Từ khái niệm quy phạm pháp luật đến việc sử dụng các thuật ngữ pháp lý khác có liên quan

Nhìn từ góc độ lý luận, quy phạm pháp luật (QPPL) được xem là các quy tắc xử sự chung. Tuy nhiên, khái niệm này đang được vận dụng không thống nhất. Bài viết phân tích và tìm nguyên nhân của sự không thống nhất trên, từ đó đề xuất thay đổi cách định nghĩa QPPL nhằm tạo sự thống nhất trong việc sử dụng các thuật ngữ pháp lý.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Từ khái niệm "quy phạm pháp luật" đến việc sử dụng các thuật ngữ pháp lý khác có liên quan NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT Tûâ khaái niïåm “QUY PHAÅM PHAÁP LUÊÅT” ÀÏËN VIÏÅC SÛÃ DUÅNG CAÁC THUÊÅT NGÛÄ PHAÁP LYÁ KHAÁC COÁ LIÏN QUAN HuỳnH THị SinH Hiền* Nhìn từ góc độ lý luận, quy phạm pháp luật (QPPL) được xem là các quy tắc xử sự chung. Tuy nhiên, khái niệm này đang được vận dụng không thống nhất. Các điều, khoản của văn bản QPPL không chứa đựng quy tắc xử sự vẫn được xem là QPPL, các văn bản không chứa quy tắc xử sự chung vẫn được coi là văn bản QPPL, áp dụng các quy tắc xử phạt hoặc thậm chí các khái niệm pháp lý vẫn được hiểu là vận dụng QPPL vào trường hợp cụ thể... Bài viết phân tích và tìm nguyên nhân của sự không thống nhất trên, từ đó đề xuất thay đổi cách định nghĩa QPPL nhằm tạo sự thống nhất trong việc sử dụng các thuật ngữ pháp lý.1. Khái niệm quy phạm pháp luật chính nhất định, do cơ quan nhà nước, Được xem là tế bào của pháp luật, khái người có thẩm quyền quy định trong luậtniệm QPPL liên quan trực tiếp đến việc xây này ban hành và được Nhà nước đảm bảodựng và sử dụng các thuật ngữ pháp lý khác thực hiện1. Dù có ý kiến cho là đang chứanhư hệ thống pháp luật, ngành luật, văn bản đựng nhiều điều kiện không cần thiết, địnhQPPL, áp dụng pháp luật và giải thích pháp nghĩa trên đã khẳng định đặc điểm nổi bậtluật… Tuy vậy, khi xây dựng những thuật ngữ của QPPL là quy tắc xử sự chung do cơpháp lý trên, các nhà khoa học luật dường như quan nhà nước hoặc người có thẩm quyềnđã xa rời nội dung khái niệm QPPL. ban hành. Bên cạnh đó, theo Giáo trình lý Ở nước ta, khái niệm QPPL lần đầu tiên luận của Trường Đại học Luật Hà Nội thìđược định nghĩa chính thức tại Điều 3 Luật QPPL là “quy tắc xử sự chung do Nhà nướcBan hành văn bản QPPL năm 2015 như sau: ban hành và bảo đảm thực hiện để điềuQPPL là quy tắc xử sự chung, có hiệu lực chỉnh các quan hệ xã hội theo những địnhbắt buộc chung, được áp dụng lặp đi lặp lại hướng và nhằm đạt được mục đích nhấtnhiều lần đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân định”2. Theo Phạm Hồng Thái và Đinh Văntrong phạm vi cả nước hoặc đơn vị hành Mậu thì QPPL là quy tắc hành vi, có tính bắt* ThS, Giảng viên Khoa Luật - Đại học Cần Thơ1 Khoản 1 Điều 3 Luật Ban hành văn bản QPPL năm 2015 (có hiệu lực ngày 1/7/2016).2 Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình lý luận Nhà nước và Pháp luật, Nxb. Công an Nhân dân, H., 2009, tr. 383. NGHIÏN CÛÁU Söë 23(327) T12/2016 LÊÅP PHAÁP 3 NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT buộc chung, được biểu thị bằng hình thức các quy định về quốc kỳ, quốc ca… Tuy nhất định, do Nhà nước đặt ra hoặc thừa nhiên, không ít tác giả cho rằng, các điều nhận và đảm bảo thực hiện nhằm điều chỉnh luật nêu lên định nghĩa, các nguyên tắc các quan hệ xã hội3. Dù có một số điểm khác chính trị pháp lý hay xác định tổng quát biệt nhưng các định nghĩa đều nêu bật được chung một trạng thái hiện tại của xã hội là đặc điểm quan trọng của QPPL là quy tắc xử loại QPPL chuyên môn6. Đặc trưng của loại sự, là chuẩn mực cư xử, là thước đo cho QPPL này được cho rằng, nó không đưa ra hành vi của con người. Tuy nhiên, khi xây quy tắc xử sự mang tính chất ràng buộc dựng các thuật ngữ pháp lý có liên quan đến chung, mà chỉ có tác dụng nhằm đảm bảo QPPL, thuộc tính quy tắc xử sự chung của hiệu lực của các loại QPPL khác7. Việc xem QPPL dường như bị bỏ quên. các điều luật trên là các QPPL, theo chúng 2. Một số khái niệm pháp lý có liên quan tôi là không hợp lý, vì chiếu theo định nghĩa, chúng không phải là các quy tắc xử sự, đến quy phạm pháp luật không đưa ra hành vi, cách cư xử mẫu. Các 2.1 Hệ thống pháp luật ...