Vai trò chính phủ trong việc thúc đẩy tài chính toàn diện

Nội dung chính của bài viết là tìm hiểu, phân tích một số quan niệm về tài chính toàn diện, tầm quan trọng của tài chính toàn diện và lập luận vai trò Chính phủ thúc đẩy phát triển tài chính toàn diện là mục tiêu của bài viết này. Mời các bạn tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vai trò chính phủ trong việc thúc đẩy tài chính toàn diện VAI TRÒ CHÍNH PHỦ TRONG VIỆC THÚC ĐẨY TÀI CHÍNH TOÀN DIỆN PGS. TS. Hoàng Thị Thúy Nguyệt Học viện Tài chính Đặt vấn đề Ngày nay, tài chính toàn diện nhận được sự quan tâm của các Chính phủ trên phạm vi toàn cầu. Hiện đã có 55 nước đưa ra cam kết về thực thi tài chính toàn diện, hơn 30 nước ban hành hoặc đang xây dựng chiến lược quốc gia về tài chính toàn diện. Các tổ chức quốc tế như: Ngân hàng Thế giới, Quỹ Tiền tệ Quốc tế, Liên Hợp Quốc… đều coi tài chính toàn diện là một trong những trụ cột quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, ổn định tài chính, giảm bất bình đẳng hướng tới mục tiêu phát triển bền vững. Nhiều tài liệu thực nghiệm về tài chính và phát triển cũng cho thấy các quốc gia thúc đẩy tài chính toàn diện sẽ tăng trưởng kinh tế nhanh hơn và giảm nghèo bền vững hơn. Tìm hiểu, phân tích một số quan niệm về tài chính toàn diện, tầm quan trọng của tài chính toàn diện và lập luận vai trò Chính phủ thúc đẩy phát triển tài chính toàn diện là mục tiêu của bài viết này. Từ khóa: Tài chính toàn diện, phát triển tài chính toàn diện, vai trò Chính phủ. 1. Các quan niệm về tài chính toàn diện: Quan niệm về tài chính toàn diện (Financial inclusion) được các học giả nhìn nhận dưới nhiều góc độ khác nhau. Theo nghiên cứu lý thuyết, tài chính toàn diện đề cập tới một trạng thái của nền kinh tế khi tất cả những người trưởng thành trong độ tuổi lao động đều có khả năng tiếp cận một cách thuận tiện đến các khoản tín dụng, tiết kiệm, thanh toán, và bảo hiểm từ các nhà cung cấp dịch vụ chính thức với chi phí hợp lý (Leyshon và Thrift 1995). Nói cách khác, theo Sinclair (2001) khi bảo đảm được tài chính toàn diện cũng cũng có nghĩa là giảm thiểu mức độ loại trừ tài chính (financial exclusion). Loại trừ tài chính đó là sự bất lực của một số nhóm người trong xã hội trong việc truy cập hệ thống tài chính chính thức, điều này xảy ra có thể xuất phát từ quyền truy cập, điều kiện truy cập, giá cả, marketing… (Carbo, Gardener, and Molyneux 2005). Trên thực tế, nhiều nước thường tham chiếu khái niệm tài chính toàn diện được các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới, Liên Hợp Quốc… sử dụng khi xây dựng chiến lược, kế hoạch phát triển tài chính toàn diện quốc gia. Theo Ngân hàng Thế giới: Tài chính toàn diện là việc các cá nhân và doanh nghiệp có thể tiếp cận với các sản phẩm dịch vụ tài chính hữu ích với giá cả phải chăng, đáp ứng được các nhu cầu của họ bao gồm: chuyển tiền, thanh toán, tiết kiệm, tín dụng và bảo hiểm - được cung cấp một cách có trách nhiệm và bền vững (Worldbank 2017). Liên Hợp Quốc, một tổ chức đi đầu trong việc chống đói nghèo lại nhấn mạnh tài chính toàn diện là cơ hội tiếp cận các dịch vụ tài chính với chi phí hợp lý cho người dân nhất là người nghèo. Các dịch vụ tài chính cơ bản bao gồm tiết kiệm, tín dụng ngắn hạn và dài hạn, thanh toán, thế chấp, bảo hiểm, trợ cấp, chuyển tiền trong nước và quốc tế (Bluebook, 2006). Trong khi đó, nhấn mạnh đến chất lượng sử dụng dịch vụ, Liên minh Tài chính Toàn diện (AFI) quan niệm tài chính toàn diện là việc cung cấp dịch vụ tài chính phù hợp với nhu cầu của người sử dụng với với mức chi phí hợp lý, khuyến khích nhu cầu sử dụng dịch vụ tài chính thường xuyên với hệ thống tài chính chính thức. Như vậy, trên phương diện lý thuyết và thực tế vận hành, tài chính toàn diện được hiểu với hai khía cạnh đó là khả năng tiếp cận và sử dụng những dịch vụ tài chính cơ bản như thanh toán, chuyển tiền, tiết kiệm, tín dụng và bảo hiểm của người dân, doanh nghiệp từ hệ thống tài chính chính thức. 443 2. Tại sao tài chính toàn diện lại quan trọng? Tài chính toàn diện là nội dung quan trọng trong chiến lược phát triển tài chính chung. Về lý thuyết, phát triển hệ thống tài chính có vai trò thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nghiên cứu thực nghiệm cũng chỉ ra mối quan hệ quan trọng giữa phát triển tài chính và tăng trưởng kinh tế (Demetriades & Hussein, 1996; Eita & Jordaan, 2007; Vua & Levine, 1993; Spiegel, 2001). Phát triển tài chính cũng được chứng minh có tác dụng làm giảm tác động của những cú sốc bên ngoài đối với nền kinh tế trong nước (Beck, Lundberg và Majnoni, 2006; Raddatz, 2006). Xét trên bối cảnh rộng hơn, tài chính toàn diện đóng góp vào tăng trưởng kinh tế thông qua tạo giá trị cho các doanh nghiệp nhỏ, đem lại tác động lớn cho việc cải thiện các chỉ số phát triển con người - như y tế, dinh dưỡng, giáo dục - và đẩy lùi bất bình đẳng, nghèo đói (CIMP, 2011; Obstfield, 1994 và Ghali, 1999). Tài chính toàn diện thúc đẩy quá trình tăng trưởng kinh tế qua nhiều cách, trước hết bằng việc các tổ chức tài chính huy động các khoản tiền nhàn rỗi của người dân và doanh nghiệp để đầu tư vào sản xuất, kinh doanh. Đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng, đây là cơ hội tốt để đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ, mở rộng thị trường nhằm có được lợi nhuận cũng như khắc phục các cú sốc từ bên ngoài. Sự ra đời của những công cụ tài chính mới cũng có tác dụng thúc đẩy môi trường khởi nghiệp, mở rộng quy mô doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, từ đó tạo việc làm và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Với sự hỗ trợ của công nghệ tài chính (financial technology - fintech), các phương pháp thanh toán truyền thống bằng tiền mặt đối với các khoản thanh toán lương, trợ cấp phúc lợi xã hội, các hóa đơn… dần thay thế bằng các công nghệ mới (ví dụ: qua điện thoại di động) sẽ giúp tăng hiệu quả kinh tế, giảm thiểu rủi ro đạo đức trong hoạt động tài chính - ngân hàng. Tài chính toàn diện cũng được coi là một trụ cột của giảm nghèo bền vững, góp phần thực hiện 7/17 mục tiêu về phát triển bền vững (Sustainable Development Goals - SDGs) của L ...