"Từ điển danh nhân thế giới" không chỉ đơn thuần giới thiệu thân thế, sự nghiệp của các con người phi thường ấy mà còn cố gắng khai thác tính muôn màu, muôn vẻ của các tấm gương sống ấy, trong đời thường cũng như trong sự nghiệp, nhằm giúp giới trẻ noi gương, học tập. Từ điển rất cần cho các người dạy khi giảng dạy các kiến thức liên quan đến tác giả của các phát minh và tác phẩm đó, giờ học thêm lôi cuốn hấp dẫn và còn làm cho người học hiểu sâu và nhớ lâu kiến thức được giảng dạy.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Từ điển danh nhân thế giới - NXB Giáo dụcNGUYEN vAN KHANG (Chu bien)· DO ANH ,,?TUDIENDANH NHAN THE GIOI KY THU~TPHAN KHOA HQC TV NHIEN vA(Dung cho nhatntdng) NHA XUAT BAN G1Ao ouc - NAM 2003 LCUNOlf>AU Toan b¢ nen van mink nhdn loai diu co Sf! dong gop khong nho cila tritu¢ cac danh nhan, tit the h¢ nay den the h¢ khac, k€ tit bon, ndm tram ndmtruac Cong nguyen den nay. Noi dung sacn gido khoa trong cdc truang h9C noi chung, tit phd thongcho den cao ddng va dai h9C, tuy tung mon, ding dlu duac bien soan duatren cdc thanh. tuu do cila cdc nha bdc h9C. D€ lam nen cdc sang tao tit nho den lan, tit cdc phdt mink den cdc tdc aphdm, cdc danh nhan truac htt phdi h9C hanb c¢t I,!C truang h9C, a thuctien. Khong it nguai con phdi trdi qua mot tudi tho vo cung kho khan, diiythit thdch: ho hoac coi cut, hoac gia cdnh qua ngheo khd, cling cue. M¢t socon giJpphdi cdc nghich cdnh khong de dang gi vuat qua duac. Tuy the: ho deu giong nhau a ch6: cung co mot nghi luc phi thuang, mot ychi sdt da va mot nang luc h9C tap, lam viec sieu pham. H9 khong chi huydong eua cdi, sue luc cua ban than dd danh, ma con loi keo cd v ABEN (NIELS HENRICH ABEL) (1802-1829) NHA roAN HQC NGUOI NA UY I. CUQC Din Ong sinh ngay 5/8/1802 tai dao Finnoy, Na Uy. Ngay tu khi 16 tudi, Aben da co kha nang tunghien CUll cac tac pham eua nhiing b~c thay vEtoan hQC nhu Niuton, Ole, Lagranggic, Ong m6 coi cha khi moi 18 tu6i va da phai di dayh9C de co tien nuoi song gia dlnh trong canh tungban. Khi 19 tu6i, ong da nghien CUll cac cong trinhcua Gaoxo VE so hoc va sau do di sau vao phuongtrinh dai so b~c 5. Nam 23 tudi, ong sang Dire va Phap tiep tuc nghien CUll va da lap gia dlnh. C6rat nhieu cong trlnh toan hoc cua ong h6i d6 chua dtroc str quan tarn dung mire ciiacac dai gia nhu Logiangdro, Cosi, Ong mat ngay 6/4/1829 khi moi c6 27 tuoi. Sau khi ong mat, ngiroi ta moithong bao la ong duoc nhan chirc giao sir toan d Dai hQC Beclinva nam 19300ngdtroc tang Giai toan hQC 16n cua Vien Han lam Khoa hoc Phap. su NGHI~P II. Ong da co nhieu cong hien quan trong d6i voi sir phat trien cua toan hoc: - Dil cluing minh rang phuong trinh dai so t6ng quat bac n 2: 5 khong tM giaidiroc bang can tlnrc. 5 - Dil sang l~p ra if thuyet cac ham s6 elliptic. - Dil co nhieu dong gop ve if thuyet chuoi. - Dil nghien ciru tich phan cua cac ham s6 dai s6 khong co nguyen ham la hamso cap va ddn d~l1 cac ham sieu viet moi, mQt cong trinh rna sau nay Hecmitdanh gia la mot cong trlnh 160 ve giai tich toan hoc dii neu de tai cho cac the h¢den 500 nam sau. AilE (CLEMENT ADER) (1841 -1925) CHA DE ellA NGANH HANG KHc>NG I. cuoc Din Ong sinh tai Muret, vung tlnrong hru sang Garonmroc Phap. T6t nghiep ki su cftu duong, la nghe codia V! hie bay gio, nhung ong khong ham thich nghenay rna rna mong khong chi bang long vci tau thuyboi dum mroc, xe co chay tren .bo rna con phai comay bay bay tren khong, D~ thirnghiem che tao ra may bay, can phai conhieu tien. Do do, sifu tay nghe vimg Yang, ong dilche tao nhieu loai dung cu dien hai ra tien thoi tiynhu: may ghi Am, may dien thoai, may tang am chocac rap hat. Nho tM ong giau co rtit nhanh. su NGHI~P II. Khi co mot gia san d6 sQ roi, ong moi Mt dau di sau vao sg nghiep rna ong uathich. Ong dil dung het tam trf, thoi gio va tien bac vao hang tram thi nghiem cuekl ton kern de cuoi cung che tao duoc mot mo hinh may bay dAu tien co the c~tcanh roo khoi mat rlAt va bay tren khong, Hecmit (Charles Hermite, 1822-1901): nguoi dau tien de cap d€n phep giai phuong trlnh dai s6(I) vebac 5 va c6 nhieu cong trlnh khong gian vecto,6 T he r6i ngay 14/10/1897 viec gl den se den. Tai cao nguyen Salory ganVecxay, mot sl,I kien danh dau su ra dOi cua nganh hang khong dii xay ra: Chiecmay bay dau tien chay bang dong co hoi mroc do ong che tao da: cat canh va bayduoc 300m. V 6i phat minh cue kl quan trong nay, ong da bien diroc uoc mo suot dai cuaminh thanh s(r that va duQc itch Slr nganh hang khong ghi cong trang cua ong nhunguai da: khai sinh ra nganh hang khong the gioi. Ong mat tai Tuludo nam 1925trong su ton vinh va tri An cua nuoc Phap va nhan loai VI dii co cong phat minh ramot phuong tien giao thongkl dieu va sau do rat phat trien. AMPE (ANDRE MARIE AMPERE) (1775 . 1836) NHA V~l Li, NHA loAN HOC vi t>~1 NGUOI PHAp I. CUOCDOI Ampe sinh ngay 20/01/1775 trong mot gia dinhbuon to lua kha gia (j thanh pho Lyon mroc Phap. ChaAmpe muon con trai minh sau nay se ke nghiepquan 11 tai san cua gia dinh, nhirng Ampe khongquan tam toi viec buon ban va cling khong co y dinhnoi nghiep chao Ngay tit nho, Ampe rat say me hoctoano Cau thuong tl,I hoc nhieu hon .la di den tnrong.M~ cua Ampe mua cho cau rat nhieu do choi thii vinhung suet ngay cau be chi mai me Him toan voinhtrng vien soi, Ampe rat ham doc sach. Nam len 4 tuoi, cau dii tl,Ihoc d~ dQC va viet duoc tieng Phap mot each thong thao. Len 8 tudi, cau bllt daudoc nhtmg trang sach dau tien cua bQ Bach khoa toan thu cung tat cii so sachco trong nha. Dieu d~c biet la doc den dau, cau nho ki den do, khong quen hoac bosot mot chi tiet nao du la nho nhat. 7 A mpe ciing dii tv hQC thanh cong tieng Latinh de c6 the doc duoc sach cuanhieu nha toan hoccac mroc nOi tieng hie do. Ca ...