Triết học về nho giáo và ảnh hưởng ở Việt Nam - 4

Đồng thời Nho giáo đem lại một b ước tiến khá căn bản trong lĩnh vực văn hoá tinh thần của xã hộ i phong kiến n ước ta từ thế kỷ XV, trước h ết nó làm cho nền giáo dụ c phát triển hết sức mạnh m ẽ nhất là dưới triều Lê Thánh Tông. Nền giáo dục ấ y cùng với chế độ thi cử đã đ ào tạo ra m ột đội ngũ tri thức đông đảo ch ưa từng thâý trong lịch sửd chế độ phong kiến Việt Nam . Do đó khoa học...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Triết học về nho giáo và ảnh hưởng ở Việt Nam - 4l àm cho s ản xuất nông nghiệp v à trao đ ổi h àng hoá đư ợc đẩy m ạnhh ơn tr ư ớc.Đ ồng thời Nho giáo đem lại một b ư ớc tiến khá căn bản trong lĩnhv ực văn hoá tinh thần của x• hộ i phong kiến n ư ớc ta từ thế kỷ XV,t rư ớc h ết nó l àm cho n ền giáo dụ c phát triển hết sức mạnh m ẽ nhấtl à dư ới triều L ê Thánh Tông. N ền giáo dục ấ y c ùng v ới c h ế độ thic ử đ• đ ào t ạo ra m ột đội ngũ tri thức đông đảo ch ưa t ừng thâýt rong l ịch sửd chế độ phong kiến Việt Nam . Do đó khoa học v àv ăn h ọc nghệ thuật phát triển.H ơn n ữa sự thịnh trị của Nho giáo từ thế kỷ XV cũng l à m ột hiệnt ư ợng góp phần thúc đẩy lịc h s ử t ư tư ởng n ư ớc ta tiến l ên m ộtb ư ớc mới. L à m ột học thu yết tích cực nhập thể, nó cổ vũ v àk hu yến khích mọi ng ư ời đi sâu v ào tìm hi ểu nh ững quan hệ x• hội,n h ững vấn đề của thực tiễn chính trị, pháp luật v à đ ạo đ ức. Do đó,n h ận thức lý luận của dân tộc t a v ề các vấn đ ề ấy cũng đ ư ợc nângc ao hơn . D ựa v ào l ịch sử của Nho giáo, nh à vua và các nho s ĩ giảit hích các v ấn đề ấy có lập luận v à có lý l ẽ đầy đủ h ơn.N hưng Nho giáo Vi ệt Nam d ù có lý do đ ể tồn tại v à phát tri ển th ìc ũng vẫn gắn liền với giai cấp pho ng ki ến địa chủ trong n ư ớc v à làc ông c ụ thống trị v à tư tư ởng của giai cấp đó. M à giai c ấp địa chủđ ó t ừ thế kỷ XV trở về tr ư ớc tu y có một vai tr ò nh ất định nh ưngv ẫn l à m ột giai cấp bóc lột đối với nhân dân. V à b ất cứ một giaic ấp bóc lột n ào n gay c ả khi đ ang lên c ũng mang theo những vếtb ùn nhơ và bàn tay v ấ y máu của những ng ư ời lao động. Cho n ênN ho giáo v ới t ư cách là v ũ khí của giai cấp phong kiến Việt Namd ù cho có không ít tích c ực th ì tác d ụng tích cực đó cũng c òn r ấth ạn ch ế. Thực ra ngay ở thời k ỳ thịnh trị của nó, Nho giáo cũng đ•c ó nh ững mặt ti êu c ực nghi êm tr ọng v à ch ứa đựng khả năng su yy ếu sau n ày c ủa nó.N ho giáo ở V iệt Nam khi chiếm ở vị trí độc tôn th ì đ • làm cho ch ủn gh ĩa giáo điều v à b ệnh khuôn sáo phát triển mạn h trong lĩnh vựct ư tư ởn g và trong đ ịa hạt giáo dục khoa họ c. Các quan lại, sĩ phu,đ ều lấ y thánh kinh, hiền tru yện của Nho giáo l àm khuôn vàngt hư ớc n gọc cho mọi ng ư ời su y nghĩ v à hành đ ộng của m ình, l ấ yc ái x• h ội thời Nghi êu Thu ấn l àm khuôn m ẫu cho mọi t ình tr ạng x•h ội; lấ y n h ững sự tích v à đi ều phạm tron g kinh, th ư, kinh xuân thul àm tiêu chu ẩn để b ình giá m ọ i sự việc. Bện h giáo đ iều v à khuôns áo nà y đ• ăn sâu vào trong l ĩnh vực khoa học v à ngh ệ thuật nhấtl à trong văn h ọc v à s ử học khiến cho sự sáng tạo trong các lĩnhv ực n à y b ị dập v ào nh ững cái khuôn sẵn có. Đó l à m ột tật bện h đ •đ ư ợc r èn đúc ngay t ừ khi ng ư ời nho sĩ phải m ài d ũa văn ch ương đ ểt i ến v ào con đư ờng cử nghiệp.S ự thịnh trị của Nho giáo c òn khu y ến khích mọ i ng ư ời nhất l à cácp h ần tử tri thức đi sâu v ào c ải tạo “ tu t ề trị b ình” vào vi ệc họch ành, thi đ ỗ , d ương danh thiên h ạ. V ì v ậ y m à trong th ực tế, Nhog iáo đ• làm cho nh ững ng ư ời gia nhập tầng lớp Nho sĩ n à y xa r ờ is inh ho ạt kinh tế v à l ĩnh vực sản xu ất x• hội, nó chỉ biết đ ề caođ ạo t ư thân và đ ạo tự n ư ớc chứ kh ông h ề đếm xỉa đến các tri thứcv è kh oa h ọc tự nhi ên c ũng nh ư v ề các ng ành s ản xuất v à lưut hông. Tính ch ất ti êu c ực ấ y của Nho giáo c àng v ề sau c àng gâ yt ác h ại không nhỏ trong việc phát triển lực l ư ợng sản xuất của x•h ội.K hi đ• chi ếm đ ư ợc đ ịa vị thố ng tr ị tr ê n v ũ đ ài tư tư ởng, Nho giáoV i ệt Nam không tiếp tục đi sâu v ào khám ph á nh ững vấn đề bảnc h ất của đ ời sống v à c ủa vũ trụ, v ì m ối quan hệ giữa tinh thần v àt h ể xác. Nó chỉ chú trọ ng đến những quan hệ chính trị v à đ ạo đứct h ực tế. Cho n ên khi x• h ội phong kiến rối loạn, vấn đề số phận v ày êu c ầu giải phóng con n g ư ời đ ư ợc đặt ra th ì Nho giáo tr ở th ànhb ất lực. Nó không giải đáp đ ư ợc vấn đề ấy v ì nó đ • s ớm bỏ conđ ư ờng phát triển t ư du y tr ừu t ư ợng.H ơn n ữa, một khi Nho giáo chiếm vị trí độc tôn th ì l ễ ch ế của nóđ ặc biệt phát triển mạnh. Khi đó nó bắt đầu đ è n ặn g l ên con ngư ờiv à bóp ngh ẹt nếp sống giản dị, những qu an hệ x• hội trong sáng,n h ững t ình c ảm tự nhi ên và chân th ực của su y sụp c ùng v ới x• hộip hong ki ến th ì nó tr ở n ên ph ản động, cổ hủ v à l ạ c h ậu.T óm l ại b ên c ạnh những ảnh h ư ởng tích cực, Nho giáo cũng đeml ại không ít tác động ti êu c ực m à cho đ ến nay nó vẫn c òn là nhânt ố k ìm h•m s ự phát triển văn hoá tại các v ùng nông thôn Vi ệtN am .K ết luậnK hông ai ch ối c•i đ ư ợc rằng Khổn g giáo hay N ho giáo đ• th am giam ột phần v ào s ự đúc nặn cái diện mạo tin h thần dân tộc v à vào s ựt hành văn hoá dân t ộc, cho n ên chúng ta c ần thiết phải nghi ên c ứuN ho giáo đ ể xem nó ảnh h ư ởng đối việc văn hoá n ư ớc ta nh ư th ến ào.T ừ Nho giáo chu yển sang chủ nghĩa Mác q u a m ột cuộc đấu tranhc ác ...