Tục gõ sạp đón khách của người Thái (Yên Bái)

Gõ sạp đón khách là một nét sinh hoạt văn hóa dân gian độc đáo của đồng bào Thái vùng phía tây tỉnh Yên Bái. Gõ sạp tạo bầu không khí sôi động, náo nhiệt khi trong bản, trong mỗi nhà tổ chức các cuộc vui có đông khách tham dự. Kiến trúc nhà sàn của đồng bào Thái mang một nét khá khác biệt với kiến trúc nhà sàn của một số dân tộc khác ở chỗ: khi đi lên hết cầu thang, nó không chỉ có cửa rẽ vào lòng nhà, mà nó còn có một lan...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tục gõ sạp đón khách của người Thái (Yên Bái) Tục gõ sạp đón khách của người Thái (Yên Bái)Gõ sạp đón khách là một nét sinh hoạt văn hóa dân gianđộc đáo của đồng bào Thái vùng phía tây tỉnh Yên Bái. Gõsạp tạo bầu không khí sôi động, náo nhiệt khi trong bản,trong mỗi nhà tổ chức các cuộc vui có đông khách tham dự.Kiến trúc nhà sàn của đồng bào Thái mang một nét khákhác biệt với kiến trúc nhà sàn của một số dân tộc khác ởchỗ: khi đi lên hết cầu thang, nó không chỉ có cửa rẽ vàolòng nhà, mà nó còn có một lan can - nơi diễn ra cảnh gõsạp đón khách tới chơi nhà - nằm dọc theo trái nhà dẫnthẳng xuống khu vực bếp.Số người tham gia gõ sạp từ 9 đến 12 người, là nữ trẻ, giỏivăn nghệ. Trong số đó, có một người điều khiển trống cáivà số còn lại mỗi người cầm một đôi ống tre hoặc nứa cắtbỏ mấu ở hai đầu, đứng thành hàng sát mép ngoài lan can.Khi khách đã đến sân nhà, người điều khiển trống cái nổimột hồi trống thật dài. Sau đó đánh trống dặp để nhữngngười cầm ống làm động tác chuẩn bị. Đến khi tiếng trốngdặp chuyển thành những tiếng tùng... cắc... cắc. Rồi lại đảolại cắc... cắc... tùng... tùng liên tiếp, biến hóa thì nhữngngười cầm ống cũng trỗ ống xuống sàn nhà, đập hai ốngvào nhau, sao cho âm thanh của ống xen kẽ vào âm thanhcủa trống. Tiếng trống, tiếng gõ sạp vừa nhanh vừa liênhoàn tạo cho khách đến chơi có một cảm giác rất hưngphấn và hòa đồng trong cuộc vui.Khi khách đã quây quần quanh những mâm cỗ, tiếng gõ sạpsẽ dừng lại. Các cô gái chuyển sang việc tỏa đi các mâm rótrượu mời khách. Rồi sau đó họ tập trung ở một góc nhà hátkhắp, hát ví đối đáp với khách. Cho đến khi cuộc rượu đãtàn và chuyển sang màn múa xòe thì những cô gái sẵn sànglẫn trong vòng xòe cùng với khách. Khi khách bắt đầu ravề, các cô gái nhanh chóng cầm những chai rượu và nhữngchiếc chén được chuẩn bị sẵn, tiếp tục đứng ra lan can rótrượu mời khách uống chén rượu chúc mừng và chia tay vớikhách. Du khách khi ra về sẽ cảm thấy mình đã có mộtcuộc vui thật thú vị trong sự mãn nguyện về tấm lòng nhiệttình và hiếu khách của người dân nơi đây.