Tư tưởng Hồ Chí Minh về nguyên tắc xây dựng Đảng

Nguyên tắc xây dựng Đảng là yếu tố quan trọng hàng đầu, đảm bảo cho Đảng tồn tại và phát triển, là tư tưởng xuyên suốt và nhất quán trong tư duy lý luận và hoạt động thực tiễn của Hồ Chí Minh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tư tưởng Hồ Chí Minh về nguyên tắc xây dựng ĐảngTRIẾT - LUẬT - TÂM LÝ - XÃ HỘI HỌCMai Đức NgọcTư tưởng Hồ Chí Minhvề nguyên tắc xây dựng ĐảngMai Đức Ngọc *Tóm tắt: Nguyên tắc xây dựng Đảng là yếu tố quan trọng hàng đầu, đảm bảo choĐảng tồn tại và phát triển, là tư tưởng xuyên suốt và nhất quán trong tư duy lý luận vàhoạt động thực tiễn của Hồ Chí Minh. Các nguyên tắc xây dựng Đảng theo tư tưởngHồ Chí Minh đã và đang chỉ đạo thực tiễn cách mạng nước ta, xây dựng Đảng ngàycàng trong sạch, vững mạnh, xứng đáng là Đảng trí tuệ, đạo đức và văn minh, đáp ứngnhững yêu cầu lãnh đạo trong tình hình mới. Bài viết phân tích các nguyên tắc xâydựng Đảng theo tư tưởng Hồ Chí Minh.Từ khóa: Đảng Cộng sản Việt Nam; tư tưởng Hồ Chí Minh; nguyên tắc xâydựng Đảng.1. Mở đầuMột trong những di sản cực kỳ quantrọng của Hồ Chí Minh để lại cho dân tộc làtư tưởng của Người về Đảng Cộng sản nóichung và vấn đề xây dựng Đảng nói riêng,tư tưởng đó được hình thành và phát triểntừng bước qua các thời kỳ của cách mạngViệt Nam. Nhờ vậy, Đảng Cộng sản ViệtNam trong suốt chặng đường lịch sử luôn làmột đảng chân chính, là bộ tham mưu lãnhđạo của giai cấp công nhân và dân tộc ViệtNam. Đảng Cộng sản Việt Nam có đủ khảnăng tập hợp các tầng lớp nhân dân tiếnhành thắng lợi cuộc cách mạng dân tộc, dânchủ nhân dân, thống nhất đất nước ở giaiđoạn trước đây, và ngày nay đẩy mạnh côngcuộc đổi mới đất nước, xây dựng nền kinhtế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa,chủ động hội nhập quốc tế.Nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh vềĐảng nói chung, các nguyên tắc xây dựngĐảng nói riêng không phải là chủ đề mới.Tuy nhiên, các công trình nghiên cứu trướcđây hầu hết được tiếp cận một cách rời rạc,ở các góc độ khác nhau. Hiện nay, trongtoàn Đảng đang tiếp tục đẩy mạnh nghiêncứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng HồChí Minh về Đảng và xây dựng Đảng, đặcbiệt là quán triệt sâu sắc và thực hiệnnghiêm túc Nghị quyết của Ban Chấp hànhTrung ương Đảng lần thứ 4, khóa XI về đổimới và chỉnh đốn Đảng. Vì vậy, với mongmuốn đóng góp thêm vào việc nghiên cứutư tưởng Hồ Chí Minh về các nguyên tắcxây dựng Đảng, tác giả trình bày một cáchcó hệ thống, phân tích, luận giải và làm rõnội dung các nguyên tắc xây dựng Đảngtheo tư tưởng Hồ Chí Minh.(*)2. Các nguyên tắc xây dựng Đảng theotư tưởng Hồ Chí Minh2.1. Tập trung dân chủ(*)Tiến sĩ, Học viện Báo chí và Tuyên truyền.ĐT: 0914990469. Email: maiducngoc195@yahoo.com.11Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam, số 3(100) - 2016Quá trình xây dựng và chỉnh đốn Đảng,Hồ Chí Minh coi việc nhận thức và thựchiện theo nguyên tắc tập trung dân chủ lànguyên tắc cơ bản và quan trọng nhất. HồChí Minh gọi tập trung dân chủ là nguyêntắc tổ chức đảng. Về dân chủ, Người nói:“Chế độ ta là chế độ dân chủ, tư tưởng phảiđược tự do. Tự do là thế nào? Đối với mọivấn đề, mọi người tự do bày tỏ ý kiến củamình, góp phần tìm ra chân lý, đó là mộtquyền lợi cũng là một nghĩa vụ của mọingười” [8, tr.216]. Khi mọi người đã phátbiểu ý kiến, đã tìm thấy chân lý, lúc đóquyền tự do tư tưởng hóa ra quyền tự dophục tùng chân lý. Hồ Chí Minh đề cao vaitrò của tập trung, thực hiện tập trung trongĐảng để tạo sự thống nhất ý chí và hànhđộng, tạo thành sức mạnh lãnh đạo to lớntrong tiến trình cách mạng. Đây là biểu hiệncụ thể tính tiên phong, tính chiến đấu củagiai cấp công nhân. Cùng với tập trung phảichú ý thực hành dân chủ rộng rãi trongĐảng. Dân chủ là làm cho mọi người mạnhdạn có ý kiến, làm cho Đảng tập trung đượctrí tuệ, tăng cường sức mạnh lãnh đạo củaĐảng. Người đặc biệt nhấn mạnh đến việcthực hiện và phát huy dân chủ nội bộ, vì códân chủ trong Đảng mới có thể nói đến dânchủ trong xã hội, mới định hướng cho việcxây dựng một chế độ dân chủ triệu lần dânchủ hơn chế độ tư bản chủ nghĩa.Tập trung trong tổ chức đảng có nghĩa làthiểu số phải phục tùng đa số, cấp dưới phảiphục tùng cấp trên, tất cả đảng viên phảiphục tùng nghị quyết của Đảng. TrongĐảng phải thực hành dân chủ rộng rãi,“phải thật sự mở rộng dân chủ để tất cảđảng viên bày tỏ hết ý kiến của mình; phảigom góp ý kiến của đảng viên để giúp đỡ12Trung ương chuẩn bị Đại hội Đảng cho thậttốt” [9, tr.118]. Người coi tập trung và dânchủ là sự thống nhất biện chứng, có mốiquan hệ khăng khít với nhau. Tập trung trênnền tảng dân chủ; dân chủ phải dưới sự chỉđạo tập trung.Hơn 80 năm qua, dưới sự lãnh đạo củaĐảng, nhân dân ta đã vượt qua bao gian nanthử thách, cách mạng nước ta đã đi từ thắnglợi này đến thắng lợi khác. Những thànhtựu đổi mới vừa qua do Đảng khởi xướngvà lãnh đạo, một lần nữa chứng minh sựphát triển và trưởng thành của Đảng. Thế vàlực của cách mạng nước ta ngày càng đượctăng cường. Đó là kết quả của việc Đảng takhông ngừng vận dụng một cách sáng tạonguyên tắc tập trung dân chủ trong xâydựng và chỉnh đốn cả về chính trị, tư tưởngvà tổ chức.2.2. Tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ tráchTheo Hồ Chí Minh, tập thể lãnh đạo, cánhân phụ trách là nguyên tắc lãnh đạo của ...