Trong đời sống xã hội, con người bị ảnh hưởng bởi nền văn hóa trong đó
họ sống, nó bao gồm những giá trị, niềm tin,và những hành vi mong đợi.Cũng
như xã hội, một tổ chức cũng có một nền văn hóa riêng gọi là văn hóa tổ chức,
đó là một yếu tố rất quan trọng mà nhà quản lý cần xây dựng và duy trì để đưa
đơn vị của họ phát triển nhanh và bền vững.Các nhà nghiên cứu đều cho rằng
văn hóa tổ chức càng cao thì việc thực hiện chức năng của bộ máy quản lý
càng đầy đủ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Từ lý luận về văn hoá tổ chức suy nghĩ về việc xây dựng văn hoá trường học
1
TỪ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA TỔ CHỨC SUY NGHĨ VỀ VIỆC
XÂY DỰNG VĂN HÓA TRƯỜNG HỌC
Phạm Phúc Tuy
Khoa Sư phạm - Trường ĐH Thủ Dầu Một
Trong đời sống xã hội, con người bị ảnh hưởng bởi nền văn hóa trong đó
họ sống, nó bao gồm những giá trị, niềm tin,và những hành vi mong đợi.Cũng
như xã hội, một tổ chức cũng có một nền văn hóa riêng gọi là văn hóa tổ chức,
đó là một yếu tố rất quan trọng mà nhà quản lý cần xây dựng và duy trì để đưa
đơn vị của họ phát triển nhanh và bền vững.Các nhà nghiên cứu đều cho rằng
văn hóa tổ chức càng cao thì việc thực hiện chức năng của bộ máy quản lý
càng đầy đủ và rõ ràng hơn, uy tín của bộ máy quản lý do đó cũng được nâng
lên. Vì thế ngày nay việc xây dựng và duy trì văn hóa tổ chức là vấn đề được
quan tâm hàng đầu ở các tổ chức.
1-Khái niệm Văn hóa tổ chức và những biểu hiện của nó:
Tùy theo đối tượng tiếp cận, văn hóa tổ chức được gọi bằng một số tên
khác nhau như văn hóa quản lý, văn hóa tổ chức, văn hóa doanh nghiệp, văn
hóa chính trị - quản lý.Trong đó thuật ngữ văn hóa tổ chức được sử dụng một
cách phổ biến.Có nhiều cách định nghĩa khác nhau về văn hóa tổ chức, có thể
kể một vài quan niệm tiêu biểu:
+ Theo William Ouchi, văn hóa doanh nghiệp bao gồm một tập hợp biểu
tượng, nghi lễ và huyền thoại cho phép truyền đạt đến mọi người làm việc các
giá trị và niềm tin nội thân của xí nghiệp.Những nghi thức ấy cho phép cụ thể
hóa những cái vốn chỉ là những ý niệm trừu tượng;nền văn hóa của xí nghiệp
làm cho những ý niệm ấy sống động trong lúc có một ảnh hưởng rõ rệt đối với
những nhân viên mới.
+ Joanne Martin thì cho rằng:” Khi một cá nhân liên hệ với một tổ chức,
họ liên hệ với những chuẩn mực, những câu chuyện mà mọi người kể về
những điều đang diễn ra, những thủ tục và nguyên tắc chính thức của tổ chức,
những dạng hành vi chính thức của tổ chức, những nghi lễ, nhiệm vụ, hệ thống
trả công lao động, những biệt ngữ mà chỉ những người bên trong mới hiểu.
Những yếu tố này là một phần những cái gắn liền với văn hóa tổ chức”. Định
nghĩa trên của Martin chú trọng vào những viễn cảnh khác nhau của văn hóa
trong các tổ chức.
+ Edgar Schein- nhà nghiên cứu nổi tiếng về văn hóa tổ chức- đã đưa ra
một định nghĩa văn hóa tổ chức:” Một dạng của những giả định cơ bản - được
sáng tạo, được khám phá hoặc được phát triển bởi các nhóm khi họ học về
cách thức giải quyết những vấn đề của thích ứng với môi trường bên ngoài và
hội nhập bên trong - những giả định cơ bản này đã vận hành tốt và được quan
tâm là có giá trị và vì vậy được dạy cho những thành viên mới như những cách
thức đúng để nhận thức, suy nghĩ,và cảm giác trong quan hệ với các vấn đề”
+ Với cách tiếp cận rộng hơn, các tác giả Nguyễn Văn Đáng và Vũ Xuân
Hương đưa ra khái niệm “văn hóa chính trị - quản lý là những biểu tượng ý
tưởng bao trùm quan trọng nhất, có giá trị nhất của con người về các hiện
tượng chính trị - xã hội, các hiện tượng quản lý, điều phối và trong thực tiễn,nó
2
được thể hiện thành nguyên tắc sống, những quy tắc ứng xử chỉ đạo những
hành vi, phong cách của con người với tư cách là chủ thể của chính quyền
chính trị,của tổ chức, đơn vị nào đó”. “ Văn hóa chính trị - quản lý là sự thống
nhất biện chứng các mặt đối lập của hiện tại cùng quá khứ, tương lai nhằm tăng
cường năng lực sáng tạo của con người.”
+ Trong tác phẩm Quản lý hành chính – Lý thuyết và thực hành ( NXB.
Chính trị quốc gia Hà Nội – 2000 ), các tác giả Michel Amiel, Francis Bonnet và
Joseph Jacobs đã cho rằng văn hóa tổ chức là toàn bộ các giá trị,niềm tin,
truyền thống và thói quen có khả năng quy định hành vi của mỗi thành viên
trong tổ chức, ngày càng phong phú thêm và có thể thay đổi theo thời gian,
mang lại cho tổ chức một bản sắc riêng.
+ Trong quyển sách “ Quản trị nhân sự”, Th.S Nguyễn Hữu Thân định
nghĩa: Văn hóa của tổ chức hay bầu không khí văn hóa của công ty là một hệ
thống các giá trị, các lập luận,các niềm tin, và các chuẩn mực được chia xẻ, nó
thống nhất các thành viên của một tổ chức. Đặc tính của văn hóa trong công ty /
tổ chức thể hiện cụ thể qua các biểu tượng, các câu chuyện, các nghi thức, và
nghi lễ.Các tổ chức thành công là các tổ chức nuôi dưỡng, khuyến khích sự
thích ứng, năng động và sáng tạo.
Qua những định nghĩa trên, chúng ta thấy rằng dù phát biểu theo những
cách khác nhau về văn hóa tổ chức nhưng nói chung các tác giả đều nhấn
mạnh những chuẩn mực và giá trị chung được biểu hiện thành những
nguyên tắc sống, những nguyên tắc ứng xử có tác dụng chỉ dẫn hành vi
của cá nhân trong tổ chức. Trong thực tế, những giá trị và chuẩn mực này
thường không được truyền đạt chính thức cho những người mới tới với tư cách
là một thành viên mới của tổ chức, tuy n ...