Ứng dụng hệ thống thông tin địa lý (GIS) trong bài toán phân tích lựa chọn đa mục tiêu - TS. Phạm Hùng

Hệ thống thông tin địa lý GIS và các chức năng, bài toán thông tin lựa chọn đa mục tiêu, hệ thống thông tin địa lý, phân tích lựa chọn đa mục tiêu và ứng dụng là những nội dung chính trong bài viết "Ứng dụng Hệ thống thông tin địa lý (GIS) trong bài toán phân tích lựa chọn đa mục tiêu". Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ứng dụng hệ thống thông tin địa lý (GIS) trong bài toán phân tích lựa chọn đa mục tiêu - TS. Phạm Hùngøng dông HÖ thèng th«ng tin ®Þa lý (GIS) trong bµi to¸n ph©n tÝch lùa chän ®a môc tiªu TS. Ph¹m Hïng Bé m«n Kinh tÕ Thuû lîi-Trêng §¹i häc Thuû Lîi Tãm t¾t Ph©n tÝch lùa chän ®a môc tiªu ®Ó ra quyÕt ®Þnh lµ tËp hîp c¸c bíc, tr×nhtù ®Ó ph©n tÝch tæng hîp c¸c vÊn ®Ò. ChiÕn lîc c¬ b¶n cña ra bµi to¸n nµy lµchia nhá vÊn ®Ò ra quyÕt ®Þnh thµnh c¸c phÇn nhá, dÔ hiÓu sau ®ã ph©n tÝch vµtæng hîp c¸c phÇn ®ã l¹i sao cho cã logic ®Ó ®a ra gi¶i ph¸p hîp lý. Tuy nhiªnvíi kh¶ n¨ng cña m×nh qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh lµ bao gåm viÖc x¸c ®Þnh hoÆc lùachän ph¬ng ¸n, vµ cã tÇm quan träng ®èi víi nhiÒu c¸c lÜnh vùc tù nhiªn vµ x·héi, bao gåm c¶ hÖ thèng th«ng tin ®Þa lý. Th«ng thêng, c¸c ph¬ng ¸n ®îcc¸c nhµ qu¶n lý, nhµ ra quyÕt ®Þnh, vµ d©n chóng ®¸nh gi¸ dùa trªn c¸c chØ tiªuquan träng t¬ng øng. Trong khu«n khæ bµi n¸o nµy sÏ giíi thiÖu vÒ viÖc ph©ntÝch gi¶i bµi to¸n ph©n tÝch lùa chän ®a môc tiªu víi sù trî gióp cña HÖ thèngth«ng tin ®Þa lý (GIS) ®Æc biÖt trong kinh tÕ qu¶n lý khai th¸c tæng hîp vïng venbiÓn. Ph©n tÝch lùa chän ®a môc tiªu ®Ó ra quyÕt ®Þnh lµ tËp hîp c¸c bíc, tr×nhtù ®Ó ph©n tÝch tæng hîp c¸c vÊn ®Ò. ChiÕn lîc c¬ b¶n cña bµi to¸n lµ chia nhávÊn ®Ò ra quyÕt ®Þnh thµnh c¸c phÇn nhá, dÔ hiÓu sau ®ã ph©n tÝch vµ tæng hîpc¸c phÇn ®ã l¹i sao cho cã logic ®Ó ®a ra gi¶i ph¸p hîp lý. PhÇn lín nghiªn cøu®Òu cho r»ng ph©n tÝch lùa chän ®a môc tiªu ®Ó ra quyÕt ®Þnh lµ mét lÜnh vùc cñakhoa häc vÒ qu¶n lý, trong ®ã qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh lµ ch×a kho¸, chøc n¨ngquan träng ®èi víi qu¸ tr×nh ®Çu t vµ sö dông bÒn v÷ng c¸c nguån tµi nguyªn.Tuy nhiªn víi kh¶ n¨ng cña m×nh qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh lµ bao gåm viÖc x¸c®Þnh hoÆc lùa chän ph¬ng ¸n, vµ cã tÇm quan träng ®èi víi nhiÒu lÜnh vùc tùnhiªn vµ x· héi, bao gåm c¶ hÖ thèng th«ng tin ®Þa lý. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cñaph©n tÝch lùa chän ®a môc tiªu ®îc nhiÒu nhµ ®Þa lý, nhµ ho¹ch ®Þnh vµ nhµph©n tÝch vÒ kh«ng gian quan t©m, nã bao gåm tËp hîp nhiÒu ph¬ng ¸n cã tÝnhkh¶ thi, trong ®ã chøa ®ùng nhiÒu m©u thuÉn, vµ nh÷ng tiªu chuÈn ®¸nh gi¸kh«ng chuÈn mùc. Th«ng thêng, c¸c ph¬ng ¸n ®îc c¸c nhµ qu¶n lý, nhµ raquyÕt ®Þnh, vµ d©n chóng ®¸nh gi¸ dùa trªn c¸c chØ tiªu quan träng t¬ng øng.HiÖn nay víi sù tiªn bé cña khoa häc kü thuËt nªn ph¬ng ¸n lùa chän mang tÝnhkh¶ thi vµ c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ ®îc x©y dùng trªn c¬ së d÷ liÖu cã cÊu tróc ®îcph¸t triÓn trªn nÒn c¸c thuéc tÝnh cña hÖ thèng th«ng tin ®Þa lý (GIS). Trong 1khu«n khæ bµi n¸o nµy sÏ giíi thiÖu vÒ viÖc ph©n tÝch gi¶i bµi to¸n ph©n tÝch lùachän ®a môc tiªu víi sù trî gióp cña HÖ thèng th«ng tin ®Þa lý (GIS) ®Æc biÖttrong kinh tÕ qu¶n lý khai th¸c tæng hîp vïng ven biÓn.1. HÖ thèng th«ng tin ®Þa lý (GIS) vµ c¸c chøc n¨ng. HÖ th«ng tin ®Þa lÝ lµ kü thuËt øng dông nh÷ng hÖ thèng vi tÝnh sè (DigitalComputer Systems) ®Ó lu tr÷, xö lý, qu¶n lý, hiÓn thÞ, m« h×nh ho¸ vµ ph©n tÝchnh÷ng sè liÖu th«ng tin cã liªn quan ®Õn tÝnh ®Þa lý cña mét khu vùc naß ®ã,nh÷ng d÷ liÖu nµy ®îc m« t¶ víi c¸c thuéc tÝnh g¾n liÒn víi mét ®iÓm nhÊt ®Þnh.Hay nãi mét c¸ch kh¸c : HÖ th«ng tin ®Þa lÝ lµ mét hÖ thèng m¸y tÝnh vµ c¸c thiÕtbÞ ngo¹i vi, thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng vµo ( Input ) vµ ra (Output) vµ mét sè phÇnmÒm chuyªn dông cã kh¶ n¨ng cËp nhËt, lu tr÷, xö lý c¸c th«ng tin kh«ng gian(th«ng tin ®Þa lý) vµ c¸c th«ng tin thuéc tÝnh. Nã ®ång thêi cã kh¶ n¨ng m« h×nhho¸ nh»m gi¶i quyÕt c¸c bµi to¸n vµ m« pháng th«ng tin kh«ng gian theo mét ý®å chuyªn ngµnh [6]. Ngoµi ra, hÖ thèng t liÖu ®îc lu tr÷ vµ xö lý, trong GIS bao gåm kh«ngnh÷ng c¸c th«ng tin vÒ m«i trêng tù nhiªn, mµ cßn liªn quan tíi c¶ tÝnh chÊt vÒx· héi vµ kinh tÕ cña khu vùc. VÞ trÝ m« t¶ chøa ®ùng hÖ thèng th«ng tin nãi trªnsÏ ph¶i ®îc x¸c ®Þnh trong GIS bëi mét hÖ thèng líi chiÕu ®Þa lý, bao gåm c¸cm· sè ®Þa lý : kinh ®é, vÜ ®é nh»m b¶o ®¶m kh¶ n¨ng truy xuÊt vµ xö lý sè liÖuchÝnh x¸c trªn mét vïng ®Þa lý cô thÓ, ë ph¹m trï hµnh chÝnh, ranh giíi vµ tªngäi ®Þa ph¬ng (nh huyÖn tØnh, thµnh phè, quèc gia...) còng ®îc xö lý, lu tr÷vµ cËp nhËt ho¸, ®ång thêi víi c¸c ®Æc ®iÓm ®Þa lý, t¹o ®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng choviÖc xö lý th«ng tin, ®¸p øng nhu cÇu ho¹ch ®Þnh s¸ch lîc ph¸t triÓn nguån tµinguyªn [6]. Kü thuËt GIS dùa vµo kh¶ n¨ng lu tr÷, xö lý, ph©n tÝch vµ m« h×nh ho¸, cãc¸c chøc n¨ng sau [6]:- Chång xÕp vµ tæng hîp nhiÒu líp th«ng tin chuyªn ®Ò (Thematic Information Layers) trªn cïng mét khu vùc, kÓ c¶ nh÷ng th«ng tin thuéc lo¹i kh¸c nhau cã sè lîng lín.- Cung cÊp nh÷ng th«ng tin míi nhê vµo nh÷ng m« h×nh to¸n häc, gi÷a hai hay nhiÒu líp th«ng tin chuyªn ®Ò trªn cïng mét vïng ®Þa lý.- Qu¶n lý nh÷ng cÊu tróc d÷ liÖu ®a d¹ng víi quy m« lín.- Cung c ...