TRIẾT VÀ SỰ CHUYỂN HÓA

Và cả hai phái đều tỏ ra siêu hình, vì đều không nhận thức được mối quan hệ vốn có giữa cái riêng và cái chung. Phép biện chứng duy vật khẳng định rằng, cả cái chung và cái riêng đều tồn tại khách quan, giữa chúng có mối quan hệ biện chứng với nhau.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TRIẾT VÀ SỰ CHUYỂN HÓA niệm cho rằng vật chất là cái tồn tại thực sự và khách quan. Và cả hai phái đều tỏ ra siêuhình, vì đều không nhận thức được mối quan hệ vốn có giữa cái riêng và cái chung. Phép biện chứng duy vật khẳng định rằng, cả cái chung và cái riêng đều tồn tại kháchquan, giữa chúng có mối quan hệ biện chứng với nhau. Điều đó thể hiện ở chỗ: Thứ nhất, cái chung chỉ tồn tại trong cái riêng, thông qua cái riêng để biểu hiện sựtồn tại của mình. Điều đó có nghĩa là cái chung thực sự tồn tại, nhưng nó chỉ tồn tại trong cái riêng, thôngqua cái riêng chứ không tồn tại biệt lập, lơ lửng ở đâu đó bên cạnh cái riêng, ngoài cái riêng.Ví dụ, không có con “động vật” chung tồn tại bên cạnh con trâu, con bò, con gà cụ thể.Trong bất cứ con trâu, con bò, con gà riêng lẻ nào cũng đều bao hàm trong nó thuộc tínhchung của động vật, đó là quá trình trao đổi chất giữa cơ thể sống và môi trường. Thứ hai, cái riêng chỉ tồn tại trong mối liên hệ dẫn tới cái chung, bất cứ cái riêngnào cũng bao hàm cái chung. Page 237 of 487 V.I.Lênin viết: “cái riêng không tồn tại như thế nào khác ngoài mối liên hệ dẫn tới cáichung”49. Điều này có nghĩa là cái riêng tồn tại độc lập, nhưng sự tồn tại độc lập đó khôngphải là hoàn toàn cô lập với cái khác. Ngược lại, bất cứ cái riêng nào cũng nằm trong mốiliên hệ dẫn tới cái chung và bất cứ cái riêng nào cũng bao hàm trong nó cái chung. Ví dụ, nềnkinh tế của mỗi quốc gia có những đặc điểm riêng phong phú là những cái riêng. Nhưng bấtcứ nền kinh tế nào cũng bị chi phối bởi các quy luật chung như quy luật quan hệ sản xuấtphải phù hợp với tính chất và trình độ phát triển của lực lượng sản xuất, quy luật về mốiquan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng v.v.. Thứ ba, cái chung là một bộ phận của cái riêng, còn cái riêng là cái toàn bộ, nó khônggia nhập hết vào cái chung. Cái riêng là cái toàn bộ, phong phú hơn cái chung vì ngoài những đặc điểm, thuộc tínhchung được lặp lại ở các sự vật khác ra thì bất cứ cái riêng nào cũng còn chứa đựng nhữngcái đơn nhất, tức là những mặt, những thuộc tính v.v. chỉ có ở nó và không được lặp lại ởbất cứ một kết cấu vật chất nào khác, những đặc điểm riêng phong phú đó không gia nhập49 V.I.Lênin, Toàn tập, T. 29, tr. 318 (tiếng Nga). Page 238 of 487hết vào cái chung. Cái chung phản ánh những thuộc tính, những mối liên hệ bản chất tấtnhiên, lặp lại ở nhiều sự vật, hiện tượng riêng lẻ, những thuộc tính chung ấy chỉ là bộ phậncủa cái riêng nhưng lại sâu sắc hơn cái riêng, vì nó gắn liền với cái bản chất chung của cảmột tập hợp những cái riêng, nó quy định phương hướng tồn tại và phát triển của những cáiriêng đó. Thứ tư, cái riêng và cái chung có thể chuyển hóa lẫn nhau trong quá trình phát triểncủa sự vật thông qua sự chuyển hoá giữa cái đơn nhất, cái đặc thù,cái phổ biến. Trong hiện thực, cái mới không bao giờ xuất hiện đầy đủ ngay một lúc, ban đầu nó xuấthiện dưới dạng cái đơn nhất, cái cá biệt ở một cái riêng nhất định; về sau, theo quy luật tấtyếu, cái mới nhất định phát triển mạnh dần lên và mở rộng ra ở một số cái riêng với tư cáchlà cái đặc thù; cuối cùng, cái mới hoàn thiện và hoàn toàn chiến thắng cái cũ và trở thành cáichung - cái phổ biến. Ngược lại, cái cũ lúc đầu là cái chung, cái phổ biến, nhưng về sau cáicũ ngày càng mất dần thành cái đặc thù, rồi thành cái đơn nhất trước khi hoàn toàn mất hẳn.3. Ý nghĩa phương pháp luận Page 239 of 487 Vì cái chung chỉ tồn tại trong cái riêng, thông qua cái riêng để biểu hiện sự tồn tại củamình. Do đó, trong hoạt động thực tiễn không nên nhấn mạnh tuyệt đối hóa cái chung phủnhận cái riêng. Vì cái riêng chỉ tồn tại trong mối liên hệ dẫn tới cái chung, bất cứ cái riêng nào cũng baohàm cái chung. Do đó, trong hoạt động thực tiễn không được nhấn mạnh tuyệt đối hóa cáiriêng, phủ nhận cái chung. Để phát hiện ra cái chung, quy luật chung chúng ta phải xuất phát từ cái riêng, phải xuấtphát từ việc phân tích các sự vật, hiện tượng riêng lẻ. Cái chung sau khi đã được rút ra từ cáiriêng, khi đem áp dụng vào cái riêng lại phải căn cứ vào đặc điểm của cái riêng để làm chonó phù hợp. Cái chung là cái sâu sắc, cái bản chất chi phối cái riêng. Cái riêng là cái phong phú hơncái chung. Cho nên trong nhận thức và trong hoạt động thực tiễn phải căn cứ vào cái chungsâu sắc làm cơ sở, đồng thời chú ý đến cái riêng phong phú để bổ sung cho nó hoàn thiện. Trong những điều kiện nhất định cái đơn nhất có thể chuyển hóa thành cái chung vàngược lại. Vì vậy, trong hoạt động thực tiễn muốn xác định được đâu là cái chung đâu là cái Page 240 of 487đơn nhất p ...