Vai trò của chụp điện toán cắt lớp trong tai mũi họng và phẫu thuật đầu cổ

Chẩn đoán X quang là những phương pháp dùng tia X (tia Rơngen) để chiếu vào cơ thể người với mục đích cuối cùng là nhằm chẩn đoán bệnh, tia X có khả năng đâm xuyên vật chất nhưng và tia X cũng bị hấp thụ bởi vật chất mà nó mới đi qua đó chính là những đặc tính của tia X (tính đâm xuyên và sự hập thụ), dựa trên sự khác biệt này mà người ta mới ứng dụng tia X trong chẩn đoán.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vai trò của chụp điện toán cắt lớp trong tai mũi họng và phẫu thuật đầu cổY Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004 Toång quan VAI TROØ CUÛA CHUÏP ÑIEÄN TOAÙN CAÉT LÔÙP TRONG TAI MUÕI HOÏNG VAØ PHAÃU THUAÄT ÑAÀU COÅ Nguyeãn Troïng Minh*, Leâ Vaên Phöôùc**, Phaïm Ngoïc Hoa**, Phaïm Thanh Sôn*, Traàn Minh Tröôøng*ÑAÏI CÖÔNG hieän ñaïi hôn ñoù laø maùy C.T Xoaén oác (Spiral CT Scans) vôùi nhieàu coâng duïng,tính naêng hôn maùy CT quy öôùc Chaån ñoaùn X quang laø nhöõng phöông phaùp cuûa Cormack vaø Hounsfield, ñeán naêm1999 maùy C.Tduøng tia X (tia Rôngen) ñeå chieáu vaøo cô theå ngöôøi nhieàu lôùp caét (Multislices CT Scans) ra ñôøi.vôùi muïc ñích cuoái cuøng laø nhaèm chaån ñoaùn beänh,tia X coù khaû naêng ñaâm xuyeân vaät chaát nhöng vaø tia NGUYEÂN LYÙ CAÁU TAÏO CHUNGX cuõng bò haáp thuï bôûi vaät chaát maø noù môùi ñi qua ñoù Ñoái vôùi maùy chuïp caét lôùp ngöôi ta vaãn duøngchính laø nhöõng ñaëc tính cuûa tia X (tính ñaâm xuyeân tia X nhö chuïp phim quy öôùc nhöng phim quyvaø söï haäp thuï), döïa treân söï khaùc bieät naøy maø öôùc ñöôïc thay theá baèng boä caûm bieán ñieän töûngöôøi ta môùi öùng duïng tia X trong chaån ñoaùn. Söï (Electric detector) hay coøn goïi laø nhöõng ñaàuhaáp thuï ñoái cuûa tia X vôùi phaàn meàm vôùi nhöõng doø,nhöõng boä caûm bieán naøy nhaïy hôn nhieàu laànnguyeân töû nheï nhö H, C, O... khaùc vôùi söï haáp thuï vôùi phim thoâng thöôøng.trong phaàn cöùng nhö xöông vôùi caùc phaân töûphospho, can-xi... vaø ngay trong caùc moâ thì söï haápthuï cuõng khaùc nhau nhö caùc toå chöùc coù chöùa hôi(phoåi,daï daøy, ruoät..) vôùi caùc toå chöùc chöùa nöôùc(baøng quang,tim,thaän..), chính söï haáp thuï khaùcnhau naøy maø hình aûnh x quang coù nhöõng choã ñaämnhaït khaùc nhau treân phim aûnh.LÒCH SÖÛ Naêm 1971 A.M Cormack (Myõ) vaø G.M Hounsfield(Anh) laø nhöõng ngöôøi ñaàu tieân phaùt minh ra maùychuïp caét lôùp ñieän toaùn (C T scans), phaùt minh cuûa hainhaø khoa hoïc treân laø voâ cuøng quan troïng, noù ñöôïc coinhö moät böôùc tieán daøi cuûa nhaân loaïi trong coâng cuoäcchaån ñoaùn beänh, phaùt minh naøy cuõng ñöôïc saùnh Hình 1: Minh hoïa nguyeân lyù chung cuûa maùy chuïpngang vôùi phaùt minh tìm ra tia X naêm 1895 cuûa caét lôùp vi-tính trong ñoù goàm boùng ñeøn (X ray tube)Roentgen vì vaäy naêm 1979 phaùt minh vó ñaïi naøy cuõng vaø ñaàu doø (Detector array) hay boä caûm bieán, khoaûngñöôïc nhaän giaûi Noâ ben y hoïc. Ngaøy 1/10/1971 hình soï caùch giöõa boùng vaø ñaàu doø laø beänh nhaân.naõo ñaàu tieân ñöôïc chuïp baèng maùy caét lôùp vaø naêm1972 maùy ñöôïc ñöa ra söû duïng ñaàu tieân treân theá giôùi, Sau khi maùy ñi qua beänh nhaân,boä caûm bieán seõnaêm 1974 Ledley (Myõ) laø ngöôøi ñaàu tieân hoaøn thieän truyeàn tín hieäu veà trung taâm thu nhaän döõ lieäu ñeåmaùt caét lôùp toaøn thaân, nhaân loaïi phaûi caàn gaàn hai maõ hoùa vaø truyeàn veà maùy vi tính, söï di chuyeånthaäp kyû sau (1989) môùi cho ra ñôøi theá heä maùy caét lôùp voøng quanh beänh nhaân cuûa chuøm tia naøy theo moät * Khoa Tai Muõi Hoïng – Beänh vieän Chôï Raãy ** Beänh vieän Huyeän Bình Chaùnh TP. HCM0 Chuyeân ñeà Tai Muõi HoïngToång quan Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004maët phaúng caét thöïc hieän moät loaït caùc pheùp ño. Khichuyeån ñoäng keùp keát thuùc, boä nhôù ñaõ ghi nhaänñöôïc moät soá lôùn nhöõng soá ño töông öùng vôùi nhöõnggoùc khaùc nhau trong maët phaúng queùt. Toång hôïpnhöõng soá ño ñoù vaø nhôø maùy vi tính söû lyù caùc soá lieäuñoù chuùng ta coù keát quaû baèng soá, caùc soá ñoù ñöôïcbieán thaønh hình aûnh vaø hieän treân maøn hình. Hình 3 :Maùy C.T moät lôùp caét vôùi moät ñaàu doø Maùy C.T ña lôùp caét nhieàu ñaàu doøHình 2 : Maùy C.T quy öôùc (conventinal CT) Maùy C.Txoaén oác (spiral C.T) Hình 4 :Thôøi gian queùt cuûa C.T ñôn laø 1giaây /voøng C.T ña lôùp caét laø1giaây /8 voøng CHÆ ÑÒNH CHUÏP C.T MSCT laø tieán boä lôùn nhaát hieän nay cuûa kyõ thuaät C.T cuõng nhö trong chaån ñoaùn hình aûnh, MSCT coù nhieàu öùng duïng hôn haún C.T thoâng thöôøng.Chæ ñònh cuûa MSCT bao goàm taát caû nhöõng chæ ñònh cuûa CT thöôøng vôùi keát quaû toát hôn nhieàu, coäng theâm moät soá lónh vöïc khaùc ñöôïc aùp duïng nhö trong tim maïch, maïch maùu, taùi taïo hình aûnh 3 chieàu... SÔ LÖÔÏC VEÀ THUOÁC CAÛN QUANG Thuoác caûn quang thöôøng duøng trong chaån ñoaùn hình aûnh thì coù nhieàu ...