Vài nét về Chi bộ Cộng sản nhà ngục Sơn La (12/1939–8/1945)

Bài viết nghiên cứu nhà ngục Sơn La và cuộc đấu tranh của các chiến sĩ Cộng sản đến tháng 12/1339; Chi bộ Cộng sản nhà ngục Sơn La thành lập và lãnh đạo phong trào cách mạng địa phương.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vài nét về Chi bộ Cộng sản nhà ngục Sơn La (12/1939–8/1945)VAI NET VE CHI BO CdNG SAN NHA NGUC SON LA • • • (12/1939-8/1945) PHAM VAN Ll/C* R a ddi trong hoan canh dac biet trong lao tQ cua de qudc (12-1939),nhQng ngay tQ khi thanh lap, Chi bp Cpng TQ nam 1908 thyc dan Phap da cho xay dyng d trung tam Thj xa Sdn La mgt nha tu, luc d i u de giam tu thadng pham, tiengsan Nha ngyc Sdn La da diy manh cdng Thai gpi la nha tdi (hUdn myt).tac tuyen truyen giac ngp each mang ddi Theo thiet ke cua Sd kien true tryevdi quin chung, gay dQng cd sd each mang thupc Nha Cdng chfnh Bic Ky (10-1907)trong ddng bao cac dan tdc ben ngoai nha Nha tu Sdn La dupc xay dyng cd dipn tichtu, diu tranh de ty giai thoat va lanh dao 500m^; gdm cd 2 budm giam ldn, 4 budngnhan dan cac dan tpc Sdn La khdi nghia giam nhd (1). Ngay tQ khi dat nhQng viengianh chfnh quyen thang 8-1945 t h i n g lpi. gach d i u tien cho vipc xay dyng nha tu,Ket qua nay cd the ndi la m i u myc cua vipc thyc dan Phap da nghien cQu, thiet ke khutrien khai, van dung sang tao chu tradng nha ch6o nay r i t dac biet. Tadng nha tudadng ldi each mang ciia Dang vao dja dapc xay bing da hoc, mai Ipp tdn, buc tuphadng mien nui cd nhieu dan tpc thieu sd cung dapc xay bing da hgc, mat lang xisinh sdng, trinh dp dan tri t h i p . mang, mep ngoai cQng cd gin cum dai bing1. Nha nguc Stfn La va cuoc dau tranh chieu dai cua bye. Vdi ldi kien true nay,cua cac chien si Cong san den thang khu nha da tao ra khdng khf dac bipt: mua12-1939 he ndng nhQ thieu nha dot, mua ddng lanh thau xadng. Sdn La la mpt tinh d trung tam khu vycTay Bic, dja hinh hiem trd, khf hau khic Lien vdi budng giam la budng de tu chet.nghipt T,am sdn chadng khf, diu the ky XX Trong mdi budng giam deu cd thung dynggiao thdng chaa phat trien, d day lai cd nhieu phan khdng cd n i p day. Xa lim vdn da chatdan tpc thieu sd sinh sdng, b i t ddng ve ngdn chdi, nggt ngat lai them mui phan nongngQ; dac bipt h i u het ddng bao cac dan tgc nac, khdng khf bj d nhiem, ngadi tu bj giamSdn La luc dd deu khdng biet tieng phd thdng. trong dd rat khd chju. Cach thiet ke nay daCd the ndi, Sdn La luc ay trong tiem thQc mgi de doa trye tiep tam 15^ ngadi bj giam d day.ngudi nghe th^t riing rpn: Vdi so tu nhan kha ddng nhdt trong 1 xa lim chat hpp, sudt ngay dem phai ngiii mui Ai len Hat Lot, Chieng Le phan ndng nac se khien ngadi bj nhdt trong Ngay di thi cd, ngay ve thi khdng. dd cd cam giac ve mgt cugc sdng e che tdm• TS. Tradng Dai hgc Tay Bic50 Rghien eiru Lich sil. so 2.20101dm de d i n den nhQng y nghi bi quan tieu tadng bao cd mdt dadng de bnh gac di tuin.cyc, chan ddi. Them vao dd thyc dan Phap Dac bipt, trong dpt md rpng nay, chung xaycdn lpi dung sQ k h i c nghiet cua tQ nhien de mpt day xa lim ngam n i m sau dadi d i tdung mudi rQng Andphen va mgt loat hd 3,5m, gdm 8 xa lim va mpt budng giam cdxf ndi trong phdng giam lam ndi truyen mpt ldi di hep qua cic xa lim. Trong bndngbenh nhanh chdng. tdi, cd cum sat tap the g i chat vao bye giam tQ 3-5 ngQdi tren mpt dipn tfch hdn TQ nam 1930, lpi dung hiem the ciia Sdn 8m^. Tren canh cQa bang go kien cd cd mdtLa thyc dan Phap da bien ndi day thanh Id nhd trdng ra ldi di. Mdi budng tdi cdn cdndi day ai cac chien si each mang. Cudi mpt c^a s i t , cd d khoa ldn. Budng xa lim canam 1930, doan tQ chfnh trj d i u tien gdm nhan r i t hpp (l,6 ...