Ứng dụng công nghệ thông tin góp phần đổi mới phương pháp dạy học Toán ở trường phổ thông - Lê Văn Tiến

Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học Toán đang là một phong trào, thậm chí là mốt ở nhiều trường phổ thông hiện nay. Tuy nhiên, tiếp cận công nghệ thông tin ra sao? Làm thế nào để việc ứng dụng công nghệ thông tin có thể góp phần đổi mới phương pháp dạy học,... nhằm giúp các bạn giải đáp những thắc mắc trên, mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài viết "Ứng dụng công nghệ thông tin góp phần đổi mới phương pháp dạy học Toán ở trường phổ thông". Hy vọng đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho các bạn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ứng dụng công nghệ thông tin góp phần đổi mới phương pháp dạy học Toán ở trường phổ thông - Lê Văn TiếnCreated by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version) http://www.simpopdf.comTạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP. HCM Số 16 năm 2009ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN GÓP PHẦN ĐỔI MỚIPHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TOÁN Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG Lê Văn Tiến* Ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) vào dạy học toán đang là mộtphong trào, thậm chí là “mốt” ở nhiều trường phổ thông hiện nay. Tuy nhiên, tiếpcận CNTT ra sao? Làm thế nào để việc ứng dụng CNTT có thể góp phần đổi mớiPPDH? Bài báo này trình bày một số yếu tố góp phần trả lời các câu hỏi này.1. Hai quan điểm tiếp cận CNTT trong dạy học ở phổ thông Hiện nay, trên thế giới có hai quan điểm chủ yếu về tiếp cận CNTT trongdạy học toán ở trường phổ thông: a) Quan điểm thứ nhất : tiếp cận CNTT chủ yếu qua máy tính bỏ túi. Quanđiểm này ngày càng được củng cố vì bốn lí do chủ yếu sau: - Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, máy tính bỏ túi ngày càngtiệm cận với máy vi tính. Các máy tính bỏ túi với chức năng lập trình hay vẽ đồthị đã xuất hiện trên thị trường thế giới hơn 10 năm nay. - Tính gọn nhẹ và giá cả hợp lí của máy tình bỏ túi làm thuận lợi cho việcphổ cập máy tới từng học sinh (HS), trong từng tiết học và tới cả những địa bànkhó khăn như nông thôn, miền núi,… - Nhờ vào máy tính bỏ túi, có thể đưa việc ứng dụng CNTT vào trongchính nội dung của các môn học, mà không phải cấu trúc tin học như một mônhọc tách rời các môn học khác. Đó thực sự là tin học ứng dụng, chứ không phảilà tin học “lí thuyết”. Còn tin học “lí thuyết” chỉ được đưa vào như một môn họctự chọn, dành cho những HS yêu thích tin học và có năng khiếu về khoa học này. - Chính HS là người thực sự có cơ hội khai thác ứng dụng CNTT, chứkhông chỉ có giáo viên (GV). Tuy nhiên, theo quan điểm này, việc khai thác ứng dụng CNTT qua máy vitính vẫn được khuyến khích. b) Quan điểm thứ hai: tiếp cận CNTT chủ yếu qua máy vi tính (như ở ViệtNam hiện nay). Từ đó, môn tin học “lí thuyết” thường được cấu trúc như một* PGS.TS – Trường ĐHSP Tp.HCM 125Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version) http://www.simpopdf.comÝ kiến trao đổi Lê Văn Tiếnmôn học độc lập và bắt buộc, đồng thời người ta gia tăng việc ứng dụng CNTTvào dạy học các bộ môn khác. Tiếp cận này có nhiều ưu điểm, nhưng cũng khôngít khiếm khuyết, chẳng hạn: - Khó khăn đối các vùng nông thôn, miền núi. - Không có sự đan xen giữa nội dung tin học với nội dung các môn họckhác. Điều này làm giảm đi vai trò ứng dụng của CNTT.2. Một số yêu cầu và giải pháp ứng dụng CNTT để đổi mới phương pháp dạy học Toán ở trường phổ thông 2.1. Thiết kế các ứng dụng CNTT trên cơ sở đảm bảo yêu cầu, đặc trưng của phương pháp dạy học tích cực Trước hết cần lưu ý rằng, ứng dụng CNTT không đồng nhất với đổi mớiPPDH. Nói cách khác, CNTT chỉ là phương tiện tạo thuận lợi cho triển khaiPPDH tích cực, chứ không phải là điều kiện đủ của PPDH này. Như vậy, việcgiáo viên (GV) ứng dụng CNTT trong một giờ dạy không có nghĩa tiết giảng đãđược thực hiện theo PPDH tích cực. Thậm chí, có trường hợp CNTT lại gây rahiện tượng “phản đổi mới” ! Do đó, để một giờ học có ứng dụng CNTT là một giờ học phát huy tính tíchcực của HS, thì điều kiện tiên quyết là việc khai thác CNTT phải đảm bảo cácyêu cầu và đặc trưng của PPDH tích cực mà GV lựa chọn. Hai trong các đặctrưng cơ bản của PPDH tích cực là : HS được tạo cơ hội hoạt động tích cực; kiếnthức do HS kiến tạo với sự giúp đỡ ít, nhiều của GV. Trong thực tế dạy học hiện nay, các bài giảng có khai thác ứng dụng CNTTthường chỉ dừng lại ở hai cấp độ : a) Cấp độ 1: thay thế chức năng của bảng đen, phấn trắng; b) Cấp độ 2: tạo ra các hình ảnh trực quan cụ thể, thực tế về các đối tượngtoán học hoặc về qui trình thao tác trên các đối tượng đang nghiên cứu trong bàidạy. Điều này làm thuận lợi cho học sinh trong việc tiếp thu kiến thức toán họcvốn rất trừu tượng. Nói cách khác, nguyên tắc dạy học “từ trực quan sinh độngđến tư duy trừu tượng, và từ tư duy trừu trượng đến thực tiễn” ít nhiều đã đượcvận dụng. Tuy nhiên, người thiết kế thường “sao nhãng” việc quán triệt các yêucầu, đặc trưng của PPDH tích cực và chưa phối hợp tốt các PPDH khác nhau.Điều này làm hạn chế hiệu quả của các giải pháp đổi mới PPDH.126Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version) http://www.simpopdf.comTạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP. HCM Số 16 năm 2009 Ví dụ minh họa: dạy học khái niệm elip Cho đến thời điểm này (11/2008), nhiều giáo án điện tử của GV về bài eliptro ...