TỪ TRÍ TUỆ NHÂN TẠO VÀ TẠO DỤNG TRI THỨC ĐẾN KHOA HỌC TRI THỨC

Bài viết tập trung trình bày những khái niệm cơ bản, tình hình phát triển, mối quan hệ của hai lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và tạo dựng tri thức, và một trong những con đường đến một lĩnh vực mới - khoa học tri thức.Trí tuệ nhân tạo là một nhánh của khoa học và công nghệ liên quan đến việc làm cho máy tính có những năng lực của trí tuệ con người, tiêu biểu như các khả năng suy nghĩ, hiểu ngôn ngữ, và biết học tập của máy....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TỪ TRÍ TUỆ NHÂN TẠO VÀ TẠO DỤNG TRI THỨC ĐẾN KHOA HỌC TRI THỨC Kỷ yếu Hội thảo ICT.rda’03 Proceedings of ICT.rda03. Hanoi Feb. 22-23, 2003 TỪ TRÍ TUỆ NHÂN TẠO VÀ TẠO DỤNG TRI THỨC ĐẾN KHOA HỌC TRI THỨC From Artificial Intelligence and Knowledge Management to Knowledge Science Hồ Tú Bảo Abstract This paper summaries the talk at the ICT.rda conference for introducing the basic con- cepts, the current development, and the relation between two fields of artificial intelligence and knowledge management. The new field of knowledge science is also briefly introduced. Tóm tắt Bài viết này tóm lược của những nội dung chính sẽ được trình bày tại ICT.rda nhằm giới thiệu một số khái niệm cơ bản, tình hình phát triển, mối quan hệ của hai lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và tạo dụng tri thức, và một trong những con đường đến một lĩnh vực mớikhoa học tri thức.1. DẪN NHẬP artificial intelligence) trong gần nửa thế kỷ qua đã đạt được những thành tựu rực rỡ, đang tiếp Có thể nói nôm na rằng tri thức là những tục phát triển, đóng góp vào nền tảng của cônghiểu biết đã được kiểm nghiệm. Gần đây ta nghệ thông tin (CNTT) cũng như tạo ra các sảnnghe nói nhiều hơn rằng tri thức là sức mạnh và phẩm liên quan đến khai thác và sử dụng tritài nguyên, tri thức đang trở nên tiềm lực cạnh thức trên máy tính.tranh, ta cần nâng cao dân trí, ... Trong xu thếtoàn cầu hóa,trong sự hìnhthành xã hộithông tin và bướcđầu của nền kinhtế tri thức ở cácnước phát triển,tri thức ngày càngcó vai trò cốt tửtrong sự phát triểncủa mọi quốc gia[20], [21], [25]. Ngành trí tuệnhân tạo (TTNT, 1 Kỷ yếu Hội thảo ICT.rda’03 Proceedings of ICT.rda03. Hanoi Feb. 22-23, 2003 Trong vài năm cuối của thế kỷ trước, tạo máy hiểu được, và cung cấp cho máy khảdụng tri thức (TDTT, knowledge mana-gement), năng suy diễn để khai thác các tri thức này.sau chừng 25 năm phát triển, đã nổi lên như Cốt lõi của TTNT có thể diễn giải bởi côngmột sự kiện, một làn sóng mới trong quản trị thứcvà kinh doanh về việc tạo ra và sử dụng tri thức TTNT = Tri thức + Suy diễnnhư đòn bẩy, như tài sản, như tiềm lực trongcác tổ chức hiện đại. Do những thay đổi sâu Như sẽ bàn ở phần sau, TTNT thường mớisắc về môi trường thông tin và kinh tế, TDTT chỉ liên quan đến phần tri thức hiện (explicitđang thu hút sự quan tâm rộng rãi, đang thách knowedge) của con người. Thêm nữa, nhưthức và cũng mở ra nhiều cơ hội trong kinh mọi ngành khác, TTNT đã và đang phát triểndoanh, xã hội, quản lý, khoa học và công nghệ với tác động của những thay đổi của môi[2], [4], [7], [17], [22], [23], [28]. trường thông tinmà chủ yếu là sự ra đời và phổ biến của kỹ thuật vi điện tử và Phần đầu của bài này điểm lại các kháiniệm dữ liệu, thông tin, tri thức, phân tích mục Internetvà phát triển định hướng theotiêu khai thác và sử dụng tri thức trong TTNT. những thay đổi này [13], [26].Phần này cũng giới thiệu vấn đề đưa vào và Một số lĩnh vực mới và liên quan nhiềudùng được tri thức trong việc ra quyết định và đến TTNT là sự sống nhân tạo (artificial life),các hệ hỗ trợ quyết định. Phần chính của bài khoa học về não (brain science), tác tử thôngnày tập trung trình bày những khái niệm cơ bản minh (intelligent agents), Web thông minhcủa TDTT, lý thuyết và ứng dụng của TDTT (Web intelligence), sinh tinh họctại Nhật bản. Phần cuối của báo cáo giới thiệu (bioinformatics), hệ hỗ trợ quyết định dựanhững bước đi ban đầu về một khoa học trên tri thức (knowledge-based decisionmớikhoa học tri thức (knowledge science). support systems), phát hiện tri thức và khai phá dữ liệu (knowledge discvovery and data2. TRÍ TUỆ NHÂ N TẠO VÀ TRI mining [12]), khoa học tri thức (knowledge THỨC TRONG HỆ HỖ TRỢ QUYẾT science), ... ĐỊNH Trí tuệ nhân tạo là một nhánhcủa khoa học và công nghệ liênquan đến việc làm cho máy tínhcó những năng lực của trí tuệcon người, tiêu biểu như các khảnăng “su ...