Văn bia chùa Thiệu Long thời Trần

Bài viết trình bày nghiên cứu về văn bia chùa Thiệu Long thời Trần thông qua các tác phẩm đều gắn với các công trình Phật giáo có độ dài văn bản tương đối lớn, thuyết lí tinh vi, sự tường tế, ngôn ngữ diễn nhã và trau chuốt giàu hình ảnh, bút pháp tinh diệu vừa tả thực vừa ước lệ và khoa trương.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Văn bia chùa Thiệu Long thời TrầnTU LlfU - OfNH CHlNH sO Ll|UVAN B I A CHUA THIEU LOIVG THCfl TRAN PHAM VAN ANH* T rong lich sQ phftt triln ciia t h i bi ki hign, 2002) ed tftt ca 44 tftc phdm (chii ylu t^i Vigt Nam, xdt v l m$t biit phap lft bi ki). Trong s i nfty, c6 21 tac phdm khangh§ thuftt, cd t h i coi bi kf thdi LJ lft dinh dl dap Qng yeu cdu ciia cdc bai bi kf theocao, chfnh vi vfty, khi tim higu vl cftc di vfin nhQng tieu ehf the loai eiia nd. Su gdp mfitkim thach thdi Ly - Trdn, nhft bae hpe Lg ciia dai di^n Tam gifto khiln bi kf thdi TrdnQuy Ddn tQng dftnh gia van thdi nha LJ, c6 su phong phii ve loai hinh tac gia. Cung161 biln ngSu hdng bdy, dep de, cdn giong sang thdi Trdn, vi trf cua Nho gido ddnthe vftn nhft Dudng (Kien vdn tieu luc - dUde dl eao, do vfiy cac tac gia xuftt thftnThiin chUOng). Sd bp khao sftt qua Dai Viet Nho hpe trd thftnh luc lupng cd yeu nhftt.sd ki todn thU, c6 d i n 40 ldn nhftc d i n vide Dilu nfty khign bi kf thdi Trdn cd sU thayxfty chQa, dung bia, due ehudng... song ddi quan trpng so vdi bi kf thdi Ly ca vl npidang tiec d i n nay, trai thdi gian Iftu dai dung va hinh thflc ngh^ thuat (dii taccung nhieu nguyen nhan khftc nhau, so phdm gdn vdi cftc cdng trinh Phftt giao vftnlUdng di vftn kim thach thdi Ly hien mdi chiira ti lg ldn). Chftng han d phdn thuyet Ifchi sUu tftp dUdc 18 tac phdm. V l efin ban, - duygn khdi md ddu efte bai bi kf thdi Trdn,cftc tftc phdm deu gftn vdi cftc cdng trinh sU thuylt If khdng Idp lang va uyen do nhUPhat gifto, c6 dd dfti vftn ban tUdng doi ldn, b bi kf thdi L^, do vfiy mau sftc triet h cothuyet If tinh vi, tu sU tUdng t l , ngdn ngQ phdn sdt giam. d mdt sd tdc pham, doandiin nha vft trau chuot, giftu hinh anh, but thuyet If - duygn khdi hi gian hda din tdiphftp tinh digu, vQa ta thUe vQa Udc lg vft da, bien thanh nhQng ldi ddn ngftn, thftmkhoa trUdng, tuy lft bi ki song lai rat giftu chi rftt sd sfti (nhu Bdo An thiin tU bi ki),ylu to tieu truygn. hofic gia bj lUpc bd hoan toftn de di thdng vfto phdn tu sU (nhu cftc bi kf Hie/i Dieu Sang thdi Trdn, so iQdng di vftn kim thdp bi, Phuc Minh tU bi...). Tuy thingthaeh hign sUu tftp dUde theo thong kg hoftc eung cd tac phim thuygt If kha sautrong Vdn khac Hdn Ndm Viit Nam, tap II: sdc (nhu Diin Thanh Bdo An tU chung,Thdi Trdn (1226-1400), quyen ThUdng va Dien Phuc viin bi, dftc biet la Thiiu LongHa, (Sach do Vien Nghign cQu Hftn Ndm - tu bi)... nhQng ve cd ban, cac bi ki thdi TrdnVign dai hpe Trung Chfnh Dfti Loan thQeThS. Vi$n Vftn hoc Rghlfin cijru Lten su. so iu.awiait di C4P d i n vj trf quan trpng cua thdi kl phdn dudi bia, tilp xQc vdi lUng rQa, trangtuang phdp, tQ dd ddn khdi vl myc dfch, ^ trf hoa vfin sdng nUdc cftch di$u. Mftt saunghia eiia vi§c di^ng chQa vft cdng lao to ldn ciia bia, phdn giQa trfin bia d l trShg, khdngciia cftc thf chii; gdn nhU cdc tftc gid khdng d l chQ, cfie ehi t i l t khftc trang tri tUdng tuddy phdn thuylt If - duygn khdi 16n mQc rafyt trUdc. Hoa vfin trang trf trgn bia tUdngkhai quftt If lu^n nhU cdc bi kf thdi L^. tu cftc vftn bia thdi h^, gdn nhu hoftn toftnDilu nfty khiln cho bi kf Ph$t gifio thdi tUdng dflng vdi bia chQa Diin PhQc {CdViitTrdn mftt di d0 aau sde eua nhQng suy tU thdn DiSn Phuc t{i bi minh). Phdn ddu vflntrilt hpe Ph^t giao cflng nhU Idgich n$i t^i bia cho bilt vftn bia nfty do Tilt eap nhftpciia t h i thQe bi kf dupc xfie l§p tQ thdi Li^. ndi thfii tii D 5 Nftng T l cQng vp lft DftngThdm nQa, cftc thf chii dupe d l c§p tdi trong ngQ nUdng di^ng Iftp, cho thdy vfln bia dUdcbi kf thdi Trdn tuy cung c6 dja vj khft cao di^ng khi DS Nftng T l cdn sing.trong xft hiji (cd t h i thu^c gidi qu^ t|c, cd V l D 5 Nang Tl, theo ghi ch6p trgn vfinthe lft quan ehQc.) nhUng phdn ldn khdng bia, dng lft nhfin v$t Ijeh sii slng vfto culic6 hufin nghiep Idy IQng nhU cdc nhftn v^t triiu L^, ddu triiu Trdn, Tien khao cuadupe migu ta trong bi kf thdi hf. Chfnh vi dng ngUdi d qufin Kinh Tri^u, Ifiy vp Id eonthi. sU migu ta nhftn vftt trong cftc bi kl gfti nhft 10nh tOc hp Trdn, sinh du^c binthdi Trdn khdng tUdng tan, chi li va da di^n ngudi con, ba gfti, mdt trai, [con trai] chinhnhu d bi kf giai do^n trUdc. Dilu nfty cung la dng v^y. Tac gia vfin bia migu ta vl Dokhien cho tfnh chtft truygn kf. tilu truydn ...