ứng dụng công nghệ sinh học trong bảo vệ thực vật nước ta thời gian quan và triển vọng trong thời gian tới

Tham khảo bài viết 'ứng dụng công nghệ sinh học trong bảo vệ thực vật nước ta thời gian quan và triển vọng trong thời gian tới', luận văn - báo cáo, báo cáo khoa học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ứng dụng công nghệ sinh học trong bảo vệ thực vật nước ta thời gian quan và triển vọng trong thời gian tới NG D NG CÔNG NGH SINH H C TRONG B O V TH C V T NƯ C TA TH I GIAN QUA VÀ TRI N V NG TRONG TH I GIAN T I Lê Minh Tu n∗ 1. GI I THI U Nh ng năm qua n n s n xu t nông nghi p nư c ta cũng như trên th gi i ñã có nh ng chuy n bi n m nh m v i s xu t hi n hàng lo t các gi ng cây tr ng m i có giá tr kinh t cao, có kh năng ch ng ch u sâu b nh h i. Vi c thâm canh theo phương pháp m i cũng ñã nâng cao ñư c năng su t và ch t lư ng m t cách ñáng k . Trong xu hư ng chung ñó, công tác b o v th c v t ñang tr thành v n ñ quan tr ng, giúp cho vi c thâm canh cây tr ng ñ m b o ñư c hi u qu trên cơ s con ngư i bi t tác ñ ng vào tr ng tr t m t cách có hi u bi t hơn. M t trong nh ng bi n pháp m i ñ nâng cao s n lư ng và ph m ch t nông s n là áp d ng các gi i pháp t các thành t u c a công ngh sinh h c vào s n xu t nông nghi p. nư c ta công ngh sinh h c (CNSH) trong b o v th c v t (BVTV) v n còn là v n ñ m i m , nh t là công ngh s n xu t và s d ng các loài thiên ñ ch trong ñó có các lo i thu c tr sâu vi sinh v t ñ phòng tr các lo i sâu, b nh h i, c d i…Tuy nhiên trong nh ng năm qua, ñư c s ñ u tư c a Nhà nư c và các t ch c phi chính ph , r t nhi u Vi n nghiên c u, các trư ng ñ i h c ñã t p trung nghiên c u ñ s n xu t ra các ch ph m sinh h c cũng như m t s loài thiên ñ ch có ích nh m góp ph n vào vi c d p t t các n n d ch gây ra trong s n xu t nông, lâm nghi p, bư c ñ u thu ñư c m t s thành t u r t ñáng khích l . 2. K T QU NG D NG CÔNG NGH SINH H C TRONG B O V TH C V T NƯ C TA TH I GIAN QUA T ng k t nh ng thành qu nghiên c u và phát tri n công ngh sinh h c hơn 20 năm qua nư c ta c a nhi u Vi n nghiên c u, Trư ng ñ i h c thu c nhi u B , Ngành ñã ti n hành m t s ñ tài khoa h c và tri n khai ng d ng công ngh sinh h c trong b o v th c v t có tri n v ng trong th i gian qua: - Công ngh s n xu t hàng lo t ong m t ñ Trichogramma tr m t s tr ng sâu h i trên cơ s ký sinh ký ch ngài g o Corcyra cephalonica. Nghiên c u bư c ñ u v công ngh s n xu t ong vàng Habrobracon ñ phòng tr sâu xanh và sâu ñ c thân ngô. Nghiên c u v b m t vàng Chrysopa. Nghiên c u v ong ñen ký sinh kén ñơn tr ng Cotesia plutellae. - Công ngh s n xu t thu c tr sâu vi sinh trên cơ s vi khu n Bacillus thuringiensis trong ñi u ki n Vi t Nam ñ ng d ng trong phòng tr sâu h i rau, ñ u, thông… - Công ngh s n xu t thu c virus sâu xanh tr sâu xanh bông (Nuclear Polyhedrosis Virus), virus sâu khoang tr sâu khoang h i rau, virus sâu ño xanh tr sâu ño xanh h i ñay… - Công ngh s n xu t thu c n m Boverit tr sâu róm thông, sâu h i rau, sâu kèn h i keo tai tư ng, sâu xanh ăn lá b ñ , r y nâu h i lúa, sâu ño h i ñay…N m Mat tr châu ch u h i ngô, mía, lu ng, b h i d a, sâu ño xanh h i ñay, r y nâu h i lúa, sâu xanh ăn lá b ñ , sâu tơ, sâu khoang, sâu xanh h i rau, ñ u, m i ñ t h i cây tr ng và nhi u sâu h i khác. - Tuy n ch n sưu t p hai b ch ng n m Beauveria và Metarhizium có ho t tính cao. Nghiên c u xác ñ nh ñư c các lo i môi trư ng nhân gi ng, s n xu t và nh ng ñi u ki n thích h p cho quy trình công ngh s n xu t thu c tr sâu. Các phương pháp b o qu n 2 b gi ng n m Beauveria và Metarhizium trong ñi u ki n Vi t Nam. Nghiên c u kh năng hình thành enzym ngoài bào c a ch ng n m Metarhizium anisopliae. - Công ngh s n xu t thu c n m Trichoderma tr b nh khô v n trên ngô, lúa và b nh héo l c. - Công ngh s n xu t tuy n trùng ký sinh gây b nh côn trùng EPN ñ tr sâu h i ñ t và cây tr ng. - Th nghi m m t s h p ch t pheromon, ch t gây vô sinh và ch t d n d ăn u ng, bư c ñ u Vi n B o v th c v t có quy trình s n xu t pheromon di t tr sâu h i rau. - Công ngh t o nh ng b kít ch n ñoán nhanh b nh h i cây tr ng như ELISA, PCR.. T t c các thu c sinh h c tr sâu b nh (biopesticide) t o ra ñ u ñư c tri n khai ng d ng và th nghi m trên th c t ñ ng ru ng nhi u vùng cây tr ng nông lâm nghi p nư c ta. Tuy nhiên, t t c nh ng ∗ Gi ng viên BM. Công ngh - Sinh h c, K. NN - TNTN. Email: lmtuan@agu.edu.vn Thông tin Khoa h c S 34, 11/2008 56 nghiên c u v công ngh sinh h c ñ t ñư c như trên cũng m i ch là bư c ñ u ch y u là công ngh vi sinh, công ngh nhân nuôi ñơn gi n. 3. TRI N V NG CÔNG NGH SINH H C TRONG B O V TH C V T TRONG TH I GIAN T I 3.1. Nh ng khó khăn trong vi c tri n khai ng d ng thu c tr sâu sinh h c - Nh ng nghiên c u s n xu t và ng d ng nư c ta trong nh ng năm qua còn trên di n h p và phân tán nh l nhi u ñ a bàn khác nhau, v quy trình công ngh còn có nhi u y u t quan tr ng chưa ñư c ñ c p do thi u thi t b , thi u kinh phí, th m chí không ñ trình ñ nên ch t lư ng s n ph m chưa n ñ nh, còn ph i nghiên c u thêm trong th i gian t i n u ñư c ñ u tư ñ có th ñáp ng ñư c nhu c u ñòi h i c a s n xu t. - Hi u qu kinh t tuy ñã ñư c nghiên c u trong kho ng th i gian dài nhưng v n chưa ñư c tính toán m t cánh ñ y ñ trên m t s tác nhân sinh h c khác. Th c t cho ñ n nay v n chưa có m t nơi nào t o ra ñư c mô hình s n xu t và s d ng tương ñ i n ñ nh trên quy mô có ý nghĩa trong s n xu t ñ làm ti n ñ cho vi c m r ng s n xu t và s d ng CNSH trong BVTV trên di n tích l n. ði u ñó ñã gây ra khá nhi u khó khăn trong vi c t ch c nghiên c u công ngh s n xu t và tri n khai s d ng thu c sinh h c nư c ta trong th i gian qua. 3.2. Nh ng thu n l i trong vi c ng d ng CNSH trong BVTV - Nư c ta ñã hoà nh p v i c ng ñ ng qu c t và khu v c, do ñó nhu c u v nông s n th c ph m an toàn cho con ngư i ngày càng ñư c m i ngư i quan tâm. M t khác, n n s n xu t nông nghi p nư c ta ñang trên ñà phát tri n theo hư ng canh tác h u cơ, hư ng t i m t n n nông nghi p b n v ng. Vì v y, trong lĩnh v c b o v th c v t nói chung l y qu n lý d ch h i t ng h p (IPM) làm tr ng tâm, chú tr ng ñ n các bi ...