Trục trái đất dịch chuyển vì động đất

Nhà nghiên cứu Richard Gross thuộc Phòng thí nghiệm phản lực của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) cho rằng, siêu động đất 8,8 độ richter tại Chile vừa qua có thể đã làm trục Trái Đất dịch chuyển 8 cm, khiến ngày ngắn đi 1,26 micro giây.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Trục trái đất dịch chuyển vì động đất Trục trái đất dịch chuyển vì động đất Nhà nghiên cứu Richard Gross thuộc Phòng thí nghiệm phản lực của Cơquan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) cho rằng, siêu động đất 8,8 độ richter tạiChile vừa qua có thể đã làm trục Trái Đất dịch chuyển 8 cm, khiến ngày ngắnđi 1,26 micro giây. Tuy nhiên, do 1 micro giây chỉ bằng 1/1 triệu giây, nên chúng ta không cầnphải điều chỉnh đồng hồ. Ngày dài 24 giờ chính là quãng thời gian để Trái Đất quaymột vòng quanh trục của nó, vì thế sự dịch chuyển của trục sẽ ảnh hưởng tới vòngquay của Trái Đất.Nguyên nhân của hiện tượng trên là do những thay đổi đột ngột về kích thước củacác mảng kiến tạo, làm tăng vận tốc xoay của trái đất.Theo ông Gross, trận động đất ở Chile đã khiến cho trục Trái Đất dịch chuyển thậmchí còn nhiều hơn thảm họa mạnh 9,1 độ richter năm 2004 ở Indonesia. Nguy ênnhân phần nào do vết nứt gây ra động đất ở Chile chạy sâu vào trong lòng đất hơnvà có góc nghiêng lớn hơn, nên làm trục Trái Đất dịch chuyển theo phương thẳngđứng nhiều hơn.NASA cho biết, trận động đất tại Indonesia khiến trục Trái Đất dịch chuyển khoảng7cm, làm cho ngày ngắn hơn 6,8 micro giây.Không chỉ động đất, từ lâu giới khoa học đã biết rằng hiệu ứng nhà kính tác độngtới độ nghiêng của trục trái đất với tốc độ di chuyển vào khoảng 10 cm/năm.Nguyên nhân là tình trạng tan băng ở Bắc Mỹ, châu Âu và châu Á khiến khối lượngcực bắc giảm dần. Sự di chuyển của nước ngọt từ những tảng băng tan cũng tácđộng tới trục trái đất.Theo tính toán của Felix Landerer, một nhà khoa học cũng làm việc tại NASA, quátrình tan băng ở đảo Greenland khiến trục trái đất tiếp tục nghiêng thêm 26 mmmỗi năm. Tốc độ đó có thể tăng đáng kể trong những năm tới.Trong nghiên cứu mới nhất, nhóm của Landerer phát hiện sự gia tăng của các loạikhí thải gây hiệu ứng nhà kính cũng làm tăng độ nghiêng của trái đất.Theo tính toán của họ, nếu lượng khí CO2 tăng gấp đôi trong khoảng thời gian từnăm 2000 tới 2100, các đại dương sẽ ấm lên và mở rộng. Khi đó nước sẽ bị đẩy vềphía các thềm lục địa nông hơn, khiến cực bắc của trục trái đất dịch chuyển xấp xỉ15 mm mỗi năm. Thiên thạch mang lại những tinh thể cứng hơn kim cương Hai loại tinh thể carbon siêu cứng mới vừa được các nhà nghiên cứutìm thấy khi họ đang khảo sát mảnh thiên thạch Haverö loại ureilite rơixuống Trái đất ở Phần Lan hồi năm 1971. Các thiên thạch ureilite luôn giàucarbon và được biết có chứa graphite và kim cương. Kim cương siêu cứng được tạo ra khi graphite trong thiên thạch phải chịuáp suất và nhiệt cường độ cao lúc đi vào khí quyển của Trái đất và lao vào mặt đất.Các lớp graphite sẽ nóng lên và đủ xung đột để hình thành nên những liên kết giữachúng, theo kiểu rất giống với cách con người sản xuất kim cương nhân tạo. Những tinh thể carbon mới tìm được quá nhỏ để kiểm tra độ cứng chínhxác nhưng được biết chúng cứng hơn kim cương bình thường vì các nhà nghiêncứu tìm ra chúng bằng cách sử dụng một hột kim cương để đánh bóngmiếng thiên thạch. Các tinh thể đã nâng lên chừng 10 µm trên bề mặt đánh bóng,nghĩa là chúng cứng hơn hột kim cương dùng để đánh bóng. Các nhà nghiên cứu đãxem tinh thể carbon kháng lại kim cương đánh bóng theo một hướng trước đó, nhưng tinh thểmới không bị ảnh hưởng gì khi bị đánh bóng theo mỗi hướng. Sau đó, các nhànghiên cứu đã sử dụng phối hợp các thiết bị khoáng vật học, gồm kính hiển vi,quang phổ kế và tia X tán sắc năng lượng, cùng nhiều thiết bị khác, để nghiên cứucấu trúc của các tinh thể trên. Điều này cho phép họ nhận ra chúng làđại diệncho hai dạng thù hình carbon mới hay các thù hình tinh thể kim cương. Một tinh thể là dạng thù hình carbon rhombohedral siêu cứng tương tự nhưkim cương, còn tinh thể kia là kim cương 21R thuộc dạng kim cương siêu cứng. Sựtồn tại của kim cương siêu cứng đã được dự đoán trước cách nay hàng thập kỉ,nhưng chúng chưa từng được tìm thấy trước đây trong tự nhiên. Dạng kimcương mới lạ trên gồm những lớp graphite hợp nhất giống như kim cương nhântạo. Giáo sư Tristan Ferroir, lãnh đạo đội nghiên cứu tại trườngĐại học Lyon ở Pháp, nói khám phá trên là bất ngờ, nhưng họ đã nghĩ tới việckhảo sát miếng thiên thạch trên sẽ “dẫn tới những kết quả mới về hệ carbon”. Giáo sư Ferroir nói hiện nay không có cách nào so sánh cấu trúc củanhững tinh thể mới với boron nitride và lonsdaleite, những chất kim cương siêucứng sản xuất bằng nhân tạo, nhưng kết quả trên giúp các nhà khoa học có được sựhiểu biết tốt hơnvề các dạng thù hình carbon và mang lại cho họ những chất liệuđể nghiên cứu và có lẽ để tổng hợp nữa. Chúng còn thể hiện hệ carbon phức tạphơn so với trước đây người ta ...