VAI TRÒ CỦA SIÊU ÂM TRONG CHẨN ĐOÁN BỆNH LÝ NGỰC

Vai trò của Siêu âm trong chẩn đoán bệnh lý Ngực đã được biết từ lâu, từ thành ngực đến màng phổi rồi trung thất và phổi. Tuy nhiên, để chẩn đoán được các bệnh lý trong phổi, điều kiện tiên quyết là tổn thương phải nằm sát thành ngực.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
VAI TRÒ CỦA SIÊU ÂM TRONG CHẨN ĐOÁN BỆNH LÝ NGỰC BS. NGUYỄN QUÝ KHOÁNG BS. NGUYỄN QUANG TRỌNG 20 February 2013 1 Mục tiêu. Kỹ thuật. Hình ảnh siêu âm phổi - màng phổi bình thường. Hình ảnh bệnh lý. Kết luận. 20 February 2013 2 Vai trò của Siêu âm trong chẩn đoán bệnh lý Ngực đã được biết từ lâu, từ thành ngực đến màng phổi rồi trung thất và phổi. Tuy nhiên, để chẩn đoán được các bệnh lý trong phổi, điều kiện tiên quyết là tổn thương phải nằm Tổn thương không và có tiếp xúc sát thành ngực. với màng phổi. 20 February 2013 3 Lẽ dĩ nhiên, Siêu âm không thay thế được X Quang và CT nhưng cũng bổ sung thêm cho các kỹ thuật trên đây, đặc biệt trong việc đánh giá tràn dịch màng phổi (là một thế rất mạnh của siêu âm) và giúp sinh thiết và chọc dò màng phổi để tìm ra nguyên nhân của dịch này. 20 February 2013 4 Vấn đề mới trong bài này là chúng tôi muốn nhấn mạnh vai trò của Siêu âm trong chẩn đoán: 1/ Tràn khí màng phổi 2/ Các bệnh lý mô kẽ và phế nang. đặc biệt trong các trường hợp cấp cứu. 20 February 2013 5 Khảo sát bệnh nhân ở tư thế nằm và ngồi. *Ở tư thế nằm, lấy gan làm cửa sổ, ta có thể khảo sát khoang màng phổi ở góc sườn hoành sau và bên, nhu mô phổi vùng đáy phổi. *Ở tư thế ngồi, đặt đầu dò trong các khoang liên sườn, ta có thể khảo sát bệnh lý của thành ngực, màng phổi cũng như nhu mô phổi kế cận. 20 February 2013 6 20 February 2013 7 Tư thế ngồi tìm tràn dịch màng phổi. Tư thế nằm tìm tràn khí màng phổi. 20 February 2013 8 HÌNH ẢNH SIÊU ÂM MÀNG PHỔI - PHỔI BÌNH THƯỜNG - Xảo ảnh phản chiếu liên tiếp (reverberation artifacts): bình thường khi gặp phổi chứa khí, chùm tia siêu âm sẽ tạo ra phản ứng dội liên tiếp, đặc trưng là ta tìm thấy những đường A (A lines) song song với đường màng phổi có hồi âm dày. Xảo ảnh này cũng thấy trong tràn khí màng phổi, do vậy nó ít có giá trị chẩn đoán. - Xảo ảnh đuôi sao chổi (comet tail artifacts): xảo ảnh này hình thành khi chùm tia siêu âm gặp vách liên tiểu thuỳ có chứa dịch (còn gọi là B lines). Vậy nếu thấy xảo ảnh này thì ta có thể loại trừ khí chen giữa lá thành và lá tạng màng phổi (tức là không có tràn khí màng phổi). - Dấu hiệu trượt màng phổi (sliding sign): bình thường, với cử động hô hấp ta có thể thấy lá thành và lá tạng trượt lên nhau. Dấu hiệu này sẽ mất đi khi có tràn khí màng phổi. - Hình ảnh soi gương của gan qua vòm hoành: khi khảo sát BN ở tư thế nằm, lấy gan làm cửa sổ. Hình ảnh này mất đi khi có tràn dịch màng phổi. 20 February 2013 9 Đường màng phổi 20 February 2013 10 Reverberation artifacts: các mũi tên chỉ A line. Đường màng phổi (pleural line) là đường hồi âm dày, nằm phía dưới bóng hồi âm của hai cung sườn hai bên khoảng 5 mm. Hình ảnh thu được còn gọi là Bat sign (giống hình con dơi đang bay). 20 February 2013 11 Reverberation artifacts: 1/ mũi tên chỉ “A line”, 2/ đầu mũi tên và mũi tên mở chỉ xảo ảnh đuôi sao chổi “B line”với kích thước khác nhau tuỳ thuộc vào bề dày của vách liên tiểu thuỳ . 20 February 2013 12 Sliding sign với đầu dò 5 MHz Sliding sign với đầu dò 12 MHz S: bóng lưng của các xương sườn 20 February 2013 13 20 February 2013 14 20 February 2013 15 BỆNH LÝ THÀNH NGỰC Siêu âm có thể chẩn đoán được một số tình trạng bệnh lý của mô mềm như: tụ máu sau chấn thương, tràn khí dưới da, abscess, bướu mô mềm… Siêu âm cũng có thể đánh giá được một số tình trạng của xương như: gãy xương (có thể kèm dập phổi), cal xương, huỷ xương... 20 February 2013 16 Tụ máu dưới da sau chấn thương (H), tràn máu màng phổi (E). Tràn khí dưới da Abscess vùng nách phải Lymphoma cơ ngực lớn 20 February 2013 17 Gãy xương sườn, không thấy trên phim X quang Huỷ xương do di căn từ Cal xương sườn adenocarcinoma 20 February 2013 ...