Tư tưởng của Yuval Noah Harari về vấn đề lao động và việc làm trong thời đại trí tuệ nhân tạo

Bài viết phân tích một mảng nhỏ trong dự báo của Harari về vấn đề lao động và việc làm trong thời đại trí tuệ nhân tạo (AI): việc làm truyền thống sẽ biến mất, việc làm mới ra đời, sự ra đời của giai cấp vô dụng, từ vấn đề lao động và việc làm sẽ dẫn đến sự gia tăng bất bình đẳng và biến động chính trị-xã hội dữ dội.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tư tưởng của Yuval Noah Harari về vấn đề lao động và việc làm trong thời đại trí tuệ nhân tạoTư tưởng của Yuval Noah Harari… 19Tư tưởng của Yuval Noah Harari về vấn đềlao động và việc làm trong thời đại trí tuệ nhân tạoNguyễn Vân Hạnh(*)Tóm tắt: Bộ ba cuốn sách của Yuval Noah Harari gồm “Sapiens: Lược sử loài người”(xuất bản năm 2014), “Homo Deus: Lược sử tương lai” (xuất bản năm 2016) và “21 bàihọc cho thế kỷ XXI” (xuất bản năm 2018) đã đưa ra những nghiên cứu tổng quát về lịchsử loài người, từ đó dự báo tương lai của con người trong kỷ nguyên số. Bài viết phân tíchmột mảng nhỏ trong dự báo của Harari về vấn đề lao động và việc làm trong thời đại trítuệ nhân tạo (AI): việc làm truyền thống sẽ biến mất, việc làm mới ra đời, sự ra đời củagiai cấp vô dụng, từ vấn đề lao động và việc làm sẽ dẫn đến sự gia tăng bất bình đẳng vàbiến động chính trị-xã hội dữ dội.Từ khóa: Lao động và việc làm, Trí tuệ nhân tạo, Yuval Noah Harari, Sapiens: Lược sửloài người, Homo Deus: Lược sử tương lai, 21 bài học cho thế kỷ XXIAbstract: The trilogy books of Yuval Noah Harari including “Sapiens: A Brief History ofHumankind” (2014), “Homo Deus: A Brief History of Tomorrow” (2016) and “21 Lessonsfor the Twenty-first Century” (2018) give an overview of human history and thereby makea prediction of the future of humans in a digital age. The paper analyzes a small aspect ofhis prediction of labor and employment issues in the age of artificial intelligence includingthe disappearance of traditional jobs and the creation of new ones, the birth of a uselessclass, the increased inequality and intense social and political upheaval.Keywords: Labor and Employment, Artificial Intelligence, Yuval Noah Harari, Sapiens:A Brief History of Humankind, Homo Deus: A Brief History of Tomorrow, 21 Lessonsfor the 21st CenturyMở đầu1(*) học cho thế kỷ XXI. Trong bộ ba cuốn sách Yuval Noah Harari (sinh ngày này, Harari đã thể hiện một cái nhìn tổng24/2/1976) là một nhà sử học người Israel quát từ quá khứ, hiện tại đến tương lai củavà là giáo sư Khoa Lịch sử tại Đại học nhân loại. Các tác phẩm của ông được đónHebrew Jerusalem. Ông là tác giả của bộ nhận nồng nhiệt trên thế giới, đồng thờiba cuốn sách đang bán chạy trên thế giới cũng tạo ra những tranh luận sôi nổi về vấnhiện nay: Sapiens: Lược sử loài người, đề mang tính vĩ mô như tương lai của conHomo Deus: Lược sử tương lai và 21 bài người trong thời đại số. 1. Trí tuệ nhân tạo(*) TS., Học viện Báo chí và tuyên truyền; Nhìn lại lịch sử, con người đã chứngEmail: nvhanhbc@gmail.com kiến 3 cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật20 Thông tin Khoa học xã hội, số 8.2020lớn. Cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tượng hóa - hình thức hóa các khái niệm vànhất diễn ra khi loài người phát minh ra giải quyết vấn đề dựa trên tiếp cận logic, rađộng cơ hơi nước (năm 1784), tác động quyết định trong điều kiện thiếu thông tin.trực tiếp đến các ngành nghề như dệt may, Thực tế có thể thấy AI là lĩnh vực nghiênchế tạo cơ khí, giao thông vận tải. Động cứu triển khai, hướng tới phát triển máy tínhcơ hơi nước được đưa vào ôtô, tàu hỏa, (nói riêng) và máy (nói chung) với năngtàu thủy, mở ra một kỷ nguyên cơ khí hóa lực trí tuệ có thể chứng minh được (cảmtrong lịch sử nhân loại. Cuộc Cách mạng nhận, đối sánh; đo đếm, đánh giá) (NguyễnCông nghiệp lần thứ hai bắt đầu khi loài Thanh Thủy và cộng sự, 2018).người phát minh ra động cơ điện (năm Cuộc CMCN 4.0 tác động mạnh mẽ1870), mang lại cuộc sống văn minh, năng đến nhiều lĩnh vực, sự xuất hiện của robotsuất tăng nhiều lần so với động cơ hơi AI mang lại nhiều ứng dụng trong xã hội.nước. Cuộc Cách mạng Công nghiệp lần Nhờ công nghệ AI, người máy làm việcthứ ba xuất hiện khi con người phát minh ngày càng thông minh, có khả năng ghira bóng bán dẫn (năm 1969), điện tử, kết nhớ, học hỏi vô biên, trong khi khả năngnối giúp thế giới liên lạc được với nhau. đó ở con người càng già càng yếu đi. ƯuVệ tinh, máy bay, máy tính, điện thoại, điểm làm việc 24/24, không cần trả lương,Internet… - những công nghệ hiện nay đóng thuế, bảo hiểm… của robot AI cũngchúng ta thụ hưởng - bắt nguồn từ cuộc đang đe dọa đến tương quan trong việc sửcách mạng này. Cuộc Cách mạng Công dụng lao động là người thật hay người máy.nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) đang diễn Trong tương lai, thị trường lao động sẽ bịra, bắt đầu từ những năm 2000, gọi là đe dọa nghiêm trọng, con người có thể mấtcuộc cách mạng số với các công nghệ như việc làm, dẫn tới những biến động khônInternet vạn ...