Tượng hình quyền

Tượng hình quyền hay Hình ý quyền linh thú[1] là một loại quyền thuật rất phổ biến trong các võ phái khắp miền Nam Bắc Trung Hoa được sáng tác dựa trên cơ sở các động tác mô phỏng "thần thái, bộ hình" các loại động vật, cả đến biểu hiện hình tượng một số nhân vật lịch sử cổ đại nhất định. Vào thời Tây Hán đã lưu hành rồi và được phân chia làm hai loại: tượng hình và thủ ý (bắt chước hình và giữ ý). Loại trước mô phỏng hình thái và các cử động...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tượng hình quyền Tượng hình quyềnTượng hình quyền hay Hình ý quyền linh thú[1] là một loại quyền thuật rất phổbiến trong các võ phái khắp miền Nam Bắc Trung Hoa được sáng tác dựa trên cơsở các động tác mô phỏng thần thái, bộ hình các loại động vật, cả đến biểu hiệnhình tượng một số nhân vật lịch sử cổ đại nhất định.Vào thời Tây Hán đã lưu hành rồi và được phân chia làm hai loại: tượng hình vàthủ ý (bắt chước hình và giữ ý).Loại trước mô phỏng hình thái và các cử động của các loài động vật đặc trưng vànhân vật là chính, theo đuổi tượng hình tính chiến đấu tương đối kém.Loại sau lấy ý ở những chỗ tương đối mạnh đặc thù trong chiến đấu của động vậtđể bổ sung cho các động tác thực trong các chi êu thức quyền thuật, tính chiến đấutương đối mạnh và thực tiễn. Chủ yếu có hầu quyền, ưng trảo quyền, xà quyền,đường lang quyền (võ bọ ngựa), áp hình quyền (quyền vịt), túy bát tiên quyền(tám tiên say rượu), Lỗ Trí Thâm túy điệt (Lỗ Trí Thâm say ngã), Võ Tòng thoátkhảo (Võ Tòng khỏi đòn) v.v...Tượng hình quyền có tác dụng ở chỗ không chỉ có thể làm cường tráng thân thểmà còn có giá trị thẩm mỹ nhất định trong phương pháp tư duy tượng hình và nghệthuật tôn vinh những vẻ đẹp về hình thể của con người.Sau đây phân biệt giới thiệu một số loại quyền thuật tượng hình chủ yếu : - Hầuquyền - Xà quyền - Túy quyền - Đường lang quyền - Ưng trảo quyền - ...Mục lục[ẩn] 1 Đặc trưng kỹ pháp của Tượng hình quyền  1.1 Hổ quyền o 1.2 Hầu quyền o 1.3 Xà quyền o 1.4 Túy quyền o 2 Chú thích  3 Xem thêm  4 Liên kết ngoài [sửa] Đặc trưng kỹ pháp của Tượng hình quyền[sửa] Hổ quyền Bài chi tiết: Hổ hình quyền[sửa] Hầu quyềnVào thời kỳ cuối của xã hội nguyên thủy, những điệu múa khỉ (hầu vũ) là môhình thu nhỏ của dạng vận động này. Sách Thượng thư - Ích tắc nói :Múa khỉvượn, múa chim chóc, múa gấu, múa voi.Sách Hán thư - Nghệ văn chí có ghi điệu múa mộc hầu vũ (điệu khỉ tắm), đếnthời nhà Minh bắt đầu có ghi chép về hầu quyền. Sách Kỷ hiệu tân thư - Quyềnkinh của danh tướng nhà Minh Thích Kế Quang có ghi rằng: Lại còn có lục bộquyền, hầu quyền, ngoa quyền (chim mồi).Trải qua nhiều đời truyền bá và phát triển, hầu quyền, túy quyền, địa đường quyền,ba loại quyền này tích hợp lẫn vào nhau và thu dụng các sở trường sở đoản củanhau, nội dung dần dần từ đơn giản bắt chước về hình thể lấy múa làm chủ màchuyển hướng thành các phương pháp chiến đấu bằng tay không là chính trongchiêu thế và bài múa của võ thuật.Nội dung hầu quyền phức tạp chia Nam, Bắc và về phong cách có khác nhau rấtnhiều.Phương Nam coi trọng đánh sát gần, liền đòn tức là phương pháp cận chiến nhậpnội; phía Bắc lại quen khéo lừa đánh đấm từ xa, lựa sơ hở của đối phương mà tungđòn hiểm hóc. Nhưng đặc điểm chung đều là nhẹ nhõm linh hoạt, hình tượng, đưakỹ thuật của võ thuật vào trong hình dạng khỉ. Yêu cầu phải làm cho được ngũyếu (năm điều cần) tức là hình cần giống, ý cần thật, bước (bộ) cần nhẹ, phép(pháp) cần kín, thân cần (linh) hoạt.Trong khi đi quyền chú trọng vào tay mắt chiếu cố nhau, chiêu liền thế liền, lênxuống nhẹ khéo, chân thân hợp nhất, nội ngoại tương hợp, công thủ liên tục khépkín.Sau này Hầu quyền trong bài múa có rời động, nhòm ngó, xem đào, leo vít, háiđào, leo cành, làm liều, giấu đào, ngồi xổm, ăn đào, mừng rỡ kinh sợ, vào độngv.v... đều do các động tác của khỉ vượn mà tập hợp lại rồi thành các động tác phânhóa thêm trong quyền thuật. Hình thái động tác có thể khái quát là cương, nhu, nhẹnhàng, linh hoạt, mềm mại, khéo, nấp, né, vươn, co.Thủ pháp (đòn tay) thì có: tóm, duỗi, chọn, cắt, giảo (hoạt), bắt, khép, đẩy ...Thoái pháp (bộ pháp, tấn pháp di chuyển) có quấn, dậm, tạt, bật v.v... l à các đònchân. Về khí giới thì gồm các bài múa hầu côn, hầu kiếm v.v..[sửa] Xà quyềnCòn gọi là xà hình quyền. Vì bắt chước hình, thần, ý, kình của rắn mà có tên, vềnguồn gốc cũng khác nhau. Thời nhà Minh, Thiếu Lâm quyền và Nam quyền,trong đó đã có xà quyền.Thời nhà Thanh trong Hình ý quyền, Bát quái chưởng đã có xà hình thủ bộ, gầnđây đã dần hoàn chỉnh. Các nơi như Triết Giang, Quảng Tây, Phúc Kiến, QuảngĐông, Giang Tô, Hồ Nam, Giang Tây, cho đến Hồng Kông, Đài Loan cũng đềutruyền tập.Đặc trưng kỹ pháp: trong nhu có cương, cương nhu tương tế, trong tĩnh có động,thần giữ thì lấy hình, ý ngụ ở phép (pháp), thân linh (động), bộ hoạt (bát), mắt(nhãn quang) sắc, tay nhanh.Về kỹ pháp thì có đánh mở màn, đánh tĩnh, đánh dụ trá bại, đánh mạnh xungquyền, đánh chạy, đánh đám đông, đánh lớn, đánh liều lĩnh cố gi ành thắng trongbại v.v... Có giá trị thực dụng tương đối cao, trong chiến đấu thực sự thì yêu cầu:Thân phải lắcc lư, bộ hình phải di chuyển không ngừng, hai tay chợt né vươn màđánh, bước vòng vèo bước (bộ) hợp thân, ...; dùng chỉ pháp (ngón tay) thọc vàoyết hầu (cổ họng) nhanh và chính xác, hai rồng vờn ngọc chưởng phục nhắm vàohai bên sườn và hông của địch, tay hạc chợt mổ vào chợt đánh đỉnh; chân khinhóm điểm lúc hạ thấp lờn vờn xung quanh tìm chỗ sơ hở mà tiến vào, vuốt hổtiến, tiến nhanh ứng chậm, khéo mền vờn. Phát kình hét lên tiêng trợ thế, lấy khíthúc kình, lấy mắt chuyển thần, uy phong ngời ngời, thần thái sung mãn.Xà quyền có các bài múa chủ yếu là: Rắn thần luyện trăng (xà thần luyện nguyệt),Rắn vàng từ đất nhô lên (kim xà lục khởi), Rắn quật động trời (xà phiên thiênchân), Rắn trắng phun bọt (bạch xà phẫn mạt), Rắn lăng lướt sương (xà đằng tẩulộ), Rắn sừng quẫy đuôi (giác xà ứng vĩ) v.v... đều do các động tác hình tượng hóatổ hợp các động tác cơ bản của loài rắn tinh tuyển thành. Về khí giới thì có xàhành đao, xà hành kiếm v.v...[sửa] Túy quyềnCòn gọi là Túy tửu quyền (quyền say rượu), Túy bát tiên quyền (quyền támtiên say rượu, theo thần thoại Trung Quốc có tám vị tiên bạn bè là Hán Chung Ly,Trương Quả Lão, Lã Động Tân, Lý Thiết Q ...