'Tuyên ngôn độc lập' của chủ tịch Hồ Chí Minh một phong cách chuẩn mực, truyền thống và hiện đại

Bài viết tiến hành phân tích “Tuyên ngôn độc lập” dưới góc nhìn ngôn ngữ học trong sự liên hệ với “Quốc tộ”, “Nam quốc sơn hà”, “Bình Ngô đại cáo”, nhằm góp phần làm rõ tính chuẩn mực trong văn phong của Người.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
“Tuyên ngôn độc lập” của chủ tịch Hồ Chí Minh một phong cách chuẩn mực, truyền thống và hiện đạiVĂN HÓA - VĂN HỌC v “TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP” CỦA CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH MỘT PHONG CÁCH CHUẨN MỰC, TRUYỀN THỐNG VÀ HIỆN ĐẠI PHẠM NGỌC HÀM* * Đại học Ngoại ngữ - ĐHQG Hà Nội, ✉ phamngocham.nnvhtq@gmail.com Ngày nhận: 20/4/2017; Ngày hoàn thiện: 03/5/2017; Ngày duyệt đăng: 10/5/2017 TÓM TẮT Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là một điển hình, chuẩn mực về đạo đức cách mạng mà còn là một tấm gương sáng về giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. “Tuyên ngôn độc lập” của Người mang phong cách ngôn ngữ vừa truyền thống, vừa hiện đại, đã kế thừa và phát huy tinh thần của ba bản tuyên ngôn độc lập trong lịch sử đấu tranh giữ nước của dân tộc Việt Nam. Với lập luận chặt chẽ, tình tiết mạch lạc, câu từ độc đáo, bản tuyên ngôn đó vừa là sự khẳng định đanh thép chủ quyền dân tộc, vừa là lời kêu gọi hùng hồn, xứng đáng là một viên ngọc mãi lấp lánh trong Bảo tàng Lịch sử và Ngôn ngữ Việt Nam. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi tiến hành phân tích “Tuyên ngôn độc lập” dưới góc nhìn ngôn ngữ học trong sự liên hệ với “Quốc tộ”, “Nam quốc sơn hà”, “Bình Ngô đại cáo”, nhằm góp phần làm rõ tính chuẩn mực trong văn phong của Người. Từ khóa: hiện đại, ngôn từ, phong cách, Tuyên ngôn độc lập, truyền thống. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Những bản tuyên ngôn đanh thép ấy về độc lập chủ quyền của dân tộc Việt Nam cũng là những Trong lịch sử dựng nước và giữ nước, dân mốc son chói sáng về chiến công lẫy lừng củatộc Việt Nam đã kề vai sát cánh, kiên cường, bất một dân tộc mà sức mạnh được nhân lên vạn lầnkhuất trải qua biết bao cuộc chiến tranh trường kỳ, từ khối đại đoàn kết toàn dân, truyền thống nhângian khổ, đầy hy sinh để bảo toàn bờ cõi và nền nghĩa, “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”.Nhờđộc lập của dân tộc. Từ “Quốc tộ” của nhà sư Đỗ sức mạnh tổng hợp đó mà dân tộc ta “gậy tầmPháp Thuận, “Nam quốc sơn hà” của Lý Thường vông cũng đánh tan quân bạo tàn.” Nhìn lại lịchKiệt đến “Bình Ngô đại cáo” của Nguyễn Trãi, sử, tuy bốn bản tuyên ngôn độc lập với nhữngđặc biệt là “Tuyên ngôn độc lập” năm 1945 của hình thức ngôn ngữ và thể tài khác nhau, nhưngChủ tịch Hồ Chí Minh–đó là những thiên anh cùng toát lên một chân lý “đất nước Việt Nam làhùng ca tái hiện lịch sử giữ nước của dân tộc. một, dân tộc Việt Nam là một” và chủ quyền của KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ Số 07 - 5/2017 71v VĂN HÓA - VĂN HỌCdân tộc Việt Nam là bất khả xâm phạm. Trong năm 1945 của Chủ tịch Hồ Chí Minh (gọi tắt làbốn bản tuyên ngôn độc lập đó, “Tuyên ngôn “Tuyên ngôn độc lập”) dưới góc nhìn ngôn ngữđộc lập” năm 1945 của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã học trong mối liên hệ với các bản Tuyên ngônđạt đến mẫu mực, hoàn hảo cả về phương diện Độc lập trước đó, nhằm góp phần khẳng địnhchính trị lẫn phương diện văn chương, phương tính chuẩn mực, vừa truyền thống, vừa hiện đạidiện ngôn ngữ, vừa có sự kế thừa truyền thống, của bản “Tuyên ngôn độc lập” này và thiên tàivừa có tính hiện đại, là kết tinh tinh hoa từ các sử dụng ngôn từ của Chủ tịch Hồ Chí Minh cũngbản tuyên ngôn trong lịch sử, đồng thời đưa việc như sức chuyển tải phi thường của tiếng Việt.sử dụng “hành động ngôn ngữ” tuyên ngôn tronggiao tiếp chính trị đạt đến mức nghệ thuật. 2. TÍNH TRUYỀN THỐNG VÀ HIỆN ĐẠI CỦA NGHỆ THUẬT NGÔN TỪ Từ khi lời “Tuyên ngôn Độc lập” âm vang TRONG “TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP”giữa Ba Đình lịch sử và truyền đi khắp nămchâu bốn biển đến nay, hơn 70 năm đã trôi qua, Từ “Quốc tộ” (vận nước) đến “Tuyên ngôntuyệt tác này đã nhận được sự quan tâm nghiên Độc lập” là cả một quá trình tiến triển và hoàncứu của đông đảo học giả. Tuy nhiên, phần lớn thiện về mặt nội dung cũng như hình thức cáccác các bài viết đều nghiêng về góc độ lý luận bản Tuyên ngôn Độc lập của nước ta. “Quốc tộ”chính trị, chẳng hạn như Nguyễn Thường Lạng của nhà sư Đỗ Pháp Thuận được coi là Tuyênvới bài viết nhan đềBản Tuyên ngôn độc lập và ngôn hòa bình đầu tiên của dân tộc Việt Nam,trí tuệ lỗi lạc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Vũ ra đời trong bối cảnh Lê Hoàn hỏi về vận nước.Ngọc Am vớiThêm hiểu biết về Bản Tuyên ngôn Tuyên ngôn hòa bình này vẻn vẹn trong khuônđộc lập lịch sử, Ph ...