. V ì th ế c húng ta ti ếp thu t ư tư ởng văn hoá Trung Quốc l à m ộtđ i ều tất yếu.T rong ý th ức h ệ phong kiến m à ngư ời Hán đ ưa vào nư ớc ta từ thờik ỳ Bắc thuộc, Nho giáo lâu bền nh ất v à có ả nh h ư ởn g sâu sắcn h ất. Phật giáo dần dần rút lui v ào chùa chi ền, l•o giáo cũng dầnb i ến th ành m ột thứ m ê tín d ị đoan m à các th ầ y ph ù thu ỷ d ùng làmk ế sinh nhai. T ư tư ởng trị v ì trong l ĩnh vực chính trị v à h ọc thuậts u ốt 2000 n ăm l à tư tư ởn g Nho giáo. Có nhiều ngu y ên nhân, trongđ ó có m ột ngu y ên nhân vô cùng quan tr ọn g l à s ức sống của dânt ộc. Trong ho àn c ảnh thời tr ư ớc, nhất l à t ừ khi gi ành đư ợc nền tực h ủ dân tộ c Việt Nam muốn tồn tại th ì ph ải chọn lấy m ột ý th ức hệt ích c ực, qu an tâm đến con n g ư ời đến cu ộc đời, đến x• hội, đếnv ận mệnh dân tộ c. Nho giáo có nhiều hạn chế nh ưng trong 3 ýt h ức hệ phong kiến th ì ph ải nói Nho giáo có nhiều nhân tố tích cựcn h ất. Do đó cha ôn g ta đ• chọn lấy Nho giáo.C húng ta đ• bi ết, lúc đ ầu Nho giáo đ ư ợc đ ưa vào Vi ệt Nam trongt rư ờng hợp không hay ho g ì. Nó b ị bọn xâm l ư ợc đặt l ên nhân dânt a v ới ý định gây c ảnh “đồng văn” để dễ “đồng hoá”. Nh ưng khi đ •l àm quen v ới đạo Nho, chắc rằng nh ân dân ta thời đó thấ y nó đápứ ng đ ư ợc nhiều vấn đề m à đ ời sống đ ặt ra, n ên khi giành đư ợc độcl ập, nhân dân ta nói lấ y nó l àm n ền tảng lý luận đ ể chỉ đạo t ư du yv à hành đ ộng c ủa m ình. Th ế l à t ừ chỗ bị ép học nó, nhân dân ta đ•t ự ngu yện học nó v à ngày m ột phổ biến nó một cách rộn g r•i. V ìt h ế những ng ư ời Việt Nam đầu ti ên đư ợc giữ những ch ức vụ quant r ọng d ư ới thời Bắc thuộ c nh ư L ý Ti ến, Lý Cầm - l àm thái thú, th ứs ứ - đ ều l à n h ững ng ư ời học thông kinh tru yện, xuất thân từ khoab ảng. Nga y khi Ngô Qu yền đánh bại quân Nam Hán, gi ành đư ợcđ ộc lập đ• xây dựng thể chế quốc gia, đặc các ngh i lễ phẩm phục,c h ịu ảnh h ư ởng sâu sắc của Nho giáo, tức l à tinh th ần tôn ti đẳngc ấp. Các tri ều đại đầu ti ên khi niên hi ệu, tôn hiệu cũng đ• th ể hiệns ự tin t ư ởng m àu s ắc l à lý thu y ết m ệnh trời nh ư “ ứng thi ên”,“ thu ận thi ên” “Ph ụng thi ên”. Ph ần “Chiếu dời đô” của nh à Lý tu yđ o ạn c òn l ại với chúng ta rất ngắn, cũng đ ư ợm m ùi Nho g ...