Tự giúp mình giảm nguy cơ thoái hóa khớp

Tự giúp mình giảm nguy cơ thoái hóa khớpNhiều người lầm tưởng rằng những bước chân nặng nề khó nhọc, sự mỏi nhức của các khớp chỉ diễn ra ở tuổi già nhưng thực tế quá trình thoái hóa khớp diễn ra ngay cả khi chúng ta đang còn trẻ. Mặc dù các yếu tố di truyền và lão hoá không thể điều chỉnh được nhưng chúng ta vẫn có thể giảm nguy cơ thoái hóa khớp nếu có tác động tích cực vào các yếu tố cơ học, dinh dưỡng, lối sống... Chất lượng cuộc sống bị giảm sút...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tự giúp mình giảm nguy cơ thoái hóa khớp Tự giúp mình giảm nguy cơ thoái hóa khớp Nhiều người lầm tưởng rằng những bước chân nặng nề khó nhọc, sựmỏi nhức của các khớp chỉ diễn ra ở tuổi già nhưng thực tế quá trình thoáihóa khớp diễn ra ngay cả khi chúng ta đang còn trẻ. Mặc dù các yếu tố ditruyền và lão hoá không thể điều chỉnh được nhưng chúng ta vẫn có thể giảmnguy cơ thoái hóa khớp nếu có tác động tích cực vào các yếu tố cơ học, dinhdưỡng, lối sống... Chất lượng cuộc sống bị giảm sút khi khớp bị đau Thoái hoá khớp là hậu quả của mất cân bằng giữa quá trình tổng hợp vàthoái giáng tổ chức sụn khớp: quá trình thoái giáng sụn tăng lên trong khi quátrình tổng hợp sụn giảm sút; làm thay đổi hình thái, sinh hoá, phân tử và cơ sinhhọc của tế bào và chất cơ bản của sụn dẫn đến hiện tượng sụn khớp bị nhuyễn hoá,nứt, loét và mỏng dần, xơ hoá xương dưới sụn, tạo gai xương và hốc xương dướisụn. Bệnh tiến triển thầm lặng, không có biểu hiện gì cho đến một mức độ tổnthương nhất định của sụn khớp mới gây nên các triệu chứng trên lâm sàng như đaukhớp, cứng khớp, tràn dịch ổ khớp, biến dạng khớp, dính khớp, teo cơ quanhkhớp, gây khó khăn trong lao động, sinh hoạt, giảm chất lượng cuộc sống, thậmchí là tàn tật. Các khớp hay bị thoái hoá là những khớp phải chịu sức nặng của cơthể (các khớp tải trọng) như khớp gối, khớp háng, khớp cột sống... Truy tìm nguyên nhân Nguyên nhân thực sự của bệnh thoái hóa khớp vẫn chưa được hiểu biết đầyđủ. Tuy nguyên nhân của bệnh chưa biết rõ nhưng người ta đã biết được một sốyếu tố nguy cơ cơ bản gây nên bệnh thoái hóa khớp, đó là: - Yếu tố di truyền: thoái hoá khớp cũng như nhiều bệnh khác chịu chi phốirất lớn của di truyền, có những chủng tộc người có tỷ lệ thoái hoá khớp cao hơncác chủng tộc khác. - Lão hoá: Các tế bào sụn với thời gian lâu dần sẽ giảm khả năng tổng hợpcác chất tạo nên sợi colagen và chất cơ bản của sụn làm cho chất lượng của sụn,tính đàn hồi, tính chịu lực bị giảm sút. Nói cách khác thoái hóa khớp là hậu quảcủa quá trình lão hoá của sụn khớp, do đó tần số mắc bệnh tăng dần theo tuổi. Vớituổi thọ trung bình ngày càng cao đồng nghĩa với số bệnh nhân bị bệnh thoái khớpngày càng nhiều. - Yếu tố cơ học: các vi chấn thương tích tụ lại nhiều lần (hiện tượng quátải) là yếu tố quan trọng thúc đẩy quá trình thoái hoá tăng nhanh. Hiện tượng quátải hay gặp trong trường hợp tư thế làm việc không hợp lý; tăng cân quá mức dobéo phì, do nghề nghiệp đặc biệt là các chấn thương thể thao như khớp bàn tay,khớp vai của các võ sĩ quyền anh; khớp khuỷu tay của công nhân vận hành búamáy, khoan cắt bê tông; khớp gối của vận động viên bóng rổ hoặc cử tạ, khớp cổchân của diễn viên balê, vận động viên bóng đá; đĩa đệm cột sống của vận độngviên cử tạ; thợ mỏ than, người đội đá, cát, đất... - Yếu tố dinh dưỡng: thừa cân, béo phì gây quá tải nên sụn khớp, ăn uốngthiếu chất dinh dưỡng, thiếu chất khoáng (mangan, zinc), một số vitamin làm ảnhhưởng đến chất lượng của sụn khớp. - Các dị dạng bẩm sinh và rối loạn phát triển như loạn sản sụn; trật khớpháng bẩm sinh, biến dạng kiểu chân chữ X, chữ O; gù vẹo cột sống gây ra donhững rối loạn làm thay đổi đặc tính của sụn và làm hư hại bề mặt khớp. Có thể trì hoãn quá trình thoái hóa khớp? Vì chưa biết rõ nguyên nhân của bệnh và bệnh diễn tiến âm thầm khôngtriệu chứng một thời gian dài trước khi bộc lộ đầy đủ trên lâm sàng nên phòngbệnh là tác động vào các yếu tố nguy cơ đã phân tích ở trên càng sớm càng tốt.Mục đích là làm chậm quá trình hủy hoại khớp, nhất là ngăn sự thoái hóa sụnkhớp, duy trì khả năng vận động, cải thiện chất lượng cuộc sống. Trong các yếu tố cần điều chỉnh thì yếu tố di truyền và yếu tố lão hoá lànhững yếu tố mà chúng ta không thể điều chỉnh được. Ngược lại các yếu tố còn lại(yếu tố cơ học, dinh dưỡng, lối sống) chúng ta có thể điều chỉnh được bằng cácbiện pháp sau: Tránh cho khớp bị quá tải: tư thế làm việc hợp lý, không nên làm việc ởmột tư thế kéo dài mà nên thay đổi tư thế thường xuyên, nên kết hợp nhữngkhoảng nghỉ ngắn 5-10 phút trong khi làm việc, giữ cân nặng ở mức hợp lý, giảmcân nếu béo phì. Tập thể dục thường xuyên và vừa sức, như bơi lội, đạp xe đạp, đibộ khoảng 30- 60 phút/ngày, tập dưỡng sinh, tập các động tác tập tăng cường sứcmạnh của các cơ quanh khớp, làm giảm lực tác động trên bề mặt sụn. Phát hiện và điều trị kịp thời các chấn thương do thể thao, do nghề nghiệp,sau đó là sử dụng các biện pháp lý liệu pháp, phục hồi chức năng để đưa khớp trởvề trạng thái sinh lý bình thường, tránh diễn biến xấu dẫn đến thoái hoá khớp. Vớinhững người làm những nghề có nguy cơ thoái hoá khớp cao thì tìm kiếm các biệnpháp thích nghi với điều kiện làm việc, với nguyên tắc là tránh cho khớp ít bị quátải nhất có thể. Dinh dưỡng hợp lý: ăn uống đầy đủ và cân bằng các chất dinh dưỡng nhất ...