Vài nét về Văn tuyển Hán Nôm thời Nguyễn

Bài viết trình bày quan niệm Văn tuyển Hán Nôm thời Nguyễn là văn bản hay những tuyển tập mà tiêu đề có từ “văn tuyển” chọn lọc tác phẩm văn học gồm nhiều thể loại văn xuôi thời trung đại, do một hay nhiều tác giả san định, được in ấn hoặc chép tay bằng chữ Hán, chữ Nôm dưới thời Nguyễn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vài nét về Văn tuyển Hán Nôm thời NguyễnVµI NÐT VÒ V¡N TUYÓN H¸N N¤M THêI NGUYÔN NguyÔn ThÞ HiÒn (*)V ¨n tuyÓn H¸n N«m thêi NguyÔn lµ vèn di s¶n H¸n N«m quý gi¸ cña c¸c nh©n tè chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n hãa- gi¸o dôc.n−íc ta cßn l−u gi÷ ®−îc ®Õn ngµy nay. a. VÒ chÝnh trÞ(*)Kh¶o cøu vÒ v¨n tuyÓn H¸n N«m thêi §Ó thiÕt lËp mét nÒn qu©n chñ tËpNguyÔn gióp chóng ta nh×n nhËn l¹i quyÒn chuyªn chÕ, c¸c vua triÒu NguyÔnqu¸ khø thµnh v¨n cña cha «ng còng ®· tËp trung x©y dùng bé m¸y thèng trÞnh− thÊy râ ý thøc t«n träng, b¶o vÖ vµ vµ gi÷ v÷ng kû c−¬ng x· héi theo hÖ t−ph¸t huy c¸i hay, c¸i ®Ñp cña c¸c thÕ hÖ t−ëng Nho gia. Tõ Gia Long ®Õn Minh®i tr−íc. Bµi viÕt b−íc ®Çu tiÕp cËn vèn M¹ng, ThiÖu TrÞ, Tù §øc ®Òu cã nh÷ngv¨n tuyÓn H¸n N«m thêi NguyÔn qua chÝnh s¸ch më mang ph¸t triÓn ®ÊtviÖc t×m hiÓu tiÒn ®Ò còng nh− sù h×nh n−íc. C¸c chÝnh s¸ch tiÕn bé cã t¸c dôngthµnh vµ ph¸t triÓn, quan ®iÓm san hç trî ph¸t triÓn v¨n hãa, kinh tÕ ®Êt®Þnh v¨n tuyÓn H¸n N«m thêi NguyÔn. n−íc, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c t¸c gia s¸ng t¸c v¨n ch−¬ng nãi chung vµ Trong khu«n khæ bµi viÕt nµy, biªn tuyÓn s¸ch v¨n tuyÓn nãi riªng.chóng t«i quan niÖm V¨n tuyÓn H¸nN«m thêi NguyÔn lµ v¨n b¶n hay nh÷ng Giai ®o¹n nöa ®Çu thÕ kû XIX,tuyÓn tËp mµ tiªu ®Ò cã tõ “v¨n tuyÓn”, chÝnh quyÒn nhµ NguyÔn b¾t ®Çu kh«ichän läc t¸c phÈm v¨n häc gåm nhiÒu phôc ®Êt n−íc ®· kiÖt quÖ sau néi chiÕnthÓ lo¹i v¨n xu«i thêi trung ®¹i, do mét kÐo dµi hµng thÕ kû, ®ång thêi ®−a rahay nhiÒu t¸c gi¶ san ®Þnh, ®−îc in Ên mét sè chÝnh s¸ch tÝch cùc nh»m cñnghoÆc chÐp tay b»ng ch÷ H¸n, ch÷ N«m cè nÒn thèng trÞ l©u dµi. Sau khi lªnd−íi thêi NguyÔn. ng«i, Vua Gia Long ®· x©y dùng mét nhµ n−íc phong kiÕn chuyªn chÕ tËp1. TiÒn ®Ò cho sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn v¨n trung quyÒn lùc. B¾t ®Çu tõ thêi MinhtuyÓn H¸n N«m thêi NguyÔn MÖnh, c¶i c¸ch hµnh chÝnh vµ tÝnh chÊt TriÒu NguyÔn lµ triÒu ®¹i phong chuyªn chÕ ®−îc t¨ng c−êng song songkiÕn cuèi cïng cña ViÖt Nam. Khi thèng víi viÖc h¹n chÕ quyÒn hµnh ®ÞanhÊt ®−îc ®Êt n−íc, c¸c vua NguyÔn ph−¬ng. C¸c vua NguyÔn häc theo nhµnhanh chãng ®Èy m¹nh ph¸t triÓn tÊt Thanh, ®Èy m¹nh viÖc x©y dùng c¸cc¶ c¸c mÆt cña ®êi sèng x· héi. Do ®ã,tiÒn ®Ò thóc ®Èy sù h×nh thµnh vµ ph¸t (*) NCS. Khoa Ng÷ v¨n, Häc viÖn KHXH, ViÖntriÓn v¨n tuyÓn thêi NguyÔn bao gåm Hµn l©m KHXH ViÖt Nam.Vµi nÐt vÒ v¨n tuyÓn H¸n N«m… 37®iÓn lÖ nh»m ®−a ®Êt n−íc theo con cho s¸ch v¨n tuyÓn ch÷ H¸n, ch÷ N«m®−êng ph¸t triÓn thÞnh v−îng, lÊy Nho ®−îc qu¶ng b¸ réng r·i ®Õn ®éc gi¶ vµ cãgi¸o lµm hÖ t− t−ëng chÝnh thèng. V× ®iÒu kiÖn b¶o tån ®Õn ngµy nay.vËy, nhiÒu bé v¨n tuyÓn cã nh÷ng t¸c V¨n tuyÓn thêi NguyÔn hÇu nh−phÈm ®−îc tuyÓn tõ ®Ò tµi B¾c sö hay ®−îc in ë c¸c nhµ in nh− LiÔu V¨nc¸c s¸ch Tø th−, Ngò kinh cña Trung §−êng, B¸c V¨n §−êng, Gia LiÔuQuèc ®Ó dïng lµm mÉu trong khoa cö. §−êng, §ång V¨n §−êng, Hi V¨n b.VÒ kinh tÕ §−êng, óc V¨n §−êng, LiÔu Chµng, Sau khi ®¸nh b¹i T©y S¬n, triÒu Tr−êng V¨n §−êng... Cã bé v¨n tuyÓnNguyÔn x©y dùng kinh ®« ë HuÕ vµ b¾t ®−îc in ë 2 nhµ in nh− Hµ Nam H−¬ng®Çu thùc thi c¸c chÝnh s¸ch vÒ kinh tÕ, thÝ v¨n tuyÓn (in ë Gia LiÔu §−êng vµx· héi nh»m x©y dùng vµ b¶o vÖ cho §ång V¨n §−êng); T©n khoa H−¬ng Héiv−¬ng quyÒn nhµ NguyÔn. v¨n tuyÓn (in ë LiÔu Chµng, Tr−êng V¨n §−êng)... C¸c bé v¨n tuyÓn ®−îc in TriÒu NguyÔn ®Èy m¹nh viÖc khai nhiÒu nhÊt ë LiÔu V¨n §−êng vµ Giahoang lµm kinh tÕ n«ng nghiÖp khiÕn LiÔu §−êng.diÖn tÝch canh t¸c trªn toµn l·nh thæ®Êt n−íc khi ®ã t¨ng ®¸ng kÓ. Bªn c¹nh c. VÒ v¨n hãa – gi¸o dôc®ã, triÒu NguyÔn cßn thi hµnh c¸c chÝnh D−íi triÒu NguyÔn, v¨n hãa, nghÖs¸ch tÝch cùc vÒ ®ª ®iÒu, ®Çu t− cho thuËt t−¬ng ®èi ph¸t triÓn vµ gÆt h¸in«ng nghiÖp, khuyÕn dô nh©n d©n b»ng ®−îc nhiÒu thµnh tùu, ®Ó l¹i mét di s¶nquyÒn lîi g¾n víi tr¸ch nhiÖm (NguyÔn v¨n hãa ®å sé, bao gåm c¶ di s¶n vËt thÓPhan Quang, 2002, tr.55). ...