Truyện nhân vật thông minh láu lỉnh trong văn học dân gian Đông Á (trường hợp Trạng Quỳnh của Việt Nam và Kim Sondal của Triều Tiên)

Trên thế giới nhiều quốc gia có những truyện kể về người thông minh nghịch ngợm trong nhiều hoàn cảnh, nhiều môi trường sống khác nhau. Nhân vật có thể khác nhau về địa vị, thời đại, hoàn cảnh, trình độ nhưng đều giống nhau về sự thông minh, tài trí, có thể đặt ra nhiều cái bẫy để đối tượng là những kẻ giàu có,... Bài viết chỉ ra sự tương đồng và khác biệt giữa truyện Trạng Quỳnh (Việt Nam) và truyện Kim Sondal (Triều Tiên) và bước đầu có những lý giải về sự tương phản của hai chuỗi truyện này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Truyện nhân vật thông minh láu lỉnh trong văn học dân gian Đông Á (trường hợp Trạng Quỳnh của Việt Nam và Kim Sondal của Triều Tiên)TAÏP CHÍ KHOA HOÏC XAÕ HOÄI SOÁ 4(176)-2013 31VAÊN HOÏC - NGOÂN NGÖÕ HOÏC - NGHIEÂN CÖÙU VAÊN HOÙA - NGHEÄ THUAÄT TRUYỆN NHÂN VẬT THÔNG MINH LÁU LỈNH TRONG VĂN HỌC DÂN GIAN ĐÔNG Á (TRƯỜNG HỢP TRẠNG QUỲNH CỦA VIỆT NAM VÀ KIM SONDAL CỦA TRIỀU TIÊN) NGUYỄN NGỌC CHIẾNTÓM TẮT kể về những nhân vật thông minh. TuyTrên thế giới nhiều quốc gia có những nhiên, trong bài viết này, chúng tôi chỉtruyện kể về người thông minh nghịch nghiên cứu so sánh hai trường hợp cụ thểngợm trong nhiều hoàn cảnh, nhiều môi là Trạng Quỳnh của Việt Nam và Kimtrường sống khác nhau. Nhân vật có thể Sondal của Triều Tiên.khác nhau về địa vị, thời đại, hoàn cảnh, 1. SỰ TƯƠNG ĐỒNG VỀ KẾT CẤUtrình độ nhưng đều giống nhau về sự TRUYỆNthông minh, tài trí, có thể đặt ra nhiều cái Truyện Trạng Quỳnh của Việt Nam và Kimbẫy để đối tượng là những kẻ giàu có, Sondal của Triều Tiên đều có kết cấuquyền thế nhưng bất tài, kiêu ngạo phải chuỗi. Một chuỗi truyện bao gồm nhiều tiểungậm ngùi nhận lấy phần thất bại trong truyện ghép lại tạo thành một tập hợptiếng cười chế giễu của người đời. Họ truyện xoay quanh một nhân vật chính. Mỗichính là ước mơ về trí tuệ dân gian với tài tiểu truyện lại là một tác phẩm trọn vẹn vàphán đoán, sáng tạo và dũng cảm. Trong kết cấu từng tiểu truyện lại mang tính độcnhiều trường hợp họ là cán cân công lý lập tương đối. Kết cấu của từng đơn vị,mang lại công bằng và quyền lợi cho từng thành tố trong tổng thể kết cấu củanhững người không có địa vị trong xã hội. chuỗi đã góp phần khu biệt kiểu truyện vớiBài viết chỉ ra sự tương đồng và khác biệt nhiều thể loại tự sự dân gian khác.giữa truyện Trạng Quỳnh (Việt Nam) và Sự liên kết các tiểu truyện thành một chuỗitruyện Kim Sondal (Triều Tiên) và bước truyện xoay quanh một nhân vật chính làđầu có những lý giải về sự tương phản của phổ biến với tất cả các kiểu truyện này. Haihai chuỗi truyện này. chuỗi truyện đều bao gồm nhiều tiểu truyện dài ngắn khác nhau. Nếu chỉ ngheCác nước Đông Á, trong đó có Việt Nam một tiểu truyện thì nhân vật chính ấy cũngvà Triều Tiên, đã sản sinh ra nhiều truyện chỉ là một nhân vật thông minh bình thường như nhiều nhân vật thông minhNguyễn Ngọc Chiến. Thạc sĩ. Trường Đại học khác xuất hiện trong các thể loại khác củaBình Dương. văn học dân gian. Sự tái xuất hiện của32 NGUYỄN NGỌC CHIẾN – TRUYỆN NHÂN VẬT THÔNG MINH…nhân vật Trạng Quỳnh và Kim Sondal nhiều tiểu truyện làm nên chất kết dính.trong nhiều tiểu truyện có nội dung khác Nếu thay nhân vật này trong các tiểunhau là một sự độc đáo, mang lại cho truyện bằng các nhân vật khác thì chuỗingười đọc và người nghe những xúc cảm truyện bị phá vỡ, các tiểu truyện lập tức trởmới, những niềm vui chiến thắng liên tục thành những truyện cười đơn. Nhưng nếucủa trí tuệ con người. giữ lại tên gọi của nhân vật, mỗi tiểu truyệnKết cấu theo lối liên hoàn không chỉ làm mang tính độc lập tương đối để có thể kểcho câu truyện có thể kéo dài, nội dung một cách riêng rẽ. Dù tách riêng để kể, tiểucâu truyện và phạm vi đề cập rộng rãi hơn truyện này vẫn khiến người nghe liênmà còn thích hợp cho việc nghe và kể kiểu tưởng đến tiểu truyện kia của hệ thống, “…truyện này. Vào lúc trà dư tửu hậu, lúc về mặt kết cấu, chất kết dính này lại khôngnghỉ tay sau thời gian lao động vất vả, cực chặt chẽ, tách ra, những mẩu chuyện ấynhọc, không thể kể cùng một lúc hết toàn vẫn là những đơn vị tác phẩm độc lập, tồnbộ một chuỗi truyện, người kể có thể kể tại được cả nội dung lẫn hình thức”theo trí nhớ, theo sự yêu thích… Có thể (Nguyễn Chí Bền). Người đọc, người nghengười ta chỉ kể một vài tiểu truyện nhưng vẫn hiểu tiểu truyện một cách trọn vẹn. Tạingười nghe vẫn hài lòng. sao lại có đặc điểm này? Trước hết hãySự liên kết các tiểu truyện thành một hệ cho kiểu truyện này đứng cạnh một vài thểthống không phải là đặ ...