Vai trò kinh tế nhà nước trong nền kinh tế thị trường

Sự phát triển thần kỳ của các nước Châu Á mà đặc biệt là các nước Đông Nam Á là một minh chứng cho sự thành công của quá trình chuyển đổi. Sự phát triển thần kỳ như vũ bão của Đông Nam Á, sự bùng nổ khoa học...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vai trò kinh tế nhà nước trong nền kinh tế thị trường LỜI MỞ ĐẦU Sự chuyển đổi nền kinh tế thị trườ ng (KTTT) theo cơ chế thị trườ ng cósự quản lý c ủa nhà nước là xu hướ ng tất yếu c ủa mọi xã hội. Đặc biệt tronggiai đoạn hiện nay khi mà nền kinh tế các nước phát triển trên thế giới đã đạttới đỉnh cao và xu hướ ng vận động phát triển c ủa thế giới đang tiến vào thế kỷvăn minh trí tuệ thì sự chuyển đổi KTTT theo cơ chế thị trườ ng có sự quản lýcủa nhà nước là tất yếu khách quan c ủa bất kỳ một quốc gia nào muốn vươ ntới và hoà nhập với xu hướ ng phát triển chung của nhân loại. Sự phát triển thầnkỳ của các nước Châu Á mà đặc biệt là các nước Đông Nam Á là một minhchứng cho sự thành công của quá trình chuyển đổi. Sự phát triển thần kỳ như vũ bão c ủa Đông Nam Á, sự bùng nổ khoa họckỹ thuật với tốc độ chóng mặt, quan hệ thế giới đã bước sang đối thoại hợptác cùng nhau phát triển đã tác động rất lớn tới Việt Nam. Về mặt kinh tế hiện nay Việt Nam vẫn là một trong những quốc gia kémphát triển. Để có thể vươn lên đạt trình độ phát triển ngang hàng với các quốcgia khác, Việt Nam cần phải tìm cho mình con đườ ng phát triển phù hợp vớ itình hình kinh tế xã hội trong nước vừa đảm bảo xu thế phát triển chung c ủathế giới. Đó chính là việc chuyển đổi nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung quanliêu bao cấp sang nền KTTT định hướng XHCN có sự quản lý c ủa nhà nước. Chính vì vậy Đả ng đã xác định việc chuyển đổi nền kinh tế sang KTTTđịnh hướ ng XHCN là rất cần thiết và Đảng c ũng nhấn mạnh vai trò kinh tếcủa Nhà nước là vô cùng quan trọng. Kinh nghiệm các nước công nghiệp mớ ivà Nhật Bản cho thấy vai trò kinh tế của Nhà nước là một trong những nhân tốquyết định đến sự phát triển của đất nước. Nói đến sự phát triển thần kỳ của NhậtBản là nói tới hiệu năng Nhật Bản là sự tác động quyết định do có sự quản lýnền kinh tế của Nhà nước. Từ giữa những năm 80 khi bắt đầ u sự nghiệp đổi mới, chúng ta đã nhậnrõ vai trò động lực tư lớn c ủa Nhà nước tới nền KTTT. Nhà nước không 1những là chủ thể mà còn là khách thể. Nhà nước tham gia vào các loại quanhệ khác nhau trong nền kinh tế. Vì vậy vấn đề đặt ra là phải làm rõ được vaitrò kinh tế c ủa Nhà nước và sử dụng nó một cách có hiệu quả để thúc đẩ y quátrình vận động nền KTTT theo định hướ ng XHCN theo hướ ng có lợi nhấtvừa phát huy tác dụng tích c ực và hạn chế được nhiều khiế m khuyết c ủa nề nKTTT vừa đả m bảo được sự tăng trưở ng kinh tế, đả m bảo công bằng xã hội. Chính vì những điều đó, trong bài viết này em xin đề cập với Vai tròkinh tế của nhà nước trong nền KTTT đ ịnh hướng XHCN ở Việt Nam.Đây là một vấn đề lớn muốn giải quyết được đòi hỏi phải có thời gian côngsức nghiên c ứu không dễ gì giải quyết trọn vẹn trong bài viết ngắn. Do đóchắc chắn sẽ không tránh khỏi nhiều khiếm khuyết sai sót. Em mong nhậ nđược sự góp ý nhận xét và bổ sung. 2 NỘI DUNGI/ CÁC LÝ THUYẾT VỀ VAI TRÒ KINH TẾ CỦA NHÀ NƯỚC 1. Lý luận c ủa Chủ nghĩa Mác Lênin về vai tr ò kinh tế của Nhà nước Chủ nghĩa Mác Lê nin xem xét nền kinh tế dướ i góc độ vĩ mô từ hiệntượ ng đế n bản chất. Chủ nghĩa Mác Lê nin cho rằng trong một nền kinh tế thìcần phải có sự can thiệp của Nhà nước. Một nền kinh tế khi chuyển đổi sangcơ chế thị trườ ng có rất nhiều khuyết tật. Nhà nước can thiệp vào nền kinh tếnhằ m hạn chế tối đa những khuyết tật và phát huy cao độ những mặt tích cựccủa kinh tế phát triển. Theo Mác nếu không có sự can thiệp c ủa Nhà nước thìnền kinh tế không hoạt động bình thườ ng được, nó sẽ trở nên rối ren mất cânđối một cách nghiê m trọng. Dướ i chủ nghĩa Mác, Nhà nước không những chỉ có vai trò quản lý kinhtế mà còn có vai trò điều tiết nền kinh tế ở tầm vĩ mô đả m bảo sự phát triể nổn định về nền kinh tế, chống lạm phát và khuynh hướ ng tạo ra sự cân đố igiữa các ngành nghề và duy trì sự cân bằng đó Nhà nước kết nối giữa haingành nghề, cân đối giữa cung và cầu, điều tiết sự lưu thông hàng hoá và tiề ntệ. Nhà nước đả m bảo tính hiệu quả cho s ự phát triển, Nhà nước dùng cácchính sách tiền tệ, tài chính, tài khoá... và các biện pháp đưa Khoa học k ỹthuật công nghệ vào nền kinh tế thúc đẩ y sự nền kinh tế phát triển nhanhchóng. Với công c ụ là hệ thống luật pháp, Nhà nước sử dụng nhằm điềuchỉnh nền kinh tế phát triển đúng hướ ng, bảo đảm sự ổn định ngăn chặnnhững hiện tượ ng xấu không đáng có. Như vậy, quan điểm c ủa chủ nghĩa Mác - Lê nin là đúng đắ n nhất.Trongbất kỳ một quốc gia nào đề u nhất thiết phải có sự tham gia điều tiết c ủa Nhànước. Nhà nước điều chỉnh và duy trì xã hội thích nghi với những điều kiệnmới và tạo ra những điều kiện thuận lợi cho nền kinh tế. Việt Nam ta theoquan điể m c ủa chủ nghĩa Mác - Lênin đã và đang xây dựng c ủng cố vai tròNhà nước CHXHCNVN trong nền kinh tế. 2. Lý luận c ủa trường phái c ổ điển Khác với chủ nghĩa Mác - Lênin, quan điểm c ủa trườ ng phái cổ điển chorằng Nhà nứơc không nên can thiệp vào nền kinh tế. Họ cho rằng thừa nhậnsự tồn tại c ủa qui luật kinh tế là khách quan không phụ thuộc vào ý chí c ủa 3con ngườ i. Những quy luật đó có khả năng đả m bảo sự công bằng tự nhiê ntrong hệ thống kinh tế. Vì vậy trườ ng phái cổ điển tán thành hạn chế bằng mọicách sự can thiệp của Nhà nước vào nền kinh tế cứ để cho các trườ ng pháikinh tế hoạt động tự do nền kinh tế sẽ tiến tới toàn dụng nhân công do tácdụng c ủa hai lực cung cầu. Trườ ng phái cổ điển ra đờ i khi chế độ phong kiếnvẫn còn tồn tại và do đó đã ảnh hưở ng phần nào tới quan điểm c ủa họ. Sự phát sinh các quản điểm c ủa trườ ng phái cổ điển về Nhà nước bắtnguồn từ các học thuyết của trườ ng phái trọng nông mà điển hình học thuyếtluật tự nhiên c ủa F. Quesnay. Đây là tư tưở ng trung tâm trong học thuyếtcủa Quesnay. Ông cho rằng trong xã hội tính n ...